Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 21 Eylül Çarşamba günü Ukrayna'da devam eden savaşla ilgili olarak yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında "kısmi seferberlik" ilan etti. Konuşmasında 300,000 kadar yedek askeri göreve çağırdı ve Rus topraklarını korumak için nükleer silah bile kullanabileceğini ima etti.
Kısmi askeri seferberlik ne demektir?
Belirli gruplar Rusya'nın silahlı kuvvetlerinde hizmet etmek üzere askere alındığında "seferberlik" kelimesi kullanılır. Bu, genel halkın hizmete çağrıldığı genel seferberlikten farklıdır. 30 Temmuz 1914'te Çar II. Nikolay, Rus Ordusu'nun tamamen seferber edilmesi için bir emir yayınladı. Almanya iki gün sonra Rusya'ya resmen savaş ilan etti.
Bir zamanlar Genelkurmay Başkanlığı'nda nükleer silahların yayılmasını önleme stratejisti olarak çalışmış olan emekli Deniz Piyade Yarbay David Jonas'a göre kısmi seferberlik, yedek askerlerin çağrılmasını ve Ukrayna harekat alanına ilave birliklerin sevk edilmesini içerecek. "Bu, en azından kavramsal olarak, tüm ulusal silahlı kaynakların askeri bir amacı desteklemek üzere örgütlenmesini ve konuşlandırılmasını gerektiren tam bir seferberlikten biraz daha farklı."
Rusya Savunma Bakanı Sergei Shoigu 21 Eylül'de yaptığı açıklamada Rusya'nın 300,000 yedek askeri seferber edebileceğini söyledi.
Bunlar muhtemelen Rus askeri gazileri ve özel askeri eğitim almış ya da savaş deneyimi olan yedek askerlerdir. Buna ek olarak, mevcut tüm Rus askeri hizmet anlaşmalarının kalıcı olarak yenilenmesi beklenmektedir.
Rusya'nın ne kadar yedek askeri var?
2 milyondan fazla eski asker ve sözleşmeli asker Rus rezervini oluşturuyor, ancak çok azı aktif olarak savaş eğitimi almaktadır. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'ne göre bu kişilerin sadece %10'u ilk görevlerine başladıktan sonra eğitim alıyor.
Jonas'a göre Rusya'nın seferberliğe hazır bu kadar çok yedek askeri olduğuna şüphe yok. Ancak yedek personel neredeyse hiçbir zaman muvazzaf personel kadar iyi eğitimli değil. Ve Rus muvazzafların savaş alanında ne kadar kötü performans gösterdikleri göz önüne alındığında, yedeklerin çok daha kötü performans göstermesi muhtemeldir.
Pentagon'un basın sekreteri Hava Kuvvetleri Tuğgeneral Pat Ryder 22 Eylül'de düzenlediği basın toplantısında seferberliğin " Rusların personel sorununu çözebileceğini" dile getirdi. " Belli olmayan husus, Ukrayna'daki Rus güçlerinin yaşadığını gözlemlediğimiz sevk ve idare, lojistik, idame ve daha da önemlisi psikolojik sorunları kayda değer ölçüde çözüp çözemeyeceğidir."
Ryder'a göre yedek askerlerin göreve çağrılması "sahadaki operasyonel gerçekliği değiştirmeyecek"; buna göre Ukraynalılar uluslarını savunmaya devam edecek. Dünya kamuoyu, Rus ordusunun şu anda sahada karşılaştığı muazzam zorluklara rağmen, ülkesini bir istiladan korumak için mücadele eden Ukrayna'yı destekleyecektir.
Rus vatandaşlarının tepkisi ne oldu?
Savaşın Rus resmi medyasında nasıl tasvir edildiği göz önüne alındığında, halkın çoğunluğunun çatışmayı desteklemesi şaşırtıcı değil. Ancak Putin'in kararından bu yana Moskova da dahil olmak üzere Rusya'nın dört bir yanında savaş karşıtı gösteriler düzenlendi. Yaklaşık 1,300 kişi gözaltına alındı. Gösterilerin bu kadar yaygın olması, savaşa karşı gerçek bir hoşnutsuzluğun kanıtıdır.
Jonas'a göre "özel askeri operasyon" başarısız oldu ve seferberliğin de gösterdiği gibi yedek askerlerin çoğunluğu bu çatışmada yer almak istemiyor. "Bu aynı zamanda askeri hedeflere ulaşılamadığının gizli bir itirafıdır. Yansımaları aylarca fark edilmeyebilir çünkü [yedek askerlerin] toplanması, organize edilmesi, donatılması ve savaş alanına taşınması zaman alacaktır."
Rusya'nın Gürcistan ve Finlandiya sınırları boyunca, askerlik çağındaki erkekler seferberlikten kaçmaya çalıştıkça kilometrelerce uzayan otomobil kuyrukları da oluşmaya başladı. Ancak aralarında Litvanya, Letonya, Estonya ve Çek Cumhuriyeti'nin de bulunduğu bazı Avrupa ülkeleri bu kişilerin ülkeye girişine izin vermiyor.
Rusya'nın seferberlik çabası neden bu kadar önemli?
Bu, Rusya'nın II. Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk askeri seferberliği ve bir dizi nedenden ötürü çok önemli. Rusya'nın yardım talebi ciddi bir aşağılanma ve yenilginin kabulüdür. Ancak Jonas'ı en çok endişelendiren Putin'in açık nükleer savaş tehdidi. ABD Enerji Bakanlığı'na bağlı Ulusal Nükleer Güvenlik İdaresi'nin baş danışmanı olan Jonas, nükleer silahların yayılmasını önleme konusunda uzman bir isim.
Putin'in son zamanlarda iki kez nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmasının "tamamen ahlaksızca" olduğunu belirtiyor. Nükleer silahların 1945'ten bu yana herhangi bir çatışma (savaş) sırasında kullanılmadığını unutmayın. Onları şimdi kullanmak, yaklaşık 80 yıllık nükleer silah kullanmama döneminin sona ermesi anlamına gelecektir. "Sadece" taktik nükleer silah kullanıp kullanmaması fark etmez zira böyle bir kullanım tüm dünyanın güvenliğini kökten değiştirecektir.