Katsushika Hokusai (1760-1849) hayatının sonlarına doğru kendisini "resim delisi yaşlı bir adam" olarak adlandırdı. Yaşamı boyunca en az 30 takma ad kullanmış, 93 kez ev değiştirmiş ve 30.000 civarında sanat eseri üretmiştir. En çok, Japon sanat tarihinin bir simgesi haline gelen Kanagawa açıklarındaki ikonik Büyük Dalga (yaklaşık 1829-1833) tablosuyla tanınır.
Katsushika Hokusai: Durmak Bilmeyen Bir Sanatçının Eksantrik Yaşamı
1760 yılında, Japonya'nın Edo (bugünkü Tokyo) şehrinde, daha sonra Hokusai olarak tanınacak olan Tokitaru adında bir adam doğdu. Beş yaşından beri çizim yapıyordu ve bir kitapçıda çalışıyordu. On beş yaşındayken ahşap blok oymacılığı eğitimine başladı. Üç yıl sonra ukiyo-e efsanesi Katsukawa Shunsh'un derslerine kaydoldu.
Ukiyo-e olarak bilinen Japon sanat formu, resim ve yazıların tahta bloklar üzerine basılmasıyla oluşturulmuştur. İlk olarak 17. yüzyılın başlarında ressamlar tarafından kumaş ve kağıt üzerindeki resimleri çoğaltmak için kullanılmıştır. Ukiyo-e'nin popülaritesi hızla arttı ve endüstriyel üretimi başladı. Bu nedenle, zenginliği de temsil etmeye başladı. Sanatçılar, politikacılar ve doğal simgeler gibi tanınmış kişi ve yerlerin resimlerini satın almak mümkündü.
Hokusai çalışmalarını bundan sonra modelledi. İlk çalışmaları kabuki sanatçılarının çizimleriydi. Kabuki, klasik bir dans-drama gösterisi anlamına gelir. Yirmili yaşlarında eserlerinde aktörleri, kadınları ve tarihi kişileri resmetmeye devam etti. Hokusai takma adını aldığı sıralarda evlendiği ilk karısı da aynı sıralarda öldü.
Hokusai yeteneklerini geliştirmeye devam etti ve surimono sanat türüne girdiğinde daha yüksek başarılara ulaşmaya başladı. Yeni Yıl baskıresmi bu estetiğin ayırt edici bir özelliğidir. Yüksek kalitede kişisel, benzersiz davetiyeler yapmak isteyenlere yönelikti.
Bu onun parlak kariyerinin geri kalanının başlangıcıydı. Hocası Shunsh 1793'te öldü ve kısa bir süre sonra karısı da onu takip etti. Hokusai'den geriye bir oğlu ve iki kızı kaldı. Şu anda kullandığımız takma adını dört yıl sonra ikinci eşiyle evlendiğinde aldı.
Hokusai, halka açık tuhaf sanat sergileriyle ün kazandı. Etkinlikler için boyadığı tuvallerin büyüklüğü iki bin metrekarenin üzerindeydi. Çalışkan bir adamdı, bu yüzden erken kalkıp geç saatlere kadar çalışmayı sürdürürdü.
Hokusai'nin Kızını Eğitme Çabası ve Gakyo Rojin Manji Takma Adı
Hokusai'nin ikinci eşi 1828 yılında vefat etti. En sevdiği kızı Oī bu sefer ona yardım etmek için oradaydı. Hokusai 68 yaşındaydı, kısmen felçliydi ve oğlunun bir suçlu olduğu gerçeğine kızgındı. Bu nedenle Oī'ye sanat öğretmeye zaman ayırdı. Anime filmi Miss Hokusai (2015), çalışmalarıyla babasıyla aynı düzeyde beğeni toplamamış olsa da, onu ve babasının hikayesini anlatmaktadır.
Hokusai her zaman hareket halindeydi, atölyesindeki kirlilik dayanılmaz hale geldiğinde yer değiştiriyordu. Çalışmalarını kaydederken çeşitli takma adlar da kullandı. Bu, döneminin Japon sanatçıları için tipik bir durum olsa da, sık sık 30 varyasyona ulaşıyorlardı. Hokusai kariyeri boyunca Shunrō, Sōri, Kakō ve Taito takma adlarını kullandı.
Gakyo Rojin Manji, yaşamının sonunda mezar taşı için seçtiği takma addı. Bu ifade, bugün büyük bir sevgiyle hatırlanmasının nedenlerinden sadece bir kısmı olan "resim yapmaya deli olan yaşlı adam" anlamına gelmektedir.
Hokusai'nin Avrupa'daki Etkisi: Batı Açıklarındaki Büyük Dalga
Çılgın sanatçının başyapıtı 70'li yaşlarındayken yaratılmıştır. Japonya'nın ulusal simgesi olan Fuji Dağı, bir tahta baskı resim olan Kanagawa'nın Büyük Dalgası'nda devasa bir dalganın tepesinde gösteriliyor. "Otuz Altı Fuji Dağı Görünümü" başlıklı koleksiyonun bir parçası olan bu litografi 1872 yılında yapılmıştır. Koleksiyon, beğeni toplayan bir başarıya ulaştığı için 46 baskıya genişletildi. Orijinal ahşap baskı yıpranmış olabilir, ancak malzemenin doğası sayesinde birçok kez yeniden üretildi ve dünya çapında önemli kurumlarda görülebilir. British Museum, orijinal baskılardan yüzlercesinin bugün hala etrafta olduğunu iddia ediyor.
Büyük Dalga'nın Empresyonistler üzerindeki etkisi, Japonya'daki ilk popülaritesine kadar geri götürülebilir. Gerçekten de bazıları Hokusai'nin uluslararası etkisinin hareketin başarısı için çok önemli olduğunu savunmaktadır.
1850'lerde, Hokusai'nin ölümünden kısa bir süre sonra, Japonya daha açık bir politikaya geçti. Hokusai'nin yaşadığı dönemde, ülkenin yabancılarla teması son derece sınırlıydı. Ancak Büyük Dalga'nın derin, canlı mavi rengini yaratmak için Prusya mavisi boya kullanıldı. Bunu 1830'da başardığı göz önüne alındığında, alışılmadık rengi nasıl elde ettiği konusunda spekülasyon yapmak ilgi çekicidir.
Bazılarına göre Avrupa renklerinin kullanımı sanatsal ifadeye yepyeni bir boyut kazandırıyor. Bazıları ise bu eseri Japonya'nın gelecekteki yabancı değişim ve etkilere karşı koyma kararlılığının bir işareti olarak görmekte ve Fuji Dağı'nı bu düşüncenin mecazi bir simgesi olarak görmektedir.
Büyük Dalga, Hokusai'nin ölümünden ve Japonya'nın sınırlarının açılmasından sonra Avrupa'ya ihraç edilen ilk Japon eserlerinden biriydi. Aralarında Van Gogh, Monet, Degas ve Toulouse-Lautrec'in de bulunduğu çok sayıda sanatçı bölgede ilham kaynağı bulmuştur.
Degas, Hokusai'nin insan figürü resimlerinden etkilenmiş, Toulouse-Lautrec ise onun günlük yaşam tasvirlerini taklit etmiştir. Muhtemelen Hokusai'nin çiçek resimleri Claude Monet'nin nilüferleri için ilham kaynağı olmuştur. Fransa, Japonya'nın Batı modernizmini benimsediği dönemde Japon sanatçılardan etkilenmiştir.
Çağdaş Etki: Dünya Çapında Şöhret
Ölümünden bir asır sonra, Hokusai'nin mirası dünyanın dört bir yanında yaşamaya devam ediyor. Birçok sanat eseri, herhangi bir resmi sanat eğitimi almamış kişiler tarafından bile anında tanınabilir. İlk olarak ipek ya da kağıt üzerine yapılan Büyük Dalga, çoraplardan telefon kılıflarına ve romanlara kadar geniş bir ürün yelpazesine yayılmıştır.
Çılgın adamın erken dönemdeki etkisi ve büyüleyici varlığı daha az biliniyor. Bunlar, Hokusai'nin neden diğerlerinden ayrıldığını göstermeye yeter de artar bile.
