Bitcoin popülaritesini gitgide artırıyor ancak uzun zamandır bir ödeme yöntemi olarak benimsenmesinin önünde bazı çevresel kaygılar var. Peki Bitcoin'in enerji tüketimi aslında ne kadar ve çevre kirliliğine etkisi gerçekten de endişe verici boyutta mı? Bitcoin madenciliği ve işlemlerinde fosil yakıt kullanımının artması şimdilik endişelerin ana kaynağı. Çünkü kömür tüm yakıtlar arasında en kötü emisyona sahip türdür. Peki istatistikler ne anlatıyor?
Konu Bitcoin Madenciliği
Bitcoin'in çevresel etkisi, Bitcoin madenciliğinde gizli. Bitcoin madenciliği, bilgisayarların karmaşık algoritmaları çözdüğü ve her gün 3600 yeni bitcoin oluşturduğu bir süreç. Tüm sistem, bilgisayarları herhangi bir merkezi bürokrasi olmadan bitcoin ağını yürütmeye teşvik ediyor.
Her yeni bitcoin'i oluşturmak için tamamlanması gereken karmaşık matematiksel hesaplamalar nedeniyle işlemin enerji tüketimi görece yüksek. Çevresel etki ise daha çok madencilik bilgisayarları tarafından kullanılan enerjinin çeşidi ve karbon emisyonu ile ilgili.
Bitcoin Ne Kadar Elektrik Tüketiyor?
Cambridge Üniversitesi'ne göre Bitcoin madenciliği dünya elektrik tüketiminin %0,7'sini oluşturuyor. Yıllık tüketim bazında Mısır'dan biraz az, Malezya ve İsveç'ten ise fazla. Ancak durum gerçekten böyle mi?
Başlıca Bitcoin borsaları Bitcoin'in enerji tüketimini oldukça popüler bir formülle hesaplar. Bu formül önce toplam madencilik gelirini ele alarak başlar. Ardından madencilerin toplam işletme maliyetini madenci gelirinin yüzdesi olarak alır. Hesaplanan toplam işletme maliyeti, ortalama elektrik fiyatı üzerinden enerji tüketimine dönüştürülür.
Bu formül bize Bitcoin'in bugün yılda 32 TWh (Terawatt) elektrik tükettiğini gösteriyor. Dünyada yılda 22.000 TWh enerji tüketiyoruz. Bu da Bitcoin'in payının yalnızca %0,15 olduğunu gösteriyor. Değer, Cambridge Bitcoin Elektrik Tüketim Endeksi'nin teorik alt sınır ölçümünden çok uzak değil. Bitcoin enerji tüketiminde ülkeler sıralamasında 62'de yer alıyor.
Bitcoin Çevreyi Ne Kadar Kirletiyor?
Çin, madencilikte kullanılan hesaplama gücü olan hash oranı açısından açık ara önde. Nisan 2020'de Çin'in hash oranı %65 idi. Listede ikinci sırada ABD (%7,2) var ve onu Rusya (%6,9) ve Kazakistan (%6,2) izliyor.
Kazakistan ve Rusya'da olduğu gibi Çin'de elektrik görece ucuz. Bunun bir nedeni ülkedeki pek çok elektrik santralinin enerji üretiminin en kirletici biçimlerinden olan kömürü kullanması. Geçen yıl dünyada üretilen tüm kömür enerjisinin yarısından fazlasını Çin oluşturdu.
ABD'nin en büyük ikinci bankası olan Bank of America (BAC) Bitcoin'in karbon ayak izinin 1,8 milyon otomobilin yıllık emisyonuna eşit olduğunu söylüyor. Dünyada 1,4 milyar otomobil olduğu düşünüldüğünde yaklaşık %0,13'lük emisyon artışı yüksek değil.
Diğer taraftan Bank of America ayrıca Bitcoin ağının bugün yaklaşık 60 milyon ton CO2 yaydığına ve bunun Yunanistan ile aynı olduğuna dikkat çeker. Bugün dünyada atmosfere salınan toplam CO2 miktarı yaklaşık 33 gigaton (1 gigaton 1 milyar ton) ve otomobil örneğinde olduğu gibi bu değer son derece düşüktür (yaklaşık %0,18).
Bitcoin Üretiminde Yenilenebilir Enerjinin Yeri
Kripto madencilerinin en az %70'inin tesislerine enerji sağlamak için yenilenebilir enerji kaynağı kullandığı tahmin edilmektedir. Aynı zamanda enerji kojenerasyonuna adanmış yoğun çabalar var.
Cambridge Üniversitesi tarafından yapılan 2020 üçüncü Küresel Kripto Karşılaştırma Çalışması, dijital para madencilerinin %76'sının yenilenebilir enerji kaynağı kullandığını gösterir. Üniversite bu verileri Deutsche Bank Research, Çin Ulusal Enerji Ajansı, Morgan Stanley ve Coinshares raporlarına dayandırıyor. Bu dört kuruluşun raporu "Bitcoin'in elektrik kullanımının %78'inin yenilenebilir kaynaklardan geldiğini" ortaya koyuyor.
Mevcut Bankacılık Sisteminin Enerji Tüketimi
Mevcut bankacılık sisteminin yılda 140 TWh'den fazla (Bitcoin'in neredeyse 5 katı) enerji kullandığını gösteren çok sayıda makale ve istatistik var.
- Bu hesaplamada her banka için yaklaşık 100 sunucu bilgisayarı hesaba katılıyor (her bilgisayar 400 Wh tüketir ve toplamda 800 mWh'dir): Toplam 26 TWh
- Ardından dünyada her 100.000 yetişkin başına düşen 12,5 banka şubesi denkleme eklenir. 7,6 milyar nüfusun %70'i yetişkindir ve 665.000 şube demektir. Her şube yaklaşık 15 kWh enerji tüketir: Toplam 87 TWh
- Son olarak ATM'ler gelir. Dünyada 3 milyon ATM bulunuyor. 2 kliması ve ışıklandırması olan ATM'nin günlük tüketimi 48 kWh: Toplam 26 TWh
Bitcoin'in Diğer Kripto Paralara Göre Enerji Tüketimi
Bitcoin'in enerji ihtiyacı diğer kriptolardan biraz farklıdır. Tüm kriptolar enerji kullanırken, Bitcoin'in taşıdığı algoritma diğerlerinden çok daha fazla enerji gerektiriyor.
İşlem bazında Bitcoin, Ethereum'dan 10 kat fazla elektrik harcıyor. Büyük kripto para birimleri arasında XRP ise en az enerji kullananlardan biri.
Çevresel konular son zamanlarda ciddi hassasiyetle ele alınmaya başladı ve Bitcoin'in görece düşük karbon ayak izi sanıldığının aksine işletmelerin ve tüketicilerin kafasını kurcalayacak gibi görünmüyor.