Vittrup Adamı'nın Korkunç Ölümü ve Yaşamı 5.000 Yıl Sonra Ortaya Çıktı

Danimarka'da bir bataklıkta dövülerek öldürülen Vittrup Adamı, yeni bir araştırmaya göre İskandinav bir gezgindi.

Yazar Burcu Kara
Vittrup Adamı
Araştırmanın başyazarı arkeolog Anders Fischer, Vittrup adamının 5.000 yıl önce bir sopayla parçalanmış kafatasını gösteriyor. Fotoğraf: Per Lysdahl

Dövülerek öldürülüp Danimarka'daki bir bataklığa bırakılmadan önce, şu anda Vittrup Adamı olarak bilinen antik bir insan, geçmiş ve gelecekteki yaşam biçimlerinin bir simgesiydi.

Vittrup Adamı, 5.000 yıldan daha uzun bir süre önce, muhtemelen kuzey İskandinavya'da atalarının binlerce yıldır yaşadığı gibi yaşayan Mezolitik avcı-toplayıcı bir topluluğun içinde doğdu. Ancak Vittrup Adamı yetişkinlik hayatını denizin ötesinde, Danimarka'da, ataları Orta Doğu'dan gelen çiftçi topluluklar arasında geçirdi.

Vittrup Adamı'nın yaşadığı süre boyunca dokunduğu hayatları bilmek mümkün değil, ancak binlerce yıl sonra insanların hayal gücünü yakalayan şey onun ölümü oldu. Kalıntıları — ayak bileği ve kaval kemikleri, bir çene kemiği ve en az sekiz ağır darbeyle kırılmış bir kafatası — 20. yüzyılın başlarında Danimarka'nın kuzeyindeki Vittrup kasabası yakınlarındaki bir turba bataklığında, muhtemelen cinayet silahı olan tahta bir sopayla birlikte keşfedildi.

İsveç'teki Göteborg Üniversitesi'nde arkeolog olan ve geçen hafta yayınlanan bir çalışmada Vittrup Adamı'nın yaşamının haritasını çıkaran ekibin başında yer alan Karl-Göran Sjögren, "alışılmadık derecede şiddetli" ölümünün Vittrup Adamı'nı bataklıklarda bulunan benzer yaştaki diğer kalıntılardan ayırdığını söylüyor.

Vittrup adamı
Vittrup Adamı'nın kafatası en az sekiz darbeyle parçalandı. Kaynak: Stephen Freiheit, CC-BY 4.0.

O halde Vittrup Adamı'nın muhtemelen otuzlu yaşlarının başında vahşi bir şekilde ölmesinin sebebi nedir? Bataklıklarda birçoğu Vittrup Adamı gibi genç erkekler olan düzinelerce Neolitik insan kalıntısı keşfedildi ve arkeologlar ritüel kurbanların bu ölümlerin çoğunu açıkladığını düşünüyor. Sjögren, bu insanların çoğunda, akranları arasında kendilerini belli edecek kemik bozuklukları olduğunu, ancak Vittrup Adamı'nın böyle olmadığını söylüyor.

Genom analizi, Vittrup Adamı'nın mavi gözlü olduğunu ve cildinin tipik Neolitik çiftçilerden daha koyu olabileceğini, ancak koyu saç rengi ve boyunun göze çarpmayacağını gösteriyor. Sjögren, "Neden bazı insanları kurban etmeyi seçtiklerini söylemek gerçekten zor," diyor.

Vittrup Adamı'nın avcı-toplayıcı soyu, ölümünden sonraki yüzyıllarda İskandinavya'nın tamamından az ya da çok kayboldu ve ondan kurtulan yakın akrabaları olup olmadığı belli değil. Yüzlerce antik insan genomunu sıralayan araştırmacılar, antik ailelerin soyağaçlarını oluşturmaya başladılar ve bir gün bir akrabanın bulunabileceği düşünülemez değil.

Booth, Vittrup Adamı'nın yaşamı — ve ölümü — Avrupa'nın en büyük geçişlerinden birinin kalbine gidiyor, diyor, onunki gibi avcı-toplayıcı topluluklar yeni bir yaşam tarzının kenarında otururken. "Size bu insanların yaşadığı dünyalar hakkında bir fikir veriyor."

Kaynak:Nature