Dünya tarihindeki en büyük depremlere göz atalım. Dünya'nın en dış kabuğunu oluşturan 100 kilometre kalınlığındaki tektonik levhaların hareketi volkanları, depremleri ve tsunamileri meydana getiriyor. Bu levhaların birbirine sürtündüğü noktalarda faylar oluşur. Levhalar hareket ettikçe fayın her iki noktasındaki kayaçlar sıkışarak esner ve belirli bir yerden sonra kurtularak lastik gibi tekrar yerlerine oturur. Bu hareket yüzeyde deprem olarak hissedilir.
Kayda geçmiş en büyük depremler
| Tarih / Yer | Ölüm | Büyüklük |
| 23 Ocak, 1556 / Çin Şansi | 830.000 | ~8 |
| 27 Temmuz, 1976 / Çin, Tangshan | 255,000 (resmi) 655.000 (tahmini) | 7,5 |
| 26 Aralık, 2004 / Sumatra, Endonezya | 227.898 | 9,1 |
| 9 Ağustos, 1138 / Suriye, Halep | 230.000 | Bilinmiyor |
| 12 Ocak, 2010 / Haiti | 222.570 | 7,0 |
| May 22, 1927 / Çin, Xining yakını | 200.000 | 7,9 |
| 22 Aralık, 856+ / İran, Damğan | 200.000 | Bilinmiyor |
| 16 Aralık, 1920 / Çin, Kansu | 200.000 | 8,6 |
| 23 Mart, 893 / İran, Erdebil | 150.000 | |
| 1 Eylül, 1923 / Japonya, Kanto (Kwanto) | 143.000 | 7,9 |
| 5 Ekim, 1948 / SSCB (Türkmenistan, Aşkabat) | 110.000 | 7,3 |
| 28 Aralık, 1908 / İtalya, Messina | 70.000 – 100,000 (tahmini) | 7,2 |
| Eylül, 1290 / Çin, Chihli | 100.000 | Bilinmiyor |
| 12 Mayıs, 2008 / Çin, Siçuan | 87.586 | 7,9 |
| 8 Ekim, 2005 / Pakistan | 85.000 | 7,6 |
| Kasım, 1667 / Kafkasya, Şamahı Rayonu | 80.000 | |
| 18 Kasım, 1727 / İran, Tebriz | 77.000 | Bilinmiyor |
| 1 Kasım, 1755 / Portekiz, Lizbon | 70.000 | 8,7 |
| 25 Aralık, 1932 / Çin, Kansu | 70.000 | 7,6 |
| 31 Mayıs, 1970 / Peru | 66.000 | 7,9 |
| 1268 / Anadolu, Kilikya | 60.000 | Bilinmiyor |
| 11 Ocak, 1693 / İtalya, Sicilya | 60.000 | |
| 30 Mayıs, 1935 / Pakistan, Ketta | 30.000 – 60.000 | 7,5 |
| 4 Şubat, 1783 / İtalya, Calabria | 50.000 | |
| 20 Haziran, 1990 / İran | 50.000 | 7,7 |
Yakın tarihin en büyük depremleri
1950 Assam-Tibet depremi – Büyüklük 8,6
Deprem doğu Tibet ve Hindistan'daki en az 1.500 kişinin ölümüne neden oldu. Zeminde çatlaklar, büyük heyelanlar ve kum volkanları meydana geldi. Deprem, Çin'in Sichuan ve Yunnan eyaletlerinde ve Hindistan'ın Kalküta kentinde yakından hissedildi.
Heyelanlar nehirleri tıkadı. Nehir suları birikti ve taştığında birkaç köyü sular altında bıraktı ve yüzlerce insanı öldürdü.
Depremin merkez üssü Tibet olmasına rağmen, genellikle Assam-Tibet depremi veya Assam depremi olarak adlandırılır. Deprem, Hindistan kıta levhasının Avrasya levhasına çarpması ve altına dalması nedeniyle oluştu. Gezegendeki en kuvvetli kıtasal levha çarpışmalarından biridir. Bu yavaş gerçekleşen kaza Himalayalar'ın doğmasını sağladı.
2005 Kuzey Sumatra depremi, Endonezya – Büyüklük 8,6
Endonezya'nın kuzeyindeki Sumatra kentinde, çoğunlukla Nias'ta yüzlerce kişi yaralandı ve 1000'den fazla kişi öldü. Deprem, daha büyük bir depremin bölgeyi tahrip etmesinden yalnızca aylar sonra meydana geldi.
Deprem, Hint Okyanusu'nun altında gerçekleşti. Sunka Çukuru'ndaki Hint-Avustralya levhaları burada Avrasya levhasının altına girdi. 2004'teki deprem de aynı nedenle oldu.
1965 Rat Adaları depremi, Alaska – Büyüklük 8,7
30 metreden yüksek tsunamiler oluşturan bu deprem gerçekleştiğinde Alaska eyaleti kurulalı yalnızca 7 yıl olmuştu. Deprem çok büyük olmasına rağmen Aleut Adaları'nda gerçekleşmesi çok az hasara yol açtı.
Hawaii'de tsunami başlattı ve Japonya'ya kadar yayıldı. Mega deprem Kuzey Amerika Levhası'nın Pasifik Levhası'nın altına girmesiyle oluştu. Deprem ahşap binaları çatlattı ve bir uçak pistini ikiye ayırdı.
1906 Ekvador sahil depremi – Büyüklük 8,8
8,8 büyüklüğündeki büyük deprem Ekvador ve Kolombiya kıyılarında yaşandı ve 500 ila 1500 kişiyi öldüren güçlü bir tsunami yarattı. Tsunami, Orta Amerika kıyıları boyunca yayıldı ve hatta San Francisco ve Japonya'ya vardı.
Deprem, Nazca Levhası ve Güney Amerika Levhası arasındaki sınır boyunca meydana geldi. 100 yıldan daha fazla bir süre önce gerçekleşen bir sarsıntı olduğundan tutulan raporlar azdır. Ancak tanıklar Honolulu Körfezi'nde çok büyük bir sel olduğunu bildirmiştir. Önce körfezdeki tüm buharlı ve yelkenli gemiler burunlarını çevirmiş ve sonra ani bir akıntı her şeyi yıkıp geçmiştir.
2010 Maule açık denizi, Şili – Büyüklük 8,8
Maule açık denizinde başlayan deprem Şili'nin ortasındaki 1,8 milyon insanı etkiledi. En az 500 insan öldü ve 800.000 kişi evsiz kaldı. Toplam ekonomik zararın 30 milyar ABD doları olduğu tahmin edildi. Orta Şili bugün hala artçıları hissetmeye devam ediyor.
Deprem, Nazca ve Güney Amerika tektonik levhaları arasındaki sınır boyunca gerçekleşti. Deprem, 200.000'den fazla insanı öldüren 7,0 büyüklüğündeki Haiti, Port-Au-Prince depreminden bir ay sonra gerçekleşti.
1952 Kamçatka Yarımadası depremi, Rusya – Büyüklük 9,0
Dünyanın kaydedilen ilk 9,0 büyüklüğündeki depremidir. 1952'de Kamçatka'nın doğu sahilinde meydana geldi. Deprem 13 metrelik bir tsunami üretti. Tsunami Kaliforniya'daki Crescent City'yi vurdu. Amerika'nın en batı uçlarından biri olan bu yer son Japonya depreminden de etkilenmiştir.
Hiçbir can kaybı yaşanmadı, ancak Hawaii'deki maddi hasarın 1 milyon dolar olduğu tahmin edildi. Dalgalar, botları sahile çıkardı; evlerin birbirine çarpmasına, iskelelerin yıkılmasına, plajların tahrip olmasına ve yolların hareket etmesine neden oldu. Kamçatka'nın depremle dolu bir geçmişi ve birçok aktif volkanı var. Ayrıca 1923'te 8,5 büyüklüğünde bir depremle yüzleşti.
2011 Honshu doğu kıyısı yakınları, Japonya – Büyüklük 9,0
11 Mart'ta yaşanan 9,0 büyüklüğündeki deprem tahmini olarak 29.000 kişiyi öldürdü ve nükleer reaktörlere zarar veren bir tsunami başlattı. Bu deprem Japonya'da şimdiye kadar kaydedilen en büyük depremdir. Artçılar bugün Honshu adasını sallamaya devam ediyor. Artçı şokların 50'den fazlası 6,0 ya da büyüktü, üçü ise 7,0'ın üstündeydi.
Deprem, Pasifik ve Kuzey Amerika tektonik levhaları arasındaki sınır olan Japonya Çukuru'ndaki fayların birbirine binmesinden kaynaklandı. Bu olay bir tektonik levha diğerinin altına daldığı zaman meydana geliyor. Bu durumda Pasifik levhası Kuzey Amerika levhasının altına girmiş oldu.
2004 Kuzey Sumatra depremi – Büyüklük 9,1
Bu deprem dünya tarihinin kaydedilen en büyük üçüncü depremiydi. 1964'te Alaska'daki Prince William Sound boğaz depreminden bu yana meydana gelen en büyük deprem oldu. Toplamda 227.898 kişi öldü ya da kayboldu. Bunun ardından Güneydoğu Asya ve Doğu Afrika'daki 14 ülkede görülen zincirleme deprem ve tsunamiler ile yaklaşık 1.7 milyon insan evsiz kaldı.
Bazıları 2010 Haiti depreminde daha çok tsunami ölümü olduğunu öngörse de tarihte tsunaminin en çok can aldığı olay olarak bilinir. Bu tsunami Hindistan, Pasifik ve Atlantik okyanuslarındaki gelgit göstergelerini harekete geçirmiştir. Bu deprem Noel'den bir gün sonra Hindistan ve Burma tektonik levhalarının (yer kabuğunun devasa, hareketli levhaları) kesişim noktalarında gerçekleşti. Hindistan levhası Burma levhasının altına girdi. Sürtünme ile biriken enerjinin serbest kalması yüzeyde deprem denilen olayı oluşturdu.
1964 Prens William Sound depremi, Alaska – Büyüklük 9,2
Bu büyük deprem ve ardından gelen tsunami 128 can aldı ve 311 milyon dolar değerinde mülk kaybına neden oldu. Merkez üssünün yaklaşık 190 km kuzeybatısındaki Anchorage dahil birçok kasabada hasar ağırdı. Deprem Kuzey Amerika ve Pasifik levhaları arasındaki sismik olarak aktif bir fay boyunca gerçekleşti. Sallanma yaklaşık 3 dakika sürdü. Anchorage'daki toprak kaymaları ağır hasara neden oldu. Şehir merkezinde büyük çöküntüler meydana geldi.
1960 Şili depremi – Büyüklük 9,5
Bugüne kadar kaydedilen en büyük deprem Şili depremidir. Bu en büyük depremde yaklaşık 1.655 kişi hayatını kaybetti. Binlerce kişi yaralandı ve milyonlarca kişi evsiz kaldı. Güney Şili 550 milyon dolar zarara uğradı.
Deprem Hawaii'de 61, Japonya'da 138 ve Filipinler'de 32 kişiyi öldüren bir tsunami başlattı. Her şey Peru-Şili Çukuru'ndaki Nazca Levhası'nın Güney Amerika Levhası altına dalmasıyla meydana geldi.
