Yeni araştırma, zerdeçal, yeşil çay, stres giderici ashwagandha ve kilo vermeye yardımcı Garcinia cambogia gibi popüler bitkisel takviyelerin neden olduğu hasarın boyutunu ortaya koydu.
Ann Arbor'daki Michigan Üniversitesi'nden sağlık araştırmacıları, 2017-2021 yılları arasında 9.685 kişiyi kapsayan verileri inceledi ve ABD'li yetişkinlerin yaklaşık %4,7'sinin önceki 30 gün içinde potansiyel olarak toksik altı takviyeden birini kullandığını tespit etti. Bu takviyeler zerdeçal, yeşil çay, ashwagandha, G. cambogia, karayılan otu ve kırmızı maya pirinciydi.
Takviye kullananlar çoğunlukla bu botanikleri tıbbi direktifler nedeniyle değil, kendi istekleriyle bir dizi sorun için alıyordu: Eklem sağlığı ve artrit için zerdeçal, enerji seviyelerini artırmak için yeşil çay, kilo kaybı için G. cambogia, sıcak basması ile başa çıkmak için karayılan otu ve kalp sağlığı için kırmızı maya pirinci.
Bu takviyelere bağlı karaciğer toksisitesi haberleri yeni olmamakla birlikte, bu 2022 çalışması da dahil olmak üzere bir süredir artışta olduğu bildirilmiş olsa da, tıp araştırmacıları insanların acil servis başvuruları ile sonuçlanan ciddi bir aşırı doz riski taşıdığının farkında olmadıklarından endişe duymaktadır. Hastaneye yatışlar 2004 ve 2014 yılları arasındaki on yıllık dönemde %7'den %20'ye yükselmiştir.
Gastroenteroloji yardımcı doçenti Alisa Likhitsup liderliğindeki araştırmacılar, "Bitkisel ve diyet takviyelerinin (HDS'ler) kullanımı, ilaç hepatotoksisitesi vakalarının artan bir oranını oluşturuyor" dedi.
İlaç kaynaklı hepatotoksisite, toksik karaciğer hastalığı olarak da bilinen akut veya kronik bir karaciğer hasarıdır ve ciltte sararma, yorgunluk, mide bulantısı, döküntü, kaşıntı ve sağ üst karın ağrısı gibi bir dizi semptomla kendini gösterir. Toksik tetikleyicinin ortadan kaldırılmasıyla tedavi edilebilse de, tedavi edilmediği veya gözden kaçırıldığı takdirde hastanın karaciğer nakline ihtiyaç duyması ve hatta bu nedenle ölmesi gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
Bitkisel takviyelerin yanlış kullanımı nedeniyle hastaneye yatışlar artarken, araştırmacılar perhiz için kampanya yürütmüyor, ancak kullanıcıların, özellikle kronik durumları tedavi etmek için bunların bir kombinasyonunu veya diğer ilaçları alıyorlarsa, içerikler ve dozajlar konusunda dikkatli olmalarını istiyorlar.
Çalışmada, "Botanik ürünlerin üretimi ve test edilmesine ilişkin düzenleyici gözetim eksikliği ışığında, klinisyenlerin açıklanamayan semptomları veya karaciğer testi anormallikleri olan hastaları değerlendirirken tam bir ilaç ve HDS kullanım öyküsü almaları önerilir" diye yazdılar. "Botanik ürünlerin yaygınlığı ve artan popülaritesi göz önüne alındığında, hükümet yetkililerini botaniklerin genel popülasyonda nasıl üretildiği, pazarlandığı, test edildiği ve izlendiği konusunda düzenleyici gözetimi artırmayı düşünmeye çağırıyoruz."
Ayrıca, bu takviyeleri çevreleyen düzenleyici süreçlerin reçeteli ilaçlar kadar sıkı olmadığına ve ürünlerin kimyasal testlerinin şişede reklamı yapılan ile bir tabletteki doz arasında tutarsızlıklar olduğunu ortaya çıkardığına dikkat çekiyorlar.
Dahası, bu takviyelerin etkinliğine ilişkin klinik çalışmalar, yüksek dozlarda alındıklarında risklerine kıyasla faydaları konusunda sağlam kanıtlar sunmamıştır.
Araştırmacılar, "HDS'lerin güvenliği ve etkinliği, ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nin pazarlama öncesinde insan farmakokinetik veya prospektif klinik deneyler için düzenleyici gerekliliklerinin olmaması nedeniyle iyi bir şekilde belirlenmemiştir" diye ekledi.
2023 yılında, FDA'nın Avustralya'daki muadili olan Terapötik Ürünler Birliği (TGA), zerdeçal ve/veya kurkumin tüketiminden kaynaklanan karaciğer hasarı riskini vurgulayan bir uyarı yayınladı. Ciddi yaralanmaların nadir olduğu konusunda uyarıda bulunulurken, riskin bireyin biyoemilimine ve karaciğer sağlığına bağlı olarak değiştiği belirtilmiştir.
TGA, "Karaciğer hasarı riski, gıda olarak tipik diyet miktarlarında tüketildiğinde Curcuma longa (zerdeçal) ile ilişkili görünmüyor" diyerek popüler turuncu baharatla yemek pişirenler için bir tutam iyi haber sundu.
Çalışma JAMA Network Open dergisinde yayımlandı.