Savaşın en gelişmiş bombardıman uçaklarından biri olan Boeing B-29'un tasarımı, Boeing basınçlı uzun menzilli bir bombardıman uçağının mümkün olduğunu anladığı 1930'ların sonunda başladı. 1939'da, ABD Ordusu Hava Kuvvetleri'nden General Henry A "Hap" Arnold, 4,300 km menzili ve en yüksek hızı 643 km/s olan, 9.000 kg yük taşıyabilen bir "superbomber" için şartname yayınladı. Önceki çalışmalarından yola çıkan Boeing tasarım ekibi Model 345'i geliştirdi.
Bu model 1940 yılında Consolidated, Lockheed ve Douglas'ın tasarımlarına karşı sunuldu. Model 345 tüm övgüleri alarak kısa süre sonra tercih edilen tasarım haline geldi. Fakat USAAC savunma silahlarında artış ve kendinden sızdırmaz yakıt tanklarının eklenmesini istediğini belirtmişti. Bu değişiklikler yapıldı ve daha sonra 1940'ta ilk prototip için üç sipariş verildi.
Ayrıca diğer II. Dünya Savaşı uçakları için:
- North American B-25 Mitchell
- Northrop P-61 Black Widow
- B-24 Liberator
- De Havilland Mosquito
- Boeing B-17 Uçan Kale
- Curtiss P-40 Warhawk
- Mitsubishi A6M Zero
- Hawker Typhoon
- Supermarine Spitfire
- North American P-51 Mustang
- Avro Lancaster
- Messerschmitt Bf 109
- Hawker Hurricane
Lockheed ve Douglas yarışmadan çekilirken, Consolidated daha sonra B-32 Dominator olacak olan tasarımlarını geliştirdi. B-32'nin sürekli yenilenmeye devam etmesi, Boeing'in tasarımı ile ilgili olası sorunların ortaya çıkması durumunda USAAC tarafından bir acil durum planı olarak görülüyordu. Ertesi yıl, USAAC, Boeing uçağının bir maketini incelerken olağanüstü şekilde etkilendi. Dolayısıyla henüz havalanmasını bile beklemeden 264 adet B-29 siparişi verdi. Uçak ilk olarak 21 Eylül 1942'de uçtu ve testler 1943 boyunca devam etti.
B-29'un Basınçlı Kabini ve Uzaktan Ateş Kontrolü
Yüksek rakımlı gündüz bombardıman uçağı olarak tasarlanan uçak, çoğu Mihver avcı uçağından daha yükseğe uçarak 12.000 metreye ulaşabiliyordu. B-29 bu yükseklikte mürettebat için uygun bir ortam yaratabilmek için, tamamen basınçlı bir kabine sahip ilk bombardıman uçaklarından biriydi. Garrett AiResearch tarafından geliştirilen bir sistem kullanılarak, uçağın burun / kokpit ve bomba bölmelerinin arka kısımlarında basınçlı alanlar vardı. Bunlar bomba bölmeleri üzerine monte edilmiş tünel ile birbirine bağlandı. Bombalar artık uçağın basıncını düşürmek zorunda kalmadan bırakılabiliyordu.
Mürettebat alanlarının basınçlı yapısı nedeniyle, B-29 diğer bombardıman uçaklarında kullanılan savunma kulelerini kullanamadı. Böylece uzaktan kumanda edilen makineli taret sistemi doğmuş oldu. Artık General Electric Merkezi Ateş Kontrol sistemini kullanan B-29 nişancıları, taretlerini uçak çevresindeki nişangah istasyonlarından (üstteki video) çalıştıracaktı. Ayrıca, sistem bir topçunun aynı anda birden fazla taret kullanmasına izin verdi. Savunma ateşinin koordinasyonu, ateş kontrol direktörü olarak atanan ileri üst pozisyondaki nişancı tarafından denetlenebiliyordu.
Selefi B-17 Flying Fortress'e saygı niteliğinde "Superfortress" olarak adlandırılan B-29, gelişim süreci problemlerle doluydu. Bunlardan en yaygın olanı, uçağın aşırı ısınmasına ve yanmasına neden olan Wright R-3350 motorlarıyla ilgili sorunları içeriyordu. Nihayetinde bu soruna çözüm olması için çeşitli hamleler yapıldı. Bunlar, motorlara daha fazla hava akışı yaratmak için pervane kanatlarına manşetler eklemeyi, vanalara daha fazla yağ akışı ve silindirlerin sık sık değiştirilmesini içeriyordu.
Boeing B-29 Superfortress Özellikleri
Genel
- Mürettebat: 11
- Uzunluk: 30 metre.
- Kanat açıklığı: 43 metre
- Yükseklik: 9 metre
- Kanat alanı: 161 metre kare
- Boş ağırlık: 33,8 ton
- Yüklü ağırlık: 54,4 ton.
- Maksimum kalkış ağırlığı: 60 ton.
Verimlilik
- Maksimum sürat: 575 km/s
- Seyir hızı: 350 km/s
- Harekat yarıçapı: 5230 km
- Tırmanma hızı: 275 metre dak.
- Maksimum yükseklik: 10.240 metre.
- Motor: 4 × Wright R-3350-23 turbo supercharger radyal motor, her biri 2.200 beygir
Silahlar
- 12 × .50 cal. Uzaktan kumandalı taretlerde M2 Browning makineli tüfek
- 9 ton bomba (standart yük)
Boeing B-29 Superfortress'in Üretimi
Oldukça gelişmiş bir uçak olan B-29 üretime girdikten sonra bile sorun yaşatmaya devam etti. Uçaklar Renton ve Wichita'daki Boeing tesislerinde üretildi. Ancak kontratlar aynı zamanda Bell ve Martin'e de verildi. Onlar da uçağı sırasıyla Marietta ve Omaha'da ürettiler. Tasarımdaki değişiklikler 1944'te o kadar sıklaşmıştı ki, montaj hattından çıkarken dahi uçağı değiştirmek için özel modifikasyon tesisleri inşa edildi. Sorunların çoğu, uçağın mümkün olan en kısa sürede savaşa girmesi için acele edilmesinin sonucuydu.
Boeing B-29 Superfortress'in Operasyonel Geçmişi
İlk B-29'lar Nisan 1944'te Hindistan ve Çin'deki Müttefik havaalanlarına ulaştı. Başlangıçta XX Bombardıman Komutanlığı, Çin üstünden B-29'ların iki kanadını işletecekti, ancak uçak sayısı nedeniyle bu sayı bire düştü. Hindistan'dan havalanan B-29'lar ilk olarak 5 Haziran 1944'te 98 uçağın Bangkok'a çarptığı bir savaş gördü. Bir ay sonra, Çin'in Chengdu bölgesinden kalkan B-29'lar, 1942'de Doolittle Baskınından bu yana Japon takımadalarına yapılan ilk baskında Yawata'yı vurdu. Tüm tedariğin Himalayalar üzerinden gerçekleşmesi gerektiğinden Çin'deki üsleri yönetmek halihazırda maliyet yaratmıştı ve uçaklar Japonya'ya saldıramadı.
Çin'deki operasyonel sorunlar, ABD'nin Marianas Adaları'nı ele geçirmesinin ardından 1944 sonbaharında çözüldü. Yakınlarda Japonya'ya yapılacak B-29 baskınlarını desteklemek için Saipan, Tinian ve Guam üzerine beş büyük havaalanı inşa edildi. Marianas'tan uçan B-29'lar, Japonya'daki her büyük şehri artan şiddetle vurdu. Endüstriyel hedefleri ve şehirleri yangın bombalarıyla yok eden B-29'lar Japonya'nın birliklerini ikmal etme kabiliyetine zarar vermek için limanlara da saldırdı.
Ağustos 1945'te B-29 ''ne yazık ki" en ünlü iki görevini gerçekleştirdi. 6 Ağustos'ta Tinian'dan hareket eden B-29 Enola Gay, Albay Paul W. Tibbets'in komutasında Hiroşima'ya ilk atom bombasını attı. Üç gün sonra B-29 Bockscar Nagasaki'ye ikinci bombayı attı. Savaşın ardından B-29, ABD Hava Kuvvetleri tarafından tutuldu ve daha sonra Kore Savaşı sırasında kullanıldı. Komünist avcı uçaklarından saklanmak için özellikle geceleri uçan B-29, engelleme rollerinde kullanıldı.
Boeing B-29 Superfortress'in Evrimi
II. Dünya Savaşı'ndan sonra, USAF, B-29'u geliştirmek ve uçağın rahatsız eden birçok problemini düzeltmek için modernizasyon programı başlattı. "Geliştirilmiş" B-29, B-50 olarak adlandırıldı ve 1947'de hizmete girdi. Aynı yıl, uçağın Sovyet versiyonu Tupolev Tu-4 üretime başladı. Savaş sırasında geriye dönük olarak üretilen Amerikan uçaklarına dayanarak, 1960'lara kadar kullanımda kaldı. 1955'te B-29/50 atom bombardıman uçağı olarak emekliye ayrıldı. 1960'lı yılların ortalarına kadar deneysel testler ve havada yakıt ikmal tankeri olarak kullanılmaya devam etti. Toplam 3.900 adet B-29 üretildi.
Boeing B-29 Superfortress Hakkında Sık Sorulanlar
B-29 Superfortress'in II. Dünya Savaşı'ndaki rolü
Boeing B-29 Superfortress, II. Dünya Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri tarafından geliştirilen bir ağır bombardıman uçağıydı. Önceki bombardıman uçaklarına göre daha uzun mesafelerde ve daha yüksek irtifalarda uçabilecek şekilde tasarlanmıştı ve bu sayede düşman topraklarının derinliklerindeki hedeflere ulaşabiliyordu. B-29, Tokyo ve diğer büyük Japon şehirlerinin bombalanması da dahil olmak üzere savaşın Pasifik tiyatrosunda yaygın olarak kullanıldı.
B-29 Superfortress'i II. Dünya Savaşı bombardıman uçakları arasında benzersiz kılan neydi?
B-29 Superfortress, onu zamanına göre oldukça gelişmiş bir uçak haline getiren bir dizi teknolojik yeniliği bünyesinde barındırıyordu. Bunların en önemlilerinden biri, mürettebatın irtifa hastalığının etkilerinden muzdarip olmadan yüksek irtifalarda çalışmasına olanak tanıyan basınçlı kabinlerin kullanılmasıydı. B-29 ayrıca, önceki bombardıman uçaklarına göre çok daha geniş bir menzil sağlayan dört motorun yanı sıra gelişmiş bombalama sistemleri ve uzaktan kumandalı savunma silah kulelerine sahipti.
B-29 Superfortress II. Dünya Savaşı'nda Müttefiklerin zaferine nasıl katkıda bulundu?
B-29 Superfortress, II. Dünya Savaşı'nda, özellikle de savaşın Pasifik tiyatrosunda Müttefiklerin zaferinde önemli bir rol oynamıştır. Uzun mesafelere uçabilme ve düşman hedeflerine büyük miktarda bomba atabilme kabiliyeti Japon savunmasının zayıflamasına ve nihayetinde savaşın sona ermesine yardımcı oldu. Savaştan sonra B-29, Kore Savaşı da dahil olmak üzere ABD ordusu tarafından kullanılmaya devam etti ve ticari havayolu endüstrisinin gelişiminde de rol oynadı.
Boeing B-29 Superfortress ilk ne zaman tanıtıldı?
Boeing B-29 Superfortress ilk olarak 1944 yılında II. Dünya Savaşı sırasında tanıtıldı.
Boeing B-29 Superfortress'in önemli özellikleri nelerdi?
Boeing B-29 Superfortress, basınçlı kabini, uzaktan kumandalı kuleleri ve 5230 km menzil sağlayan güçlü motorlarıyla biliniyordu.
Kaç adet Boeing B-29 Superfortress üretildi?
Toplam 3.970 adet Boeing B-29 Superfortresse üretildi ve üretim 1946 yılına kadar devam etti.
Kaynaklar: