Konu hala tartışmaya açık olsa da, Holokost'un başlamasından 41 yıl önce Güney Afrika'da tarihin ilk toplama kamplarının oluşturulduğu iddia edilmektedir. Boer Savaşı sırasında İngiliz askerleri eliyle inşa edilen bu kamplarda İngilizler Hollandalı Boer'leri ve Güney Afrikalı yerlileri toplamış ve onları binlerce kişinin öldüğü daracık kamplara hapsetmiştir.
"Toplama kampı" ifadesi ilk kez, 115.000'den fazla insanın sistematik olarak hapsedildiği ve en az 25.000'inin öldürüldüğü İngiliz kamplarında kullanılmıştır. Gerçekten de bu kamplarda açlık ve hastalık nedeniyle ölen erkek, kadın ve çocukların sayısı, Güney Afrika'da bir toprak kazanma mücadelesi olan 1899-1902 yılları arasındaki İkinci Boer Savaşı'nda ölen erkeklerin sayısından daha fazlaydı. Yazıda ve yazının sonundan sonra birkaç kamp fotoğrafı göreceksiniz.
Lizzie Van Zyl kampta tifoya yakalandı ve yavaş yavaş soldu. İngilizce konuşamıyordu. Ona yardım etmeye çalışan hemşirelere kamp yöneticileri tarafından "baş belası olduğu için çocuğa müdahale etmemeleri" söylendi. Bloemfontein Kampı, Güney Afrika. 1901
Bu, İncil dışında dünyanın hiçbir köşesinde görülmemiş bir felaketti. Bir kadının dediği gibi, "Eski Ahit döneminden bu yana hiç koca bir ulus esir alınmış mıydı?"
Ne var ki 20. yüzyılın ilk soykırımı aslında gayet makul sebeplerle başlamıştı. Aslında kamplar, savaşın tahribatından kaçmak için yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda kalan aileleri ağırlamak maksadıyla mülteci kampları olarak kurulmuştu.
Boer çocuklarından oluşan bir kalabalık, bir toplama kampının içinde fotoğraflanmış. Her dört çocuktan biri hayatta kalamayacaktı. Nylstroom Kampı, Güney Afrika. 1901.
Öte yandan Boer Savaşı uzadıkça İngilizler daha da zalimleşti. " Yakıp yıkma" ilkesini devreye soktular. Her Boer toprağı yakıldı, her tarla çoraklaştırıldı ve her su kuyusu kirletildi. Savaşmalarını engellemek için erkekler bölge dışına gönderilirken, geride kalan eşleri ve çocukları da kamplara gönderilmeye zorlandı; kamplar kısa sürede aşırı kalabalıklaştı ve yetersiz gıda sorunuyla baş başa kalındı.
Yerli Güney Afrikalılar da toplama kamplarına gönderildi. Kimilerinin köylerinin etrafı uzun dikenli tellerle örülürken, diğerleri de İngiliz ordusu için işgücü olarak çalışmaya zorlanacakları ve Boerlere yardım etmelerinin yasak olduğu kamplara götürüldü.
Boer kadınları ve çocukları toplama kampında. Güney Afrika. 1901.
Çok geçmeden Güney Afrika'da 100.000'den fazla insanı tutsak eden 100'den fazla toplama kampı kuruldu. Hemşirelerin bu insan sayısıyla mücadele edecek olanakları yoktu. Karınlarını zor doyuruyorlardı. Kampların içi pislikten ve hastalıktan geçilmiyordu ve içerideki insanlar toplu halde telef olmaya başladı.
Bundan en çok çocuklar zarar gördü. Hayatını kaybeden 28,000 Boer'in 22,000'i çocuktu. Özellikle de babaları hala Boer Savaşı'nda İngilizlere karşı savaşıyorsa, açlıktan ölmeye terk edilmişlerdi. Etrafa dağıtılabilecek çok az yiyecekle, savaşanların çocukları bilinçli olarak aç bırakıldı ve ölmeye terk edildi.
İngiliz Ordusu'nun "yakıp yıkma" politikasının bir parçası olarak bir ailenin çiftliği yok edilir. Savaş sırasında Boerlerin savaşan erkeklerinin beslemesini engellemek için çiftlikler yakıldı, tarlalar çoraklaştırıldı ve kuyular zehirlendi. İçeride yaşayan aileler daha sonra birçoğunun yok olacağı toplama kamplarına götürülüyordu. Güney Afrika. 1899-1902 civarı
Emily Hobhouse adlı bir kadın bu kampları gezdikten sonra tanık olduğu dehşeti bir rapor halinde İngiltere'ye gönderdiğinde dünya durumun farkına vardı. " Bu kampları ayakta tutmak çocuklar için cinayettir" diye yazdı.
İngiliz hükümeti savaşın bitimine yakın kampları ıslah etmeye çalıştı ama iş işten çoktan geçmişti. Kamplardaki çocuklar zaten hastalıklı ve açlıktan ölmek üzereydi.
Bir işçi, kamplardaki ölüm hızını düşürmeye çalışırken memleketine şöyle yazmıştı: "Güçsüz çocukların hepsi öldüğünde ölüm oranının düşeceği teorisi gerçeklerle pek örtüşmüyor. Güçlü olanlar şu anda ölmeye başlamış olmalı ve 1903 baharına kadar hepsi ölmüş olacak."
Siyah Güney Afrikalıların defnedildiği "yerli yerleşkelerinden" birinin içi. Kimberley Kampı, Güney Afrika. 1901. Kaynak: London School of Economics and Political Science Kütüphanesi
Boer Savaşı'nın sonunda, çoğunluğu çocuk olmak üzere 46,370 sivilin öldüğü tahmin edilmektedir. Bu, 20. yüzyılda sistematik olarak ilk kez bütün bir ulusun toplanması, hapsedilmesi ve topluca yok edilmesiydi.
Ne var ki hiçbir şey bu yazıyı fotoğraflar kadar iyi ifade edemez. Emily Hobhouse'un sözleriyle:
Bu çocukları çökmüş bir halde yatarken görmenin ne demek olduğunu tarif edemem. Tıpkı bir kenara atılmış solmuş çiçekler gibi. Ve insan durup bu sefalete bakıyor ve neredeyse hiçbir şey yapamıyor.
Boer Savaşı'nda bir toplama kampını oluşturan çadır sıralarının uzaktan görünümü. Norval Pont Kampı, Güney Afrika. 1901. London School of Economics and Political Science Kütüphanesi
Bir İngiliz kampında yaşayan Güney Afrikalı yerli bir aile.
Yerli aileler toplandı ve Boer birliklerini beslemelerini önlemek için kendi toplama kamplarına gönderildi. Tahminen 14,154 yerli kamplarda öldü.
Yerli Güney Afrikalılar bir demiryolu hattı inşa etmekle görevlendirilir. Toplama kamplarını güzel göstermek için propaganda amaçlı çekilen bu fotoğrafın ilk orjinal açıklamasında, zorla çalıştırılan işçilerin çalışırken "şarkı söyledikleri" övünerek belirtilmektedir.
Güney Afrika. 1901.
Boer savaş esirleri bir açık hava kilise ayini için toplanmışlar. Burada görüldüğü üzere çoğunlukla erkekler var. Çünkü birkaçı hariç hepsi yakında ülke dışına sürülecek, eşleri ve çocukları geride kalacak.
Diyatalawa Kampı, Güney Afrika. 1899-1902 civarı.
Boer mültecileri, her türlü mal varlıklarını beraberinde alarak Merebank istasyonuna geldiler.
Boer Savaşı'nın toplama kampları, bu gibi insanları kabul eden düzgün bir amacı olan mülteci kampları olarak göründü. Ancak zaman geçtikçe kalabalıkla başa çıkamaz hale geldiler. Hastalıklar ve açlık kampı kasıp kavurmaya başladı ve insan kalabalığı ölmeye başladı.
Güney Afrika yerlileri kendilerini toplama kampına götüren vagonun önünde poz veriyor.
Güney Afrika. 1899-1902 civarı.
Yerli Güney Afrikalılar, işgalci İngiliz güçleri tarafından sık sık zorla çalıştırıldı.
Durban Kampı, Güney Afrika. Haziran 1902.
Küçük bir çadırın içinde yaşamaya çalışan bir Boer ailesi.
Bu çadırlar genellikle 12 kişiyi barındırıyordu ve aşırı kalabalık nedeniyle bir araya sıkışmak ve hastalıkları bulaştırmak zorunda kalıyorlardı.
Güney Afrika. 1901.
