ABD ve İngiltere'den araştırmacılar, aynı diyetleri uyguladıkları fare gruplarını incelediler ve daha serin ortamlarda barındırılanların daha uzun ve sağlıklı yaşadıklarını buldular. Önemli bir fark, ısınmak için daha fazla enerji kullanmak zorunda kalmalarıydı.
Birmingham'daki Alabama Üniversitesi'nden beslenme bilimci Daniel Smith ve İskoçya'daki Aberdeen Üniversitesi'nden biyoloji bilimci Sharon Mitchell liderliğindeki ekip, bulguların, diyetin sağlık ve yaşlanmayı nasıl etkilediğini anlamak için araştırmayı enerji alımıyla sınırlamanın tek başına yeterli olmayacağı anlamına geldiğini söylüyor.
Bu keşif, bir gün insanların sıkı diyetler yapmadan da aynı uzun ömürlülük faydalarından yararlanmasına olanak sağlayabilir.
Smith, araştırma hakkında PNAS Journal Club haberinde Carolyn Beans'e "Mesele sadece kalori alımı ya da makro besin veya protein alımı ya da herhangi bir bileşen değil" dedi.
"Önemli olan bunların genel enerji dengesiyle olan etkileşimidir."
Kalorileri azaltmanın kemirgenlerin sağlığı ve uzun ömürlülüğü için hangi mekanizma ile iyi olduğu konusunda tam bir fikir birliği yok.
Bir teori, avantajların sadece daha az yiyecek veya belirli bir makro besin maddesini daha az tüketmekten kaynaklandığıdır. Bazı araştırmalar, bazı proteinleri daha az tüketmenin bir faktör olabileceğini göstermektedir. Kalori kısıtlaması sırasında kısa süreli bir enerji dengesizliğinin uzun vadeli sağlık kazanımlarına yol açması da mümkündür.
Araştırmacılar, eğer faydalar yalnızca kalori ve protein alımının azaltılmasından kaynaklanıyorsa, gıda alımları aynı olan farklı fare grupları arasında sağlık ölçümlerinin farklılık göstermemesi gerektiğini öne sürmüştür. Fakat faydalar ısınma ihtiyacı nedeniyle daha az kullanılabilir enerjiye sahip olmaktan kaynaklanıyorsa, gıda alımları 'daha sıcak' grubunkiyle aynı olan 'daha soğuk' farelerde yaşam süresi ve sağlık iyileşmelidir.
Çalışma, daha sıcak ortamlardaki fare gruplarının günde 12 saat boyunca sınırsız yemek yemesine izin verdi. Daha soğuk ortamlardaki fareler, grupların aynı kalori, protein ve diğer besin maddelerini aldığından emin olmak için daha sıcak olan meslektaşlarının diyetine uyacak şekilde 'çift beslendi'.
Kısa süreli bir deneyde, 11 hafta boyunca 10 °C, 21 °C veya 30 °C'de tutulan fareler incelenmiştir. Biyolojik belirteç testleri, daha serin ortamlarda yaşayan farelerin hormonal, metabolik ve fizyolojik faydalar gördüğünü gösterdi. Ayrıca oldukça hızlı kilo verdiler ve bu kilo kaybını sürdürdüler.
Daha uzun bir deneyde 12 haftalık fareler hayatlarının geri kalanı boyunca takip edildi. 22 °C'de tutulan fareler, aynı şekilde beslenen ancak 27 °C'de tutulan farelerden yaklaşık yüzde 20 daha uzun yaşamıştır. Daha soğuk kafeslerde yaşayan fareler, denge, koordinasyon ve nörolojik fonksiyonları daha hızlı azalan daha sıcak farelere kıyasla yaşlandıkça daha sağlıklı oldular.
Ekip, "Dolayısıyla, enerji dengesi (enerji alımı eksi enerji harcaması) gözlemlenen faydalara birincil katkıda bulunan unsur oldu" diye yazıyor.
Daha soğuk sıcaklıklar, bu çalışma için ilaçlardan veya egzersizden etkilenmeden bir enerji dengesizliği yarattı, ancak soğuğun kendisinin de kendi etkisi olabilir. Elbette çoğu insan enerji dengesizliği yaratmak için soğuğa göğüs germeyi pratik bulmayacaktır ve bunun bizim için iyi olup olmadığını bilmiyoruz.
Araştırmacılar, bazı ilaçlar gibi diğer faktörlerin de vücudun enerjisini dengeden çıkararak sağlığı iyileştirip iyileştiremeyeceğini merak ediyor. Ozempic gibi popüler GLP-1 analog ilaçlarının benzer uzun vadeli sağlık iyileştirmeleri sağlayıp sağlayamayacağı henüz belli değil.
Yazarlar, "Bu sonuçlar, sürekli diyet müdahalelerinin sağlık ve uzun ömürlülük faydalarını tahmin etmek için tek başına diyetle enerji alımının gereksiz olduğuna dair güçlü kanıtlar sunmaktadır" sonucuna varmıştır.
Araştırma GeroScience dergisinde yayımlanmıştır.