Yunanca mikros "küçük" ve nesos "ada" anlamına gelen Mikronezya, Pasifik Okyanusu'nun batısında yer alır. Bölge Filipinler'in doğusunda, Polinezya'nın batısında, Melanezya'nın kuzeyinde ve Japonya'nın güneyinde bulunuyor. Mikronezya aslında 2100 adayı kapsayan bir bölgenin adıyken, Mikronezya Federal Devletleri adında bir ülke de vardır ve genelde kısaca Mikronezya denir. Bu bölgede volkan veya mercan kökenli binlerce küçük adadan oluşan ülkeler var. Bazıları bağımsızken, Guam, Kuzey Mariana Adaları, Palmyra ve Johnston Atolu gibi adalar ABD'ye ait. Bugün Mikronezya'da yaklaşık 551.000 insan yaşıyor. Ancak küresel ısınma Mikronezya'nın birçok adasını 50 yıl içinde yok edebilir.
İklim Değişikliği Mikronezya'yı Yok Ediyor
İklim değişikliği bugün dünyanın her yerini etkiliyor ve Mikronezya gibi alçaktaki ada bölgeleri iklim değişikliğinden en başta etkilenen yerlerdir. İklim değişikliği, deniz seviyesini yükseltiyor ve Mikronezya'daki çoğu ada deniz seviyesinin yalnızca birkaç metre üstünde. Yalnızca 2017'de 5'den fazla adanın kaybolduğu görüldü.
İlgili: Yükselen Deniz Seviyesinden Etkilenecek Olan Ülkeler
Arktik ve Antarktika bölgesindeki buzullar erimeye devam ettikçe deniz seviyeleri yükseliyor ve bu tehdit Mikronezya'daki tüm ülkeleri yok etme potansiyeline sahip. 60.000 kişilik nüfusa sahip Marshall Adaları'nın yalnızca 50 yıl içinde sular altında kalarak yok olacak. 120.000 kişinin yaşadığı Kiribati yalnızca 3 metrelik yüksekliği ile önümüzdeki yıllarda suya batmış olacak.
Mikronezya Zengin Biyoçeşitliliğe Sahip
Mikronezya bölgesi mercan resiflerinden tropik ormanlara dek zengin manzaralara sahip. Bölgedeki volkan ve mercan kökenli adalar ile buradaki biyoçeşitlilik oldukça yüksek. Palau, büyüklüğüne kıyasla zengin deniz yaşamı nedeniyle tüplü dalgıçların odak noktası olur. Mikronezya sularında deniz kestanesi, salyangoz, istiridye, deniz yıldızı, kalamar ve fazlası var.
Mikronezya'da Polinezya'ya özgü demir ağacı, pandanus, hindistan cevizi palmiyesi ve ekmek ağacı meyvesi yetişiyor. Hindistan cevizi Mikronezyalıların en temel gıdalarından biri. Hatta hindistan cevizi özüne toddi denir ve yemek pişirmenin yanında, fermente edilip tatlı bir alkollü içecek yapılır.
Mikronezya'nın Kısa Tarihi
İnsanlar Mikronezya'ya ilk kez 3.500 yıl önce yerleşti. Palau ve Mariana Adaları'nı kapsayan Batı Mikronezya'ya yerleşen ilk insanlar muhtemelen Filipinler ve Endonezya'dan geldiler. Diğer yandan Doğu Mikronezya'nın ilk yerlileri olasılıkla Melanezyalılardı. Adalar önce bazı reisler tarafından yönetildi. Ancak ilk kez MS 500 dolayında Pohnpei adasında Saudeleur Hanedanlığı altında merkezi krallık kuruldu.
Bu krallığın başkentine Nan Madol denildi. Nan Madol birçok su kanalına sahipti ve küçük, yapay adaları vardı. Bugün Nan Madol için Pasifik'in Venedik'i denir. Saudeleur Hanedanlığı Mikronezya'daki adaları 1000 yılda birleştirdi ve adaları 25.000 nüfuslu Pohnpei'den yönetti. Ancak Avrupalılar Mikronezya'yı keşfettiğinde bu krallık çoktan yıkılmıştı.
Avrupalılar Mikronezya'yı 16. yüzyılda keşfetmiştir. Adaları ilk bulan 1521'de Ferdinand Macellan'dır. Guam, Avrupalıların Pasifik'te yerleştiği ilk ada oldu. 17. yüzyılda İspanya'nın kontrolüne giren Marianas Adaları ise Pasifik'teki ilk Avrupa kolonisi veya sömürgesi oldu. Mikronezya'nın tamamının Avrupa'nın eline geçmesi ise 19. yüzyılın sonunda gerçekleşti. 1898'deki kısa İspanyol-Amerikan Savaşı'ndan sonra ABD, Guam'ı İspanya'dan aldı. Almanlar ise Nauru, Marshall, Caroline ve Kuzey Mariana Adaları'nı ele geçirdiler. İngilizler Gilbert Adaları'na yerleşti.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'nın Pasifik'teki topraklarına el konuldu. Nauru Avustralya kontrolüne girerken, diğer adalar Japon yönetimine verildi. II. Dünya Savaşı bittiğinde ise kaybeden taraftaki Japonya, elindeki Mikronezya adalarını ABD'nin başı çektiği Birleşmiş Milletler Mütevelli Heyeti'ne teslim etti.
Mikronezya'da bulunup bağımsız hale gelen ilk ülke 1968'de Nauru olmuştur. 1979'da ise Kiribati bağımsız oldu. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Birleşmiş Milletler'in ABD'ye verdiği Pasifik Adaları Vesayet Bölgesi, 1986'da Mikronezya Federal Devletleri ve Marshall Adaları Cumhuriyeti adı altında bağımsız devletlere dönüştüler. Bununla birlikte Guam ve Kuzey Mariana Adaları gibi geri kalan Mikronezya bölgeleri hala ABD'nindir.
Mikronezya'daki Yüzlerce Ada
Mikronezya bölgesinde binlerce ada, birkaç ülke ve ABD toprakları var. En büyük ada 561 kilometrekare büyüklüğündeki ABD'nin Guam Adası. Guam Adası ile Kuzey Mariana Adaları kısaca Mariana Adaları adlı takımadayı oluşturuyor.
Mariana Adaları'nın güneyinde toplamda 500 mercan adasını içeren Caroline Adaları var. Caroline Adaları'nda Mikronezya Federal Devletleri ve Palau adlı iki ülke bulunur. Mikronezya Federal Devletleri'nde etnik ve dilsel özelliklerine göre bölünmüş dört eyalet var. Bu ülkenin batısında toplam 340 volkanik ada ve mercan adasından oluşan Palau ülkesi bulunuyor. Mikronezya Federal Devletleri'nin doğusunda ise tamamı Marshall Adaları Cumhuriyeti'ne ait olan Marshall Adaları vardır. Marshall Adaları'nda ise yaklaşık 1.200 ada ve adacık var.
Marshall Adaları'nın güneyinde tamamı Mikronezya ülkesi Kiribati'ye ait Gilbert Adaları görülür. Bu takımada 33 adadan oluşuyor ancak bunlardan yalnızca 20'sinde insan yaşıyor. Küçük bir eyalet olan Nauru Kiribati'nin batısındadır ve herhangi bir büyük takımadanın parçası değildir.
Mikronezya İnsanı ve Kültürü
Mikronezya etnik, dilsel ve kültürel yönden oldukça farklı topluluklara sahip. Bölge nüfusunun çoğu Mikronezya kökenli ve bazıları ise karışık Melanezya soyuna sahip. Güneydoğu Asyalılar ve Avrupalılardan oluşan küçük gruplar da var. Mikronezya Federal Devletleri'nde popülasyonun yarısı Chuukese insanlarıdır. Guam ve Kuzey Mariana Adaları'nın yerlileri ise Çamorro'dur.
Mikronezya'da birçok farklı dil ve ağız duyulur. Yalnızca Mikronezya Federal Devletleri'nde Chuukese, Yapese, Pohnpeian ve Kosrae gibi farklı diller konuşuluyor. Palauca, Nauruca, Kiribatice ve Marshallca diğer diller arasında. İngilizce, Mikronezya ülkelerinin ve bölgelerinin çoğunda resmi dil.
Mikronezya'da bazı insanlar hala kendi dini geleneklerini uyguluyor ancak nüfus çoğunlukla Hıristiyan. Mikronezyalılar çoğunlukla Roma Katolik Kilisesi'ne veya Protestan mezhebine bağlılar.
Batı kültürü yerli Mikronezyalıların yaşayışını değiştirse de gelenekler ve uygulamalar hala iyi durumda. Bazı Mikronezyalılar hala geleneksel kıyafetleri ile görülür. Örneğin, Mikronezya Federal Devletleri'nde Yap ve Chuuk insanlarının erkekleri peştamal giyerken, kadınlar Lavalava (Malaya peştemali) denilen çimen yeşili etek giyer. Bölgedeki denizcilik hala önemli. Bu yüzden Mikronezya'ya özgü kanolara sık rastlanır.
Gelir Yönünden ABD'ye Bağımlı
Tarım ve balıkçılık Mikronezya bölgesindeki temel ekonomiyi oluşturur ve çoğunlukla geçim odaklıdır. Ana üretim ekmek meyvesi, taro, hindistan cevizi, muz, yer elması, manyok ve tatlı patates yönünde. Mikronezya'daki bazı insanlar domuz ve köpek gibi çiftlik hayvanları yetiştiriyor. Nauru ve Kiribati'de fosfat madenciliği önemli bir ekonomik faaliyetti ancak fosfat yatakları 20. yüzyılın sonunda büyük oranda tükendi.
Mikronezya'daki ülkeler diğer ülkelerin belirli faaliyetler için kendi topraklarını kullanmasına izin verir. Örneğin, Avustralya kendisine sığınmaya çalışan birçok kişiyi Nauru'nun almasını istedi. Marshall Adaları ve Guam'daki topraklar ise ABD ordusu tarafından kullanılıyor. Kiribati'nin ekvatora yakınlığı ülkede uzay aracı fırlatma tesisi inşa etmek isteyen kuruluşların ilgisini çeker. Turizm, son yıllarda önemli büyüme gösteren bir diğer sektör.
Yerel sanayi gelişme gösterse de Mikronezya bölgesi gelir yönünden hala ağırlıklı olarak ABD yardımına bağımlı. Ayrıca başta Japonya, ABD, Avustralya ve Yeni Zelanda'dan gelen ithalata muhtaç.
Mikronezya Hakkında Sık Sorulanlar
Mikronezya'nın tarihi ve çeşitli sömürgeci güçlerle ilişkileri nedir?
Mikronezya'nın İspanya, Almanya, Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere çeşitli güçler tarafından sömürgeleştirilmesi ve etkilenmesine dair karmaşık bir tarihi vardır. Bölgedeki adaların birçoğu deniz üssü ve ticaret karakolu olarak kullanılmış ve yabancı etkisinin bir sonucu olarak önemli sosyal ve ekonomik değişikliklere maruz kalmıştır.
İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik dahil olmak üzere Mikronezya'nın karşılaştığı sorunlar nelerdir?
Mikronezya ekonomik kalkınma, çevresel bozulma ve deniz seviyesinin yükselmesi, okyanus asitlenmesi ve mercan ağarması gibi iklim değişikliğinin etkileriyle ilgili bir dizi zorlukla karşı karşıyadır. Bölge aynı zamanda geleneksel kültürel uygulamaların korunması ile ekonomik büyüme ve modernleşme ihtiyacı arasında denge kurmaya çalışmaktadır.
Mikronezya kültürü nedir ve küreselleşmeden nasıl etkilenmiştir?
Mikronezya, benzersiz sanat, müzik, dans ve sözlü hikaye anlatma gelenekleri de dahil olmak üzere zengin ve çeşitli geleneksel kültürel uygulamalara ev sahipliği yapmaktadır. Bu uygulamaların birçoğu küreselleşme ve kültürel alışverişin yanı sıra sömürgeleştirme ve modernleşmeden kaynaklanan sosyal ve ekonomik değişimlerden de etkilenmiştir.
Mikronezya'nın benzersiz ekolojik özellikleri ve biyolojik çeşitlilikleri nelerdir?
Mikronezya, mercan resifleri, mangrov ormanları ve deniz çayırı yatakları da dahil olmak üzere çok çeşitli benzersiz ve kırılgan ekosistemlere ev sahipliği yapmaktadır. Bu ekosistemler aşırı avlanma, kirlilik ve iklim değişikliği de dahil olmak üzere bir dizi insan faaliyeti nedeniyle tehdit altındadır. Mikronezya'da bulunan birçok bitki ve hayvan türü de yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Mikronezya'nın çevrenin korunması ile ilgili yaptığı bölgesel ve küresel nasıl işbirlikleri nedir?
Mikronezya, 2020 yılına kadar bölgenin kıyıya yakın sularının en az %30'unu ve karasal alanlarının %20'sini korumayı amaçlayan bir koruma girişimi olan Micronesian Challenge da dahil olmak üzere sürdürülebilir kalkınma ve çevrenin korunmasını teşvik etmek için bölgesel ve küresel çabalara aktif olarak katılmaktadır. Mikronezya aynı zamanda iklim değişikliğine ilişkin Paris Anlaşması'nın imzacılarından biridir ve ithal fosil yakıtlara olan bağımlılığını azaltmak için yenilenebilir enerji kaynakları geliştirmeye çalışmaktadır.
Mikronezya nedir ve neresidir?
Mikronezya, batı Pasifik Okyanusu'ndaki binlerce küçük adadan oluşan Okyanusya'nın bir alt bölgesidir. Mikronezya Federal Devletleri, Palau, Marshall Adaları ve Guam ve Kuzey Mariana Adaları'nın bazı kısımları dahil olmak üzere çeşitli ülke ve bölgeleri içerir.
Mikronezya kültürünün bazı benzersiz özellikleri nelerdir?
Mikronezya, benzersiz müzik, dans, sanat ve hikaye anlatma gelenekleri de dahil olmak üzere zengin geleneksel kültürleriyle tanınır. Mikronezya toplumları tarihsel olarak geniş aile ağlarına dayanmaktadır ve birçok ada topluluğu, betel cevizinin sosyal ve törensel amaçlarla kullanılması gibi kendine özgü uygulamalar ve inançlar geliştirmiştir.
Mikronezya'nın tarihi nedir?
Mikronezya, yerli kültürlerin ve dillerin çeşitliliği ile karmaşık bir göç, sömürgeleştirme ve çatışma tarihine sahiptir. Mikronezya 16. yüzyılda İspanya tarafından sömürgeleştirilmiş ve daha sonra Alman, Japon ve Amerikan kontrolü altına girmiştir. Mikronezya 1986 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nden bağımsızlığını kazanmış ve o zamandan beri kendi siyasi ve ekonomik sistemlerini geliştirmiştir.
Kaynaklar: