MÖ 4. yüzyılda yaşamış Yunan filozofu olan Aristoteles, Batı tarihinin en etkili düşünürlerinden biridir. Çağdaşlarının çoğu gibi o da çalışmalarının çoğunu dünyayı anlamaya, mutluluğa neyin yol açtığını ve bir hayatı neyin iyi kıldığını araştırmaya adamıştır. Aristoteles için bu ikisi karmaşık bir şekilde birbirine bağlıydı. Ona göre erdem bu ikisini birbirine bağlıyor, mutluluğun erdem yoluyla elde edilen bir gelişme durumu olduğu ve erdemli yaşamanın iyi bir yaşamın nihai hedefi olduğu sonucuna varmasına yol açıyordu.
Aristoteles Mutluluğu Tanımlamak İçin Eudaimonia Terimini Kullanmıştır
Aristoteles mutluluğu tartışırken, genellikle mutluluk olarak çevrilen, ancak çoğu zaman gelişmek anlamına gelmeyen eudaimonia kavramını kullanır. Eudaimonia, genellikle hoşnutluk, zevk ve tatmin gibi duyguları içeren günümüz mutluluk tanımlarının ötesine geçer. Aristoteles'in anlamı bu geçici duyguları aşar ve bunun yerine eudaimonia'yı daha kalıcı bir varoluş durumunu kavramsallaştırmak için kullanır. Aristoteles için mutluluk anlık bir ruh hali değildir. Kişinin içsel potansiyelini gerçekleştirmesi ve erdemleri hayata geçirmesi ile karakterize edilen iyi yaşama halidir.
Erdem Yetiştirme Eudaimonia'ya Yol Açar
Eudaimonia, ahlaki ve entelektüel erdemlerin geliştirilmesiyle elde edilir. Aristoteles erdem türlerini nasıl elde edildiklerine göre ayırır: Ahlaki erdemler (ölçülülük gibi) pratik gerektirir ve entelektüel erdemler (bilgelik gibi) akıl gerektirir. Her iki erdem türü de aşırı uçlar arasında yaşayarak bulunur. Örneğin, ahlaki bir erdem olan cesaret, korkaklık (cesaret eksikliği) ile pervasızlık (cesaret fazlalığı) arasındadır. Eudaimonia tamamen gelişmeyle ilgilidir ve gelişmenin dengeye ihtiyacı vardır. Kişi her iki erdem türünün de orta noktasını belirlemeli ve gelişmek için buna göre hareket etmelidir. Ancak bu başarıldığında iyi yaşam aranabilir.
İyi Bir Hayat Yaşamak İçin Tefekkür Şarttır
Aristoteles'in iyi yaşam tanımının temel bileşenlerinden biri mutluluktur. Ancak, erdemin geliştirilmesiyle elde edilen eudaimonia durumu, tefekkürü içerdiği için esastır. Tüm erdemlerin önemini kabul etse de, Aristoteles için en önemli erdemler entelektüel olanlardır çünkü bunlar akıl ve rasyonel düşünme gerektirir. Aristoteles, kişinin en yüksek hakikatler ve ilkeler üzerinde düşünmek için zaman ayırdığında, daha yüksek bir varoluş düzlemiyle — ilahi ve ebedi olanla — bağlantı kurduğuna inanıyordu. Bu yüksek düzleme bağlanarak kişinin ruhu büyüyüp gelişebilir ve mutluluğa yol açabilir. Bu gelişme durumu da tüm insanların çaba göstermesi gereken bir mükemmellik seviyesine yol açar. Bu mükemmellik düzeyi iyi bir yaşam için gereklidir.
İyi Yaşam Her Alanda Mutluluktan Daha Fazlasını Gerektirir
Aristoteles iyi yaşam tanımında mutluluğun önemli olduğunu açıkça ortaya koysa da, başka kilit unsurlar da vardır. Aristoteles, arkadaşlıkların ve toplumun sadece refaha katkıda bulunabilecekleri için değil, aynı zamanda ahlaki gelişim için bir fırsat ve erdemi uygulama şansı sağladıkları için de önemli bir rol oynadığına inanıyordu. Siyaset de toplumun inşasına temel oluşturduğu için önemli görülmüştür. Doğru temeller hayata geçirilirse, bireylerin iyi yaşamın peşinden gitmesi çok daha kolay olacaktır. Bununla birlikte, arkadaşlıklar, toplum ve siyaset gibi alanların erdemi genişletmek için fırsatlar sağladıkları için gerekli olduğunu unutmamak önemlidir, bu da daha fazla mutluluğa yol açar. Mutluluk, Aristoteles'in iyi yaşam tanımındaki tek unsur olmasa da, diğerlerinin yol açtığı sondur.
Mutluluk ve İyi Yaşam Birbirine Bağlıdır
Aristoteles'in mutluluk ve iyi yaşam tanımları aynı çerçevelere dayanır ve birbirleriyle iç içe geçmişlerdir. Aristoteles'in mutluluk kavramsallaştırması olan eudaimonia durumuna ulaşmak için kişi erdemli davranmalıdır. Erdem, iki aşırı uç arasındaki ortalamada yaşayarak bulunur. Erdemli davranmak, Aristoteles'in iyi yaşam için gerekli gördüğü tefekkür ve düşünmeyi gerektirir. Erdemli eylem aynı zamanda topluma da yayılır, dostlukların gelişmesine ve sivil katılımın artmasına yardımcı olur ve bunlar daha fazla mutluluğa yol açar. Aristoteles'e göre erdem, mutluluk ve iyi yaşam tanımlarını birbirine bağlar ve biri olmadan diğeri eksik kalır. Mutluluk iyi yaşam için bir gerekliliktir ve iyi bir yaşam mutlu olmakla elde edilir.
