Günümüzde yaygın olarak 'Modern Sanatın Babası' olarak tanınan Fransız post-empresyonist ressam Paul Cezanne, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında en anıtsal sanat eserlerinden bazılarını yaptı. Empresyonizmin taze, açık hava canlılığını cesur yeni bir yöne taşıdı ve gerçek hayattaki nesnelerin ve yerlerin nasıl yüzlü, yapısal düzlemlere ayrıştırılabileceğini keşfetti.
Ancak belki de en radikal olanı, Georges Braque ve Pablo Picasso'nun Kübist sanatını şekillendirmeye devam eden algının doğası hakkında sorular ortaya atarak tek bir görüntü içinde çoklu perspektifi keşfetmesiydi. Aşağıda, Cezanne'ın birçoğu kariyerinin son dönemlerinde yaptığı, çığır açan resimlerine bir göz atıyoruz.
L'Estaque'dan Görünen Marsilya Körfezi, 1885
Cezanne 1870'lerden itibaren Fransız balıkçı köyü L'Estaque'da en az 20 resim yaptı. Bu resimler, akıl hocası ve yaşça kendisinden büyük Camille Pissarro'nun vesayeti altında, daha önceki Paris resimlerinin kasvetli tonlarından ve ürkütücü konularından uzaklaşıp daha hafif, daha parlak, izlenimci bir dokunuşa geçtiği hayatının önemli bir anına işaret eder.
Cezanne, L'Estaque'da karşılaştığı parlak ışıktan ve kıyı şeridi boyunca dağılmış evlerin zihninde soyutlanmış, geometrik şekillere dönüşen yapısal desenlerinden büyülenmişti. Cezanne 1876'da Pissarro'ya yazdığı bir mektupta, "Bir iskambil kağıdı gibi. Mavi denizin üzerinde kırmızı çatılar… Güneş burada o kadar müthiş ki, bana sanki nesneler sadece siyah beyaz değil, mavi, kırmızı, kahverengi ve mor renklerde siluetlenmiş gibi görünüyor."
Kart Oyuncuları, 1890-95
Bu resim, Cezanne'ın birkaç yıl içinde yaptığı ve samimi bir oyuna dalmış kart oyuncularını konu alan beş seriden biridir. Her bir resimde adamlar dünyevi, loş bir iç mekanda yer almakta ve durgun, düşünceli bir metanet sergilemektedirler. Bu özel versiyonda, birbirlerine sessiz bir kararlılıkla bakan sadece iki oyuncu görülürken, kaba, etkileyici bir şekilde boyanmış kıyafetleri rustik çevreyle bütünleşmiş gibi görünüyor. Cezanne, 'Kart Oyuncuları' resimleri için Provence'taki çiftlik sahiplerini temel alan bir dizi figür çalışması yapmıştır ve bu resim grubu, en hoş dengeye ulaşana kadar kompozisyon ve ışık efektleriyle oynayarak konuya ince ayar yapma konusundaki kararlı arzusunu göstermektedir.
Elmalarla Natürmort, 1893-4
Natürmort konuları Cezanne'ın kariyeri boyunca sanatında yinelenen bir temaydı ve durağan, hareketsiz doğaları, Cezanne'ın insan gözünün nesneler üzerinde gezinme ve onları fotoğrafik bir enstantane olarak değil, birden fazla perspektif noktasından alma şeklini keşfetmesi için ideal bir konu haline geldi. Ayrıca, natürmort resimlerinde tekrar eden konulardan oluşan bir kadroya sahip oldu; bunların birçoğu burada görülebilir: rom şişesi, yeşil vazo ve masa üstünde yuvarlanan elma çeşitleri.
Bu resim, Cezanne'ın natürmortu ustalıkla, canlı ve yaratıcı bir şekilde keşfettiğini göstermektedir; uzayda kayıyor ve hareket ediyor gibi görünen nesneler ve bir dağın tepesinin sarp yüzeyini andıran buruşuk, yarık masa örtüsü.
Montagne Saint-Victoire, 1890
Cezanne, memleketi Aix-en-Provence yakınlarındaki Montagne Saint-Victoire'dan çok etkilenmiş ve hayatının son dönemini bu dağın kendine özgü, alçak profilini farklı bakış açılarından ve çeşitli hava koşullarında resmetmeye adamıştır. Hayatı boyunca dağın 80'den fazla resmini ve doğrudan yaşamdan etüdünü yaptı, sürekli değişen yüzeyini derin bir hayranlıkla incelemek için genellikle kötü havalarda yürüyüşe çıktı. Bu versiyon, dağınık, desen benzeri fırça darbeleri ve tuvalin çıplak kalan kısımlarıyla sanatçının giderek soyutlaşan ressam dilini ortaya koymaktadır.
The Bathers (Les Grandes Baigneuses), 1894-1905
Cezanne, Montagne Sainte-Victoire'ı resmetmenin yanı sıra, hayatının son on yılını yemyeşil bir ormanda uzanmış kurgusal, fantastik çıplakları tasvir eden bir grup anıtsal resim olan 'Yıkananlar' üzerinde çalışarak geçirdi. Bu tablo, serinin en iyi bilinenlerinden biridir ve şu anda Barnes Koleksiyonu'na aittir. Cezanne'ın 'Yıkananlar'ı soyutlamaya diğer eserlerinden daha yakındır; şekil, biçim, yapı ve tasarımın yaratıcı bir etkileşimi için gerçek dünya konularından vazgeçer.
Yine de Provence manzaralarıyla aynı mavi ve koyu sarı renk şemalarını korurlar ve doğanın mekânsal, yapısal ve atmosferik olanaklarına duyduğu kalıcı hayranlığı temsil ederler.
