Şu anda aktif bir yanardağ olarak kabul edilen ve her an patlayabileceği anlamına gelen Fagradalsfjall Dağı, Kasım 2023'te patlama belirtileri gösterdi. BBC'ye göre, İzlanda meteoroloji ofisi tarafından yanardağın her an patlayabileceği tahmin ediliyor, ancak bu İzlanda halkı için ne anlama geliyor? Bu yanardağ en son 2021 yılında patlamıştı, ancak bu nispeten küçük bir olaydı ve büyük bir kesintiye neden olmamıştı.
Fagradalsfjall patlarsa, neden olabileceği hasar tam olarak nasıl patladığına bağlıdır. Imperial College London'da araştırma görevlisi olan Michele Paulatto yaptığı açıklamada, magmanın deniz suyuna karışmasının daha kötü sonuçlara yol açabileceğini söyledi. Eğer (yanardağ) deniz altında patlarsa, 1963 yılında yine İzlanda'da meydana gelen ve Surtsey adasını yaratan patlamaya benzer bir Surtsey patlamasına neden olabilir. O patlama birkaç yıl sürmüştü, dolayısıyla bu da bir olasılık. Patlamanın boyutu tam olarak tahmin edilemese de, bazı önlemler şimdiden alınmıştır.
Yanardağın Faaliyeti Kasabanın Tahliye Edilmesine Neden Oldu
Yakındaki Grindavik kasabası, yanardağdan yayılan gazlar ve potansiyel yangın riski nedeniyle güvenlik amacıyla tahliye edilmiştir. Volkan faaliyete geçtiğinde Grindavik halkının evlerine dönmesi mümkün olmayabilir. University College London'da Jeofizik ve İklim Tehlikeleri alanında emeritus profesör olan Dr. Bill McGuire'ın da açıkladığı gibi, "Grindavik yeni fay kırığının konumuna çok yakın ve burada yaşayanların hayatta kalması güvence altında değil. Her şey magmanın sonunda yüzeye nerede ulaşacağına bağlı, ancak durum kasaba sakinleri için iyi görünmüyor."
Bununla birlikte, Fagradalsfjall Dağı patlasa bile, hasarın boyutu çok büyük olmayabilir. Volkanbilimci Dave McGarvie yaptığı açıklamada, "tüm dayklar (kırıklar oluşturan magma kütleleri) yüzeyi yararak püskürme oluşturmaz, belki de her üç ya da dörtte bir püskürme olur" demiştir. Olumlu bir senaryoda, daykların doğal olarak soğuyup katılaşacağını ve patlamalarını engelleyeceğini de sözlerine ekledi.
Grindavik Dışındaki Alanların Etkilenme İhtimali Daha Az
Ayrıca Insider'a göre seyahat planlarını iptal etmek için henüz erken. Yerel uçuşlar bunun istisnası olsa da, uçuşların devam etmesi muhtemel görünüyor. Popüler turizm merkezi Mavi Lagün, yanardağa yakınlığı nedeniyle geçici olarak kapatılırken, İzlanda'nın başkenti Reykjavik çoğunlukla sadece küçük sarsıntılar yaşıyor ve İzlandalı yetkililer tarafından tehlikeli bir yer olarak gösterilmedi.
İzlanda Meteoroloji Dairesi 13 Kasım 2023 tarihinde yayınladığı güncellemede, Fagradalsfjall Dağı'ndaki magma sızıntısının depremlere neden olmaya devam ettiğini ancak "aktivitenin boyutunun ve yoğunluğunun azaldığını" belirtti. 14 Kasım'da kurum, patlama olasılığının yüksek olduğu magma sızma hattı boyunca bugüne kadar 700 küçük deprem meydana geldiğini söyledi. BBC'ye konuşan İzlandalı jeofizikçi Dr. Evgenia Ilyinskaya, Kuzey Yarımküre'deki hava kalitesi için olumsuz sonuçlar doğuracak bir patlamanın "şu anda olası bir durum olmadığını" söyledi. Bununla birlikte, patlayana kadar, neden olduğu hasarın ölçeğini tam olarak tahmin etmek imkansızdır.
