Uzayda ses duymak mümkün mü? Bu sorunun kısa cevabı "Hayır"dır. Çoğunlukla bilim kurgu filmlerinde ve TV şovlarında kullanılan ses efektleri nedeniyle uzayda ses olduğuna dair yanlış düşünceler oluşuyor. Zira uzay gemisi Atılgan'ı veya uzayda dolanan Millennium Falcon'un sesini sayısız kez "duyduk". Fizik yasaları bunun olamayacağını açıklar.
Uzayda Neden Ses Yok?
Gezegenlerin de ses çıkardığına dair yanlış fikirler var. Gerçekte olan şey atmosferlerindeki (veya halkalarındaki) süreçlerden doğan emisyonların hassas aletlerimiz tarafından yakalanmasıdır. Bilim adamları bu emisyonları işler (heterodin) ve "duyabileceğimiz" bir şey haline getirir. Böylece uzayda hemen her şey için farklı bir ses elde etmiş oluruz.
Ses Fiziği
Sesin fiziğini anlamakta fayda var. Ses havada dalga olarak yayılır. Örneğin konuştuğumuzda, ses tellerimizin titreşimi etraflarındaki havayı sıkıştırır. Sıkıştırılmış hava diğer havayı hareket ettirerek ses dalgalarını taşır. Sonunda bu dalgalar kulak tarafından yorumlanarak beyinde sese dönüştürülür. Dalganın frekansı yüksek ve beyne hızlı ulaşırsa beyin bunu ıslık olarak algılar. Tam tersi durumda tok ses duyarız.
Hatırlanması gereken önemli şey şu: Uzay gibi sıkıştırılacak bir şeyin olmadığı boş bir ortamda ses dalgaları iletilemez. Uzayda bu yüzden ses yoktur.
Ancak teoride bir ses dalgası uzaydaki gaz veya toz bulutuyla taşınabilir. Yine de kulaklarımız bu düşük sesi asla algılayamazdı.
Peki Ya Işık?
Işık dalgaları (radyo dalgası değiller) farklıdır. Yayılması için bir ortamın varlığına ihtiyaç duymuyorlar. Bu nedenle ışık uzayda yayılabiliyor ve görülebiliyor.
Gezegenlerin Sesini Duyabilir miyiz?
Bu biraz daha karmaşık. NASA, 90'lı yılların başında, beş hacimli bir dizi uzay sesi yakaladığını söyledi. Ancak kayıtların aslında bu gezegenlerden gelen seslerden oluşmadığı ortaya çıktı. Toplanan şey gezegenlerin manyetosferlerindeki yüklü parçacıkların etkileşiminden doğan radyo dalgaları ve diğer elektromanyetik bozukluklardı. Astronomlar daha sonra bu ölçümleri alıp seslere dönüştürdüler. Bir radyonun, radyo istasyonlarından gelen radyo dalgalarını yakalaması ve bu sinyalleri sese dönüştürmesiyle aynı işlemdir.
Apollo Astronotları Ay'da ses Duyduklarını Bildirdiler
NASA'nın Apollo Ay'a iniş misyonlarının transkriptlerine göre, astronotların birçoğu Ay'da yürürken "müzik" duyduklarını bildirdi. Duydukları şeyin Ay modülü ile komuta modülü arasındaki radyo frekansı paraziti olduğu ortaya çıktı.
Ay'dan geldiği düşünülen bu ses Apollo 15 astronotları Ay'ın uzak tarafındayken artıyor, gemileri yörüngeye girdiğinde ise kesiliyordu. Radyolarla haşır neşir olmuş herkes bu sesin kulağa nasıl geldiğini bilir. Bu nedenle sıra dışı bir durum yoktur.
Uzayda Ses Konusu ile İlgili Sık Sorulanlar
Uzayda ses var mı?
Uzayda ses yoktur, en azından bizim Dünya'da deneyimlediğimiz şekilde. Bunun nedeni sesin parçacıkların titreşimi yoluyla hareket etmesi ve uzayın bir vakum olmasıdır. Dünya'da ses esas olarak titreşen hava molekülleri yoluyla kulaklarınıza ulaşır, ancak uzayın neredeyse boş bölgelerinde titreşecek parçacık yoktur (ya da çok çok azdır) – dolayısıyla ses de yoktur.
Ay'da neden ses duyulamaz? Astronotlar Ay'ın yüzeyinde birbirleriyle nasıl iletişim kurarlar?
Ses dalgaları hareket etmek için bir ortama ihtiyaç duyar. Ay'da atmosfer ya da ortam olmadığından, bu yüzden Ay'da ses duyulamaz. Astronotlar ayın yüzeyinde birbirleriyle konuşurken radyo dalgalarını kullanırlar.
Uzay sesi taşıyabilir mi?
Ses uzayda hiç hareket etmez. Uzay boşluğunda esasen sıfır hava vardır. Ses sadece titreşen hava olduğundan, uzayda titreşecek hava ve dolayısıyla ses yoktur.
Uzayda ses var mı? İnsanlar uzayda ses duyabilir mi yazımız burada son buldu. Benzer içerikler için bu bağlantıyı kullanabilirsiniz: https://evrenatlasi.com/k/bilim-ve-insan/