Kuş Gribi Antarktika Adalarına Nasıl Yayıldı?

Ölümcül kuş gribi virüsünün Antarktika'ya nasıl yayıldığının keşfedilmesi, deniz kuşlarının üreme mevsiminde bölgenin ne kadar savunmasız olacağına dair endişeleri artırdı.

kahverengi skua (Stercorarius antarcticus)
Kahverengi skua (Stercorarius antarcticus). Görsel: Ashley Bennison

Ekim 2023'te İngiliz araştırmacılar, Antarktika ve Antarktika altı bölgelerde yüksek patojenik kuş gribinin (HPAI) varlığını ilk kez doğruladı.

Uzak Güney Georgia ve Falkland Adaları'nda tespit edilen tür, milyonlarca vahşi ve evcil hayvanın ölümüne ve yok olmasına neden olan küresel hayvan pandemisinden sorumlu virüs olan HPAI H5N1 clade 2.3.4.4b idi.

İlk viral genom dizileri aylar önce serbestçe erişilebilir hale getirildi. Şimdi, Nature Communications'da yayınlanan kapsamlı saha örneklemesi ve teşhis testlerinin tam bir dokümantasyonu, virüsün muhtemelen göçmen yabani kuşlar aracılığıyla Güney Amerika'dan yayıldığını ortaya koydu.

Çalışma, virüsün Antarktika bölgesi içindeki Güney Georgia'da kahverengi skualarda ilk tespitini ve ardından çok sayıda kuş türüne ve 2 fok türüne hızla yayılmasını detaylandırıyor. Virüs eş zamanlı olarak 1.500 km batıdaki Falkland Adaları takımadalarında güney fulmar ve kara kaşlı albatroslarda da tespit edilmiştir.

Avustralya'daki Tazmanya Üniversitesi'nde Güney Okyanusu omurgalı ekolojisi alanında öğretim görevlisi olan ve araştırmada yer almayan Dr. Jane Younger, Antarktika ve Antarktika altı bölgelerde HPAI'nin endişe verici bir gelişme olduğunu ve bu uzak ekosistemlerin bulaşıcı hastalıklara karşı savunmasızlığının altını çizdiğini söylüyor.

Younger, "Son çalışma … göçmen kuşların virüsün yeni bölgelere girmesi için nasıl vektör görevi görebileceği konusunda önemli bilgiler sağlıyor" diyor.

"Bu durumda virüs büyük olasılıkla, enfeksiyonların on binlerce deniz kuşu ve deniz memelisini öldürdüğü Güney Amerika'dan Güney Georgia ve Falkland'a yayıldı. Bu durum, virüsün Antarktika'nın diğer bölgelerine, özellikle de yaklaşan Antarktika deniz kuşu üreme sezonunda yayılma potansiyeline ilişkin önemli endişeler doğurmaktadır.

"Bu durum, virüsün göç eden kuşlar ve memeliler aracılığıyla daha izole bölgelere yayılabileceğine dair korkuları arttırmaktadır."

Antarktika ve alt Antarktika'daki doğrulanmış ve şüpheli HPAI vakaları Antarktika Araştırmaları Bilimsel Komitesi (SCAR) aracılığıyla bildirilmektedir.

Araştırmada yer almayan Avustralya Melbourne Üniversitesi Patojen Genomik Merkezi'nden Dr. Michelle Wille, Antarktika bölgesinde bildirilen son vakanın Mart 2024'te, turizm ve araştırma sezonunun sonunda olduğunu söylüyor.

Antarktika ve cevresindeki okyanuslarin haritasi
Sol üstte Antarktika Güney Georgia ve Antarktika altı Falkland Adaları'nı gösteren Antarktika ve çevresindeki okyanusların haritası. Görsel: Hogweard CC BY-SA 3.0

Wille, "Araştırma ekiplerinin (ve turistlerin) yakında Avustralya yaz sezonu için Antarktika bölgesine dönecekleri düşünüldüğünde bu makale son derece güncel" diyor.

"Veriler, Antarktika'da devam eden ve gelecekteki hazırlık ve müdahale faaliyetlerine entegre edilecek olan virüs girişi ve yayılması hakkında kritik bilgiler sağlıyor."

En önemlisi, genom analizi, enfekte deniz memelileri arasında virüs bulaşmasına dair henüz bir kanıt ortaya koymuyor.

Wille, "Güney Amerika'daki deniz memelilerinde memeliden memeliye potansiyel bulaşmayla ilgili endişeler göz önüne alındığında, fil fokları ve bir kürklü foktan elde edilen tam genom dizilerinin herhangi bir PB2 mutasyonu içermemesi cesaret vericidir" diyor.

Araştırmada yer almayan Malezya Monash Üniversitesi'nde moleküler virolog olan Dr. Vinod Balasubramaniam ise şunları ekliyor: "Çalışma, Antarktika suşlarında, diğer küresel H5N1 enfeksiyonu örneklerine kıyasla insan popülasyonları için riski artıracak herhangi bir benzersiz adaptif mutasyon bulmamıştır.

"Bu bulgu çok önemlidir çünkü H5N1 insanlarda ciddi hastalıklara yol açma potansiyeliyle bilinmektedir ve bulaşıcılığı veya virülansı artıran mutasyonlar önemli halk sağlığı riskleri oluşturabilir. Virüsün genetik yapısının izlenmesi, insanlara ya da vahşi yaşama yönelik tehdidini arttırabilecek değişikliklerin tespit edilmesi için elzemdir."