Castillon Muharebesi: Yüz Yıl Savaşları'nın Sonu

Castillon Muharebesi 17 Temmuz 1453 tarihinde, İngiltere ve Fransa arasındaki Yüz Yıl Savaşları sırasında gerçekleşmiştir. Bir asırdan fazla bir süredir devam eden Yüz Yıl Savaşları'nın sonunu belirleyen önemli bir çatışmaydı.

Shrewsbury Kontu John Talbot'un Castillon Muharebesi'nde ölümü.
Shrewsbury Kontu John Talbot'un Castillon Muharebesi'nde ölümü.

17 Temmuz 1453'te Castillon Muharebesi, Yüz Yıl Savaşları'na (1337-1453), daha geniş bir bağlamda Orta Çağ'ın kapanışına nokta koymuştur. Daha spesifik olarak bu zafer, Fransa'nın güneybatısında 300 yıldır İngiliz etkisi altında olan Guyenne'in (Akitanya) kesin kurtuluşunu simgeliyordu. Jeanne d'Arc (Joan of Arc) destanı, Pays de la Loire'daki Patay zaferi (1429) ve Seine Vadisi'ndeki Normandiya zaferinden (1450) sonra, bu zafer aynı zamanda Kral VII. Charles'ın Fransa'daki Valois egemenliğini yeniden teyit eden askeri başarılarından biriydi. 

Aslında Yüz Yıl Savaşları, 1337'den 1453'e kadar Valois hanedanı (Capetler'in bir kolu) ile Plantagenetler arasında ve onlar aracılığıyla Fransa krallığı ile İngiltere krallığı arasında Guyenne (şimdiki Gironde, Dordogne, Lot-et-Garonne, Lot ve Aveyron) gibi sembolik derebeyliklerin kontrolü için yaşanan sürekli çatışmalar için kullanılan geleneksel bir terimdir.

Castillon Muharebesi'nin Nedenleri

1420 yılında Fransa krallığı son demlerini yaşıyordu. Troyes Antlaşması (1420) ile Kral VI. Charles, oğlu Charles'ı İngiliz hükümdarı adına tahttan mahrum bırakmıştı. Jeanne d'Arc önderliğindeki ilk yeniden fetihler, yeni Fransa Kralı VII. Charles'ın Reims'te taç giymesiyle (1429) yoğunlaşarak Valois'nın iştahını yeniden kabarttı. Bazı önemli kaleler yeniden ele geçirildi: Orléans, Paris, Champagne ve Normandiya. 

Geriye VII. Charles'ın, o zamanlar büyük ölçüde İngiliz etkisi altında olan Guyenne'e, özellikle de gelişen şarap ticaretine olan saplantısı kalmıştı.

1453'te Castillon Muharebesi Nasıl Yaşandı?

1453 baharında, görüşmelerin hızı kesilmişti ve Guyenne'de çatışma kaçınılmazdı. Kral VI. Henry, İngiliz yanlısı Bordolulara başvurarak Guyenne ve Gaskonya'dan birkaç bin askeri desteklemek üzere karizmatik ordu komutanı John Talbot komutasında 3.000 adam gönderdi. VII. Charles ise en iyi askeri liderlerini, özellikle de Dunois ve Bureau'yu, hem Fransız hem de Bretonlardan oluşan 9.000 kişinin başına gönderdi. Tarihçiler Castillon zaferini birbirine yakın iki faktörle açıklar:

Fransız kuvvetlerine Jean Bureau, İngiliz kuvvetlerine ise Shrewsbury 1. Kontu John Talbot liderlik ediyordu.

Fransızlar bir tuzak kurarak kamplarını Bordeaux'nun yukarısına, İngilizlerin tuzağa düşürüldüğü, kuşatıldığı ve katledildiği küçük Castillon köyünün doğusuna kurdular.

Bu muharebe aynı zamanda askeri yöntemlerde de bir kırılmaya işaret ediyordu; süvarilerin piyade ve topçular karşısında gerilemesi Fransızlara üstünlük sağlıyordu. Böylece Fransız zaferi bütünüyle tamamlanmış oldu. Bordeaux Ekim ayında alındı. VII. Charles Bordeaux isyancılarını affetti ve İngilizler 19 Ekim 1453'te Guyenne'i terk etti.

Castillon Muharebesi Yüz Yıl Savaşları'nı Nasıl Sona Erdirdi?

Beş yıl sonrasına kadar geri alınamayan Calais dışında, Fransa'nın en sembolik derebeyliklerinden biri olan Guyenne'in geri alınması, yaklaşık yirmi beş yıl önce Jeanne d'Arc'ın destansı hikayesiyle başlayan yeniden fethi güzel bir şekilde tamamlamıştır. Bu kez İngilizler kesin olarak "Fransa'dan kovulmuş" olsalar da, Yüz Yıl Savaşları'nın sonu 1475 Picquigny Antlaşması'na kadar imzalanmadı. Bu uzun ve aralıksız çatışma dönemi Fransa krallığını yormuş ve gelişimini engellemişti.