RMS Carmania: I. Dünya Savaşı'nda savaş gemisine dönüşen lüks gemi

I. Dünya Savaşı'nda İngiliz filosunun bir parçası olan RMS Carmania, diğer İngiliz gemilerini kandırmak amacıyla RMS Carmania'ya benzeyecek şekilde boyanmış olan SMS Cap Trafalgar adlı bir Alman gemisinin batırılmasında rol oynamıştır.

Yazar Burcu Kara
SS Yüzbaşı Trafalgar ve RMS Carmania.

Başlangıçta okyanuslar arası seyahati kolaylaştırmak için tasarlanan okyanus gemileri, var oldukları süre boyunca savaş gemileri de dahil olmak üzere çeşitli kapasitelerde hizmet vermiştir. RMS Carmania belki de türünün en iyi bilinen gemisidir.

I. Dünya Savaşı'nın başlangıcında, eski bir lüks yolcu gemisi olan Carmania, bir savaş gemisine dönüştürüldükten sonra Brezilya kıyılarında konuşlandırıldı. Gemi 1914 yılının Eylül ayında Trindade Adası çevresindeki denizlerde ticari akıncıların peşinde devriye gezerken ilginç bir manzarayla karşılaştı: Tıpkı Carmania gibi görünecek şekilde boyanmış başka bir gemi.

Bu gemi, daha önceki yaşamında okyanus gemisi olarak da kullanılan Alman kruvazörü SMS Cap Trafalgar'dı. 14 Eylül 1914'te Güney Atlantik'te Carmania ve sahte gemi çarpıştı ve Carmania galip geldi.

RMS Carmania'nın ilk dönemleri

RMS Carmania New York'tan ayrılırken, 1905 civarı.

Bir Cunard Line gemisi olan Carmania, 20. yüzyılın başlarında Glasgow, İskoçya merkezli John Brown & Company tersanesi tarafından inşa edilmiştir. Şubat 1905'te denize indirildi ve 2 Aralık 1905'te Liverpool'dan New York'a ilk seferini tamamladı.

Carmania'da 300 yolcu kapasiteli geniş bir yemek salonu, cam kubbe çatılı bir müzik alanı ve lüks bir birinci sınıf salon bulunuyordu. Gemi bir keresinde yazar H. G. Wells'i Amerika'ya getirmiş ve Liverpool ile New York arasındaki düzenli yolculuğunda 2.500'den fazla kişiyi taşımıştır.

1913 yılında Kuzey Kanada gemisi SS Volturno Kuzey Atlantik'te alev aldı ve Carmania 521 kişinin kurtarılmasına yardımcı oldu. Gemi bir yıl sonra yine haberlere konu olacaktı ama bu kez tamamen farklı bir nedenden dolayı.

Carmania Ağustos 1914'te I. Dünya Savaşı'nda silahlı bir ticaret kruvazörü olarak hizmet vermek üzere görevlendirildi. Ticaret korsanlarının izini sürmek için 8 deniz topuyla donatıldı ve SMS Cap Trafalgar ile karşılaştığı Güney Amerika'ya gönderildi.

Carmania'nın taklidi SMS Cap Trafalgar

SMS Cap Trafalgar'ın Carmania'ya benzetilmeden önceki görüntüsü.
SMS Cap Trafalgar'ın Carmania'ya benzetilmeden önceki görüntüsü.

SMS Cap Trafalgar da başlangıçta lüks bir yolcu gemisiydi. Gemi 1913 yılında Hamburg ve Güney Amerika arasında 1.600 kişiyi konforlu bir şekilde taşımak amacıyla Almanya'nın Hamburg kentinde inşa edildi.

Cap Trafalgar yüzme havuzu, yeşillikleri ve karmaşık altın işlemeleriyle lüksün zirvesiydi. Ancak ilk seferinden kısa bir süre sonra I. Dünya Savaşı patlak verdi ve lüks okyanus gemisi tıpkı Carmania gibi bir savaş gemisine dönüştürüldü.

Greenwich Kraliyet Müzesine göre, yenileme sırasında Cap Trafalgar'ın üç bacasından biri çıkarılmış (Carmania'da sadece iki tane vardı) ve diğer ikisi Carmania'dakiler gibi görünmeleri için siyah başlıklarla koyu kırmızıya boyanmıştır.

İngiliz ticaretini engellemek için SMS Cap Trafalgar Brezilya açıklarında konuşlandırıldı. Gemi, sürpriz bir saldırı için İngiliz gemilerini çekmek amacıyla sahte bir bayrak dalgalandırıyordu. Ancak Cap Trafalgar'ın karşılaştığı ilk gemilerden biri gerçek RMS Carmania'ydı.

SMS Cap Trafalgar'a karşı RMS Carmania

Carmania ve Cap Trafalgar arasındaki savaşı tasvir eden bir kartpostal.

Carmania'nın kaptanı 14 Eylül 1914 günü öğle saatlerinde Trindade Adası'nı geçerken Cap Trafalgar'ı yaklaşık 6,5 km mesafeden gördü. Geminin gerçekten Carmania kılığına girmiş olduğunu öğrenir öğrenmez ateş açtı.

Yaklaşık iki saat içinde her şey sonuçlandı. Carmania'da bulunan dokuz kişi, gemide 304 delik açan 79 saldırının ardından hayatını kaybetti.

Cap Trafalgar sadece 73 atış almasına rağmen 380 delikle delik deşik olmuş ve öğleden sonra 2'den hemen önce batmaya başlamıştır. Kaptan da dahil olmak üzere en az 16 denizci gemiyi terk etme emrini verdiğinde hayatını kaybetmiştir. Kraliyet Donanması kalan 270 mürettebata el koydu.

Carmania savaşı kazanmıştı ama bedeli ağır olmuştu. Carmania istikrarlı bir şekilde karaya doğru ilerledi ve ertesi gün başka bir İngiliz gemisi imdatlarına yetişerek Carmania'yı bir Brezilya adasına taşıdı.

Bu çatışma, savaş gemisine dönüştürülmüş iki lüks okyanus gemisini içermesi bakımından emsalsizdi ve SMS Cap Trafalgar, kendi türünde savaşta kaybedilen ilk gemi oldu.

Ancak RMS Carmania'nın yolculuğu, geminin aldığı hasara rağmen henüz tamamlanmamıştı. Onarıldıktan sonra 1916 yılında Liverpool ve New York arasında yeniden seferlerine başladı ve yedi yıl daha bu rotada kaldı. Daha sonra motorları buhar türbinlerinden petrol yakıtlı hale dönüştürüldü ve başka bir Kuzey Atlantik rotasına yöneldi.

Temmuz 1931'de Londra'dan New York'a son seferini yaptıktan sonra Carmania'nın kaderi gemi sökümcülerine teslim edilmek oldu. RMS Carmania sadece toplam 26 yıl hizmet verdi, ancak sonsuza kadar bir deniz çatışmasını kazanan lüks yolcu gemisi olarak hatırlanacaktır.

RMS Carmania'yı öğrenmenizin ardından, sadece 20 dakika sonra batan İsveç savaş gemisi Vasa hakkında da bilgi edinebilirsiniz.