19 Eylül 1356'da Nouaillé-Maupertuis'de Poitiers Muharebesi gerçekleşti. Bu savaşta Fransız ve İngiliz krallıkları çarpışmıştır. Yüz Yıl Savaşları'nın önemli bir bölümüydü. Fransız ordusu sayısal üstünlüğe sahip olmasına rağmen, Kara Prens Edward'ın stratejisi ordunun kesin bir zafer kazanmasını sağladı. Muharebenin sonunda Fransa Kralı II. Jean esir alındı. Kral, dört yıl sonra, 1360 yılında Brétigny Antlaşması'nın imzalanmasına kadar serbest bırakılmamıştır.
Poitiers Muharebesi, Fransız monarşisini zayıflatan ve İngiliz pozisyonunu güçlendiren Yüz Yıl Savaşları'nda bir dönüm noktasıydı. Daha sonraki çatışma ve müzakereler için zemin hazırladı.
1356'da Poitiers Muharebesi'ne Ne Yol Açtı?
1356 yılında Yüz Yıl Savaşları sırasında Poitiers Muharebesi meydana geldi. Zaten savaş 1337 yılında başlamıştı. Çatışmanın, lordların mali baskısıyla zayıflayan bir ekonomi ve demografik kriz gibi çeşitli nedenleri vardı. Bu durum Büyük Orta Çağ Buhranı olarak bilinir. Yüz Yıl Savaşları'nın kökenleri aynı zamanda IV. Charles'ın ölümünün ardından Fransa tahtının tartışmalı verasetine dayanmaktadır. Son olarak, Capetler ve Plantagenetlerin prenslik hanedanları Guyenne'e ( günümüzde Aquitaine) sahip olmak için çatıştı. Kara Prens lakaplı Woodstock'lu Edward, bu bölge nedeniyle Fransa Kralı'na bağlılığını borçluydu.
Yüz Yıl Savaşları Fransızların lehine başlamadı. Zira öncesinde, 1346'da Crécy Muharebesi büyük bir İngiliz zaferi olmuştu. Kara Prens 1355 gibi yakın bir tarihte Languedoc'a doğru yıkıcı bir sefer başlattı. Ertesi yıl, Navarre'lı II. Charles Fransa Krallığı tarafından esir alındı. Bunun üzerine ailesi İngilizlerden yardım istedi. Ordularının başına geçen Kara Prens Charles'ı kurtarmayı kendine görev edindi. Poitou, Limousin ve Berry de dahil olmak üzere çok sayıda derebeyliği geçerek yağmaladı. Kara Prens Edward, Tours'a doğru ilerlerken, II. Jean 50.000 kişilik bir ordu topladı ve peşine düştü. Tehlikenin farkında olan İngilizler Poitiers üzerinden Bordeaux'ya çekildi.
Poitiers Muharebesi Ne Zaman ve Nerede Gerçekleşti?
Poitiers Muharebesi 19 Eylül 1356 tarihinde gerçekleşti. Çatışma aslında Poitiers'de değil, şehre 10 kilometreden daha az mesafedeki Nouaillé-Maupertuis'de gerçekleşti. İngilizler ve Fransızlar arasındaki ilk çatışma 16 Eylül'de Chauvigny'de gerçekleşti. Fransız artçı birlikleri yenilgiye uğratıldı. Ancak Kara Prens ne güneye ne de kuzeye doğru yoluna devam edemedi. Zira bir tarafta yol kesilmişti. Diğer tarafta Fransa Kralı'nın ordusu onu bekliyordu.
Kara Prens Edward düşmanlarıyla pazarlık yapmaya çalıştı. Tek bir şartla anlaşmaya vardılar: Kendisini tutsak olarak vermesi, ancak o bunu reddetti. Bu arada İngiliz kuvvetleri Maupertuis platosundaki konumlarını güçlendirdi. Arazinin yapısı atların ilerlemesini daha da zorlaştırıyordu. Ayrıca İngilizler için pusu kurmak da daha kolaydı.
Poitiers Muharebesi Nasıl Gelişti?
İngilizler için Poitiers Muharebesi'ne hazırlık Maupertuis platosunda gerçekleşti. Burası dar patikaları kaplayan çitler, çalılar ve sarmaşıklarla stratejik bir konumdu. Kampa erişim özellikle zordu ve bu da Fransız süvarilerinin ilerlemesini zorlaştırıyordu. Yolun darlığı nedeniyle sayıca üstünlüğün hiçbir etkisi olmuyordu ve Fransız birlikleri yürüyüşe geçmek zorunda kalıyordu. Bu da onları İngiliz pusularına karşı özellikle savunmasız kılıyordu. Okçuların uzun mesafeli bir saldırısının ardından Kara Prens, Philippe de France ve V. Charles'ın taburlarını geri püskürttü.
Bundan sonra çarpışmanın seyri, II. Jean (İyi Jean veya John)'in birlikleri üzerinde yoğunlaşan İngilizlerin lehine olmaya devam etti. Ancak II. Jean'in cesareti kaçmasını engelledi. Para Prens Edward, şövalyelerini bozguna uğrattıktan sonra gün ortasında Fransız kralını ve kardeşi Philippe'i esir aldı.
Poitiers Muharebesi'nin Baş Karakterleri Kimlerdi?
Fransa Krallığı'nın ordusu üç ayrı tabura bölünmüş yaklaşık 50.000 kişiden oluşuyordu.
- Kralın kardeşi Orleans Dükü Philippe ilk tabura komuta ediyordu.
- Normandiyalı Charles, yani geleceğin V. Charles'ı, ikinci taburun başındaydı. Yanında iki kardeşi, Berry Dükü Jean ve Anjou'lu I. Louis vardı.
- Üçüncü asker grubuna Kral II. Jean komuta ediyordu ve onun da emrinde 19 Chevaliers de l'Etoile (Yıldız Şövalyeleri) vardı.
İngiliz tarafında, Galler Prensi Edward (Kara Prens), 1.000 asker, 1.500 piyade ve yaklaşık 2.200 okçudan oluşan bir orduyu yönetiyordu. Kuvvetlerini üç savunma hattına ayırmıştı.
- Kara Prens ön planda John Chandos ile birlikteydi.
- İkinci savunma hattı Suffolk ve Warwick Kontları tarafından yönetilmekteydi.
- Son hat ise Oxford ve Salisbury Kontları tarafından yönetilmektedir.
Poitiers Muharebesi'nin Bilançosu
Poitiers Muharebesi'nin sonunda Fransız ordusu yaklaşık 8.000 ölü vermiştir. Kurbanlar arasında altmış kadar baron, bir başpiskopos ve 17 kont vardı. Mareşal Clermontlu Jean ve Brienne Kontu VI. Walter, Salisbury Kontu'nun birliklerine saldırırken öldüler. İngilizler 150'si okçu olmak üzere 340 kayıp verdi. Savaşın en ünlü savaş esiri Fransa Kralı II. Jean'den başkası değildi.
Poitiers Muharebesi'nin Sonuçları Nelerdi?
1356'daki Poitiers Muharebesi, Yüz Yıl Savaşları'nda kesin bir İngiliz zaferiydi. II. Jean (İyi Jean veya İyi John) esir alındı. İngilizler Fransa'dan 4 milyon altın ekü fidye talep etti. Fransa Kralı hapsedilirken, Veliaht Charles krallığın vekili oldu. Daha sonra, özellikle kraliyet yönetimi konusunda monarşik gücü reforme etmek isteyen Genel Meclis'in istekleriyle yüzleşmek zorunda kaldı. Aynı zamanda Paris burjuvazisi de gelecekteki V. Charles'a kendi iradelerini dayatmaya çalıştı.
Bu yüzden 1358'de Île-de-France, Champagne ve Picardy'de Jacquerie Ayaklanması ismi verilen bir köylü isyanıyla karşı karşıya kaldı. Ayaklanma güç kullanılarak bastırıldı. İki hafta içinde 8.500'den fazla insan öldürüldü.
II. Jean bu olaydan sonra Mayıs 1360'ta Brétigny Antlaşması'nın onaylanıp 3 milyon altın ekü fidye karşılığında serbest bırakıldı. Fransa Krallığı, Gaskonya ve Guyenne de dahil olmak üzere topraklarının dörtte birini İngilizlere bıraktı. III. Edward da bunun karşılığında Fransa tacı üzerindeki hak iddiasından vazgeçti.
