Herero ve Namaqua Soykırımı: Almanya'nın İlk Soykırımı ve Nazizmin Kökleri

Kayzer II. Wilhelm'in ordusu 1903 ve 1908 yılları arasında Herero halkının isyanını 65.000'den fazla kişiyi öldürerek bastırmıştır.

Yazar Burcu Kara
Almanya'ya karşı 1904-1908 savaşı sırasında Herero ve Nama kabilelerinden esirler.

19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında Avrupalı sömürgeci güçler Afrika'nın en zengin bölgelerini ele geçirmek için yarıştı. Alman İmparatorluğu'nun şansölyesi olan Otto von Bismarck, Afrika'nın sömürgeleştirilmesini resmi hale getirmenin, topraklar üzerinde sürekli kavga etmekten daha iyi olacağını düşündü. Böylece 1884 yılında Berlin'de 14 Avrupa ülkesinin katıldığı bir konferans düzenledi. Plan basitti: Afrika'yı ikiye bölmek. Konferans sonucunda Tanzanya, Togo, Kamerun ve Namibya Almanya'nın bir parçası oldu.

19. Yüzyılda Afrika Kolonisinde Yaşamak

Almanya'ya karşı 1904-1908 savaşı sırasında Herero ve Nama kabilelerinden esirler.
Almanya'ya karşı 1904-1908 savaşı sırasında Herero ve Nama kabilelerinden esirler.

O dönemde Namibya'da yaşayan Herero halkının çoğu sığır yetiştiriyordu. Ne kadar zengin olduklarını sahip oldukları hayvan sayısına göre değerlendiriyorlardı. Daha fazla Alman bu bölgeye taşındıkça, yerliler zenginliklerini hızla kaybettiler. Böylece Afrikalılar ve Avrupalılar arasında ilk anlaşmazlıklar yaşanmaya başladı.

Almanlar sadece lafta değil, gerçekten de koloniden sorumlu olmak istiyorlardı. Alman sömürgecilerin kendi ülkelerine sahip olabilmeleri için hükümeti ele geçirmek istediler. Bu tür bir devlet kurduklarında, toprak ve sığırlardan sorumlu olan Afrikalılarla sorunlar yaşandı. Diğer kolonilerde bu sömürge karşıtı mücadelelerin daha erken başladığı görülüyordu. Ancak bu koloni çok yeni olduğu için mücadele henüz başlamamıştı, dolayısıyla sorunlar da henüz çözülmemişti.

Bu Koloniden Sorumlu Olan Alman

Kaiser Wilhelm II.
Kaiser II. Wilhelm.

Kayzer II. Wilhelm'in ordusu 1903 ve 1908 yılları arasında Herero halkının isyanını 65.000'den fazla kişiyi öldürerek bastırmıştır. Bu, 20. yüzyılda gerçekleştiği bilinen ilk soykırımdır ve pek çok kişi Adolf Hitler'in bundan ilham aldığını söylemektedir.

12 Ocak 1904'te Herero lideri Samuel Maharero altyapı tesislerine, çiftliklere, demiryolu istasyonlarına ve Okahandia gibi yakın köylere saldırı emri verdi. Tam teşekküllü bir savaşa dönüşecek bir isyanın başlamasıyla kadınlar ve çocuklar zarar gördü. Bir tarihçi olan Erichsen, Almanlara karşı isyanın yıllar boyunca biriken öfkeden kaynaklandığını söylüyor. Bu nedenle Herero halkı arasında hızla yayıldı.

Bazı tarım işçileri silahlanıp Alman çiftçilerle savaşırken öldürüldü. Yerliler Almanlara karşı ayaklandığında, tamamen hazırlıksız yakalandılar. İlk aşamada yerliler Avrupalıları yendi ama daha sonra Berlin isyanı durdurması için General Lothar von Trotha'yı gönderdi.

Saldırıya 11 Ağustos 1904'te başladı. Hererolar karşı koymaya çalıştığında, Almanlar makineli tüfek kullanarak neredeyse hepsini öldürdü. Doğu kanadı zayıf olduğu için, Herero halkı bu kanadı kırmayı başardı ve bu da onları Kalahari çölüne aceleyle ve plansız bir şekilde firar etmeye zorladı. Bu vahşi kaçışta birçok insan susuzluk ve açlıktan öldü.

İsyan bastırıldıktan sonra, hala hayatta olan yerlilerin toprak ya da sığır sahibi olmalarına izin verilmedi. Ayrıca toplama kamplarında yerleşimciler için çalıştırıldılar. Almanlar esirleri yol, demiryolu ve liman inşaatlarında çalıştırdı. İnsanlar bu kamplarda yorgun, aç ya da hasta oldukları için öldüler.

Soykırım Süreci

Açık kaldıkları üç yıl boyunca toplama kamplarında yaklaşık 25.000-35.000 yerli insanın öldüğü düşünülmektedir. Pek çok insan yanlış bir fikre sahip, soykırımın von Trotha Herero halkına saldırdığında gerçekleştiğini düşünüyor. Ancak asıl soykırımın sonraki üç yıl boyunca yaşananlar olduğunu unutmayın.

Savaşı yaşayanların soyundan gelen pek çok kişi, Almanların şiddetinin ve sömürge yönetiminin sürdüğü yılların hayatlarını hala etkilediğini söylüyor. O dönemdeki savaşla pek çok şey ilişkilendirilebilir.

İntikam Çabaları

2001 yılında Herero kabilesinden bir grup insan Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir mahkemede Almanya'ya dava açtı. Onlar, yüz yıl önce yapılan yanlışlar için adalet sağlamaya çalışan kendi gruplarından ilk insanlardı.

Halkımız bir soykırımda öldürüldü ve tazminat talep etmenin görevimiz ve misyonumuz olduğunu düşünüyoruz. Çok sayıda insanı öldürdüklerini söylemelerini istiyoruz. Bundan sonra da özür dilemelerini istiyoruz. Özür diledikten sonra da konuşmak istediğimizi belirtiyoruz.

Ushua, bir sosyal hizmet uzmanı ve Namibya'daki Herero Soykırım Komitesi'nin lideri.

Ağustos 2004'te Almanya yaşananlar için üzgün olduğunu söyledi. Ancak kurbanların ailelerine para verme fikrini geri çevirdiler. Bunun yerine yardım sözü verdiler. Şüphesiz, Almanya'nın sömürgeci olduğu ve insanların soykırıma uğradığı ya da öldürüldüğü dönem, Herero halkının şu anda nasıl yaşadığını doğrudan etkiledi. Almanya, Afrika'dan gelen insanları zincire vuran, onları kullanan ve öldüren birçok Avrupa ülkesinden sadece biri.