Nantes Fermanı: Hoşgörü Fermanının İmzalanması ve Geri Alınması

Nantes Fermanı, Katolikler ve Huguenotlar arasında bir arada yaşamaya yönelik bir çerçeve sağlayarak Fransa'daki dini ilişkileri geliştirdi. Huguenotlara dini özgürlükler tanımış, bu da göreceli bir dini barış ve refah dönemine yol açmıştır.

nantes fermanı

IV. Henri, onlarca yıl süren dini çatışmaların Fransa Krallığı'nı harap etmesinin ardından 1598 yılında Nantes Fermanı (Nantes Buyruğu)'nı imzaladı. IV. Henri 1593 yılında Katolik olmadan önce Protestandı. Aziz Bartolomeus Yortusu kıyımından sağ kurtulan tek kişi olan hükümdar, ülkesinde dini uyumu sağlamaya kararlıydı. Hükümdar bu tür dar çerçeveli ihtilafların yıkıcı etkilerine oldukça aşinaydı.

Fermanda yer alan maddeler Katolikler ve Protestanlar arasında barışı kolaylaştırmayı amaçlıyordu. Böylece Protestanlara dini özgürlük hakkı tanındı. Zira Protestanlar kendilerini tahkim edilmiş şehirlere kapatmışlardı. Ancak torunu XIV. Louis'nin kaderinde atalarının çalışmalarını boşa çıkarmak vardı. Esasen dindar bir Katolik olan Güneş Kral (XIV. Louis), 1685 yılında Fontainebleau Fermanı'nı yayınlayarak Nantes Fermanı'nı iptal etti ve Reformcuları (Protestanları) topluca Fransa'yı terk etmeye zorladı.

Fransa Kralı IV. Henri Kimdi ve Neden Nantes Fermanı ile İlişkilendiriliyor?

Navarre'lı Henri olarak da bilinen Kral IV. Henri, 16. yüzyılın sonlarında hüküm sürmüş önemli bir Fransız hükümdarıdır. Nantes Fermanı ile ilişkilendirilmesinin nedeni, bu fermanı 1598 yılında Fransa'ya dini barışı getirme çabası olarak yayınlamış olmasıdır. Kendisi Protestan iken daha sonra Katolikliğe geçmiş ve "Paris bir ayine bedeldir" demiştir.

Nantes Fermanı Ne Zaman İmzalandı?

Fransa Kralı IV. Henry.
Fransa Kralı IV. Henri. Görsel: Frans Pourbus the Younger.

Nantes Fermanı 13 Nisan 1598 tarihinde Kral IV. Henri tarafından imzalanmıştır. Bu ferman Katolikler ve Protestanlar arasındaki gerilimi azaltmayı amaçlıyordu. 1562'den beri iki dinin mensupları birbirleriyle savaş halindeydi. Aziz Bartolomeus Yortusu kıyımı, krallığı kasıp kavuran sekiz şiddetli iç savaştan yalnızca biriydi. Nantes Fermanı'nda 92 madde vardı. Krallığın iç istikrarını sağlamak için birkaç yıl süren müzakerelerin sonucuydu. Nantes Fermanı ilk yayınlandığında her iki halkın da direnişiyle karşılaştı. 1599'da görüşmeler başlatıldı ve sonunda sonuçlandırıldı.

Nantes Fermanı Bir Hoşgörü Fermanı mıydı?

İki inanç arasındaki ilişki Nantes Fermanı'nın temel odak noktasıydı. Dolayısıyla hoşgörü, bu bağlamda birlikte yaşama kavramı olarak yeniden şekillendirilmiştir. Nantes Fermanı, uyulması gereken bir dizi düzenleme getirmiştir. Ancak bu düzenlemelere daha yakından bakıldığında, fermanın Katolik inancı lehine önyargılı olduğu ortaya çıkmaktadır.

Elbette Protestanlar için sivil ve siyasi haklar ile dinlerini uygulama özgürlüğü garanti altına alınmıştı ancak bu durum her yerde geçerli değildi. Buna ek olarak, Protestanlara yeni bir vergi getirildi.

Fransız Din Savaşları Neydi ve Nantes Fermanı'na Nasıl Yol Açtı?

Fransız Din Savaşları, 16. yüzyıl boyunca Fransa'da Katolikler ve Protestanlar (Huguenotlar) arasında yaşanan bir dizi çatışmadır. Bu savaşlar önemli ölçüde kan dökülmesine ve istikrarsızlığa yol açmıştır. Kral IV. Henri, 1598 yılında dini hoşgörü sağlamak ve Huguenotların belirli bölgelerde dinlerini uygulamalarına izin vererek şiddeti sona erdirmek için Nantes Fermanı'nı yayınladı.

Nantes Fermanı Protestanları Nasıl Etkiledi?

nantes fermanı nantes buyruğu
Nantes Fermanı.

Nantes Fermanı'nın uygulanmasından sonra Protestanlar arasında koşullar farklılık göstermiştir. Bordeaux gibi daha ilerici kentlerde Protestan sulh hakimlerinin başkanlık ettiği mahkemelerde yargılanıyorlardı. Lyon ya da Toulouse gibi diğer şehirlerde ise Protestanların dinlerini açıkça yaşamalarına hala izin verilmiyordu.

Protestan soyluların ve ailelerinin ikamet edebileceği kaleler, saraylar ve malikaneler de dahil olmak üzere toplam 150 güvenli sığınak vardı. Bu sığınakları potansiyel saldırganlardan korumak için garnizonlar kurulabiliyordu. Geleceğin papazlarını yetiştiren Protestan akademileri için güvenli bir sığınak sağlıyorlardı.

Nantes Fermanı'nın İptali Ne Zaman Gerçekleşti?

XIV. Louis
XIV. Louis.

XIV. Louis, 1681'den itibaren süvarilerine Fransız Huguenotları ikna etmek için onlara karşı şiddet kullanmalarını emretti. Nihayet 18 Ekim 1685'te Fontainebleau Fermanı daha önceki Nantes Fermanı'nı yürürlükten kaldırdı. Protestanlık, Kral XIV. Louis tarafından onaylanan bu yeni fermanla yasaklandı. Dindar bir Katolik olan Kral, yıllarını Protestanlığın kökünü kazımak için harcamıştı. Ona göre Protestanlar, İngiltere ve Kuzey Avrupa'ya karşı saplantılı olan küçük bir azınlıktı.

Reformcular olarak da bilinen Protestanlar, Fontainebleau Fermanı'nın yayınlanmasından sonra büyük sayılarla Fransa'yı terk etmeye devam ederek Almanya ve Hollanda gibi ülkelere yerleştiler. 1679 ve 1700 yılları arasında 200.000 Protestan Fransa'yı terk etmiştir. Bununla birlikte, 1685'ten sonra artık ülkeyi terk etmelerine izin verilmedi. Protestanlara Katolik olmaları için baskı yapıldı. 1686'da Fransa'da "resmi olarak" sadece 45 Protestan yaşıyordu.