Çek Cumhuriyeti'nde 5.800 Yıl Öncesine Ait Bir Höyük Ortaya Çıkarıldı

Türünün en büyüğü olan 5300 yıllık mezar höyüğü, Çek Cumhuriyeti'ndeki bir otoyol inşaatı projesi sırasında ortaya çıkarıldı

Çek Cumhuriyeti'nde keşfedilen Bakır Çağı tümülüsü
Çek Cumhuriyeti'nde keşfedilen olağanüstü uzunlukta bir Bakır Çağı tümülüsü. Görsel: UHK Arkeoloji Bölümü

Çek Cumhuriyeti (Çekya)'nde Plotiště ve Sadová arasındaki D35 otoyolu boyunca yapılan son arkeolojik kurtarma kazıları sırasında, Dlouhé Dvory ve Lípa belediyelerinin sınırında anıtsal bir arkeolojik yapı ortaya çıkarıldı. Uzun bir höyük olarak tanımlanan bu etkileyici yapı yaklaşık 5.800 yıl öncesine tarihlenmekte ve MÖ 3800 ila 3350 yılları arasında yaşamış önemli bir Eneolitik (Bakır Çağı) kültür olan Huni Boyunlu Kep Kültürüne atfedilmektedir.

Höyük, içine gömülen bireylerin yüksek sosyal statüsünü yansıtacak şekilde tasarlanmış önemli bir mezar yapısıdır. Uzun ve trapez şekliyle karakterize edilen höyük, 190 metre uzunluğuyla Orta Avrupa'da türünün en uzun yapılarından biri. Bu tür yapılar anıtsal tasarımlarıyla bilinir ve bu tasarımlar sadece ölen kişinin önemini belirtmekle kalmaz, aynı zamanda bölgenin ve topluluk kimliğinin bir işareti olarak da hizmet eder.

Höyük, Huni Boyunlu Kap Kültürü yapılarının ayırt edici özelliği olan kavisli bir tabana sahip uzun, trapezoidal bir hendeğin keşfedilmesiyle tanımlanmıştır. Tipik olarak, bu tür hendekler höyüğü güçlendirmek için kullanılan ahşap parmaklıkların veya kazık deliklerinin izlerini içerir.

Höyükteki gömülerden biri
Höyükteki gömülerden biri. Görsel: UHK Arkeoloji Bölümü

Ancak, bu özel durumda, bu kazıklara dair herhangi bir kanıt henüz bulunamamıştır. Bu eksiklik, yüzyıllar boyunca bölgede yaşanan yoğun tarımsal faaliyetin orijinal yapıyı bozmuş olmasından kaynaklanıyor olabilir.

Kuzeydoğu-güneybatı doğrultulu höyük, en geniş noktasında 15,1 metre ölçülerindedir. Höyüğün girişinin oldukça iyi korunmuş olduğu, orijinal giriş noktasını gösteren görünür bir direk deliği ve kanal bulunduğu tespit edilmiştir.

Höyüğün merkezinde, yapının adına inşa edildiği kişilere ait olduğu düşünülen iki merkezi gömü bulunmaktadır. İlk merkezi gömü, uzun kenarları boyunca kanallar ve köşelerde direk delikleri ile işaretlenmiş bir iç yapıya sahip bir mezara sahiptir. Bu mezarın içinde, kuzeye bakacak şekilde sol tarafına yatırılmış bir ceset ve yanında mezar sunusu olarak bir seramik kap bulunmuştur.

Çek Cumhuriyeti'nde 5.800 Yıl Öncesine Ait Bir Höyük Ortaya Çıkarıldı
Tümülüsteki kazılar. Görsel: UHK Arkeoloji Bölümü

İkinci merkezi gömünün iç yapısı yoktur, ancak ceset benzer şekilde kuzeye bakacak şekilde sol tarafına yerleştirilmiştir. Bu gömü, ok uçları ve bir dilgi gibi tipolojik açıdan önemli öğeler olarak tanımlanan beş adet ince işlenmiş çakmaktaşı eserden oluşan bir koleksiyon içermektedir. İlginç bir şekilde, bu mezar, aynı zamanda bir gömü alanı olarak hizmet eden ancak herhangi bir insan kalıntısı içermeyen daha yeni bir çukur tarafından bozulmuştur.

Merkezi gömülere ek olarak, höyüğün gövdesine gömülmüş bir başka mezar daha keşfedilmiştir. Bu mezarın köşelerinde direk delikleri ve kanalları olan iç yapıları vardı, ancak sadece parçalanmış ve ciddi şekilde bozulmuş kafatası kalıntıları bulundu.

Uzun höyüğün yanı sıra, arkeologlar çevredeki alanda 27 mezar daha tespit etmiştir. Bunlardan bazıları höyükte bulunanlara benzer iç yapılara sahiptir. Bu gömülerle ilişkili mezar eşyaları, hem Çek Cumhuriyeti hem de Polonya'daki benzer alanlarla uyumludur ve Eneolitik dönemde yaygın kültürel uygulamalara işaret etmektedir.