Birkaç yıl önce Kutsal Topraklara doğru yola çıkan Birinci Haçlı Seferi, 1099 yılında Kudüs'ü Müslümanlardan almıştır. Ancak bir asırdan kısa bir süre sonra Selahaddin Mısır ve Suriye'yi birleştirdi. Böylece Doğu'daki Latin devletleri kendilerini kuşatılmış buldular. V. Baudouin 1186'da öldüğünde Lüzinyanlı Guy (Guy de Lusignan) Kudüs'ün yeni kralı oldu.
Renaud (Antakya prensi)'un bir Sarazen kervanına saldırmasının ardından, iki yıldır yürürlükte olan ateşkes bozuldu. Eyyubi sultanı askerlerini cihat bayrağı altında topladı ve Haçlı krallıklarını işgal etti. 1187 baharında, Hristiyanları kendine gelmeye mecbur etmek için Tiberya'yı kuşattı. Frank ordusu Müslümanlarla karşılamak üzere çöl boyunca yürüyüşe geçti.
4 Temmuz 1187'de iki ordu Celile'de Hıttin Muharebesi'nde karşı karşıya geldi. Yürüyüşlerinden bitkin düşmüş, sıcaktan ve susuzluktan acı çeken Haçlılar bozguna uğratıldı. Savaşın sonunda esir alınan Hristiyan askerler idam edildi ya da köleleştirildi. Selahaddin daha sonra müdafaasız Frank devletlerine girdi ve 2 Ekim 1187'de Kudüs'ü ele geçirdi.
Hıttin Muharebesi Neden Yaşandı?
1096 yılında Papa'nın çağrısı üzerine Birinci Haçlı Seferi Kutsal Toprakları Müslüman varlığından kurtarmak için Avrupa'dan yola çıktı. Hristiyanlar, Kudüs Krallığı da dahil olmak üzere ilk Doğu Latin devletlerini kurmak için Levant'a akın etti. Bir asırdan kısa bir süre sonra, Frankların savunması Selahaddin'in orduları tarafından her zamankinden daha fazla saldırıya uğradı. 1184 yılında Mısır ve Suriye Sultanı ile Kudüs Kralı Cüzzamlı IV. Baudouin arasında bir ateşkes imzalandı. Ancak genç hükümdar 1185'te ölünce Haçlı devleti iç çekişmelere sürüklendi.
Halefi V. Baudouin'in zamansız ölümünden sonra Lüzinyanlı Guy (Guy de Lusignan), eski naip Trabluslu III. Raymond'u görevden aldı ve tahta çıktı. Yeni hükümdar kısa süre sonra Müslümanlara karşı düşmanlıklara yeniden başladı. 1186-1187 kışında, Hebron (El-Halil) ve Oultrejordain lordu Renaud de Châtillon, Kahire'den Şam'a giden bir Arap kervanına saldırdı. Haçlıları cezalandırmaya kararlı olan Selahaddin bir ordu topladı ve bir kez daha Kudüs Krallığı üzerine yürüdü.
Hıttin Muharebesi Nasıl Başladı?
Selahaddin'in otoritesi altında birleşen Müslümanlar, Mart 1187 gibi kısa bir süre içinde Doğu Latin Devleti'ne girdiler. 1 Mayıs'ta Sarazen atlıları Hospitaller ve Tapınak Şövalyelerinden oluşan bir müfrezenin karşısına çıktı. Cresson Muharebesi tam bir katliamdı ve sadece bir avuç Hristiyan şövalye kaçmayı başardı. Selahaddin, Frankları kendisine gelmeye zorlamak için Tiberya'yı kuşattı.
Haçlılar 2 Temmuz'da kurak ovalarda yürüyüşe geçtiler. Erzaktan yoksun olan askerler kısa süre içinde sıcaktan ve susuzluktan kırıldılar. 4 Temmuz 1187 sabahı, Hristiyanlar çalılıkları ateşe veren Müslümanlar tarafından kuşatıldı. Esen rüzgar yakıcı alevleri Guy de Lusignan'ın adamlarının üzerine doğru itti. Celile'deki Tiberya Gölü yakınlarındaki Hıttin tepelerinde, iki ordu arasındaki çatışma eşine az rastlanır bir şiddetteydi. Yorgun ve dağınık olan Haçlılar Sarazen hatlarını yarmaya çalıştı. Ancak Frank kuvvetlerinin büyük kısmı ovaya hakim bir kayalık olan Hıttin'in boynuzlarında köşeye sıkışmıştı.
Hıttin Muharebesi'ni Kim Kazandı?
Hafif bir sayısal üstünlük, arazinin kontrolü ve inisiyatiften yararlanan Müslüman ordusu Haçlı ordusunu bozguna uğrattı. Hazırlıksız, sıcaktan bunalmış ve yönünü kaybetmiş olan son Frank cephesi Hıttin'in eteklerine kadar kuşatılmıştı. Ancak Kudüs Kralı ve baronları kaçmayı ve Tiberya kalesine sığınmayı başardılar. Yine de kurtarılma umutları kalmadığı için ertesi gün Selahaddin'e teslim oldular. Hıristiyanlar tamamen yenilmişti.
Hıttin Muharebesi'nde Kaç Kişi Öldü?
Hıttin Muharebesi'nin sonunda hayatta kalan 300 Hospitaller ve Tapınak Şövalyesi'nin başı kesildi ve geri kalan Haçlılar köleleştirildi. Frankların hizmetindeki Türk yardımcılar dinden döndükleri için öldürüldü. Selahaddin, İslam'a karşı işlediği suçlar nedeniyle Renaud de Châtillon'un kafasını keserek bizzat idam etti. Ancak Sultan, Lüzinyanlı Guy ve diğer Hristiyan lordların canını bağışladı. Kudüs Kralı ve esir alınan soylular fidye için Şam'a götürüldü.
Hıttin Muharebesi'nin Sonuçları Neler Oldu?
Selahaddin'in Hıttin'deki ezici zaferi ona Filistin'in kapılarını açtı. Müslüman hükümdar, Frank şövalyelerini yok ettikten sonra birkaç kaleyi ele geçirdi. Ardından ordusunu Kudüs'e doğru yola çıkardı ve 20 Eylül'de Kudüs'ü kuşattı. Yine de İbelinli Balian komutasındaki savunmacılar umutsuzluğun verdiği enerjiyle savaştılar. Sultan zaman kazanmak amacıyla Kutsal Şehir'in teslim edilmesi için pazarlık yapmaya karar verdi ve şehir 2 Ekim 1187'de düştü.
Selahaddin artık Doğu'daki Latin devletlerini fethetmeye başlayabilirdi. Hristiyan kalelerinin çoğunu ele geçirdi ve insanlarını köleleştirdi. Sadece Sur, Trablus ve Antakya gibi birkaç şehir elinden kurtuldu.
Hıttin felaketinden kendisini sorumlu tutan baronlar tarafından dışlanan Lüzinyanlı Guy, küçük bir kuvvetle Saint-Jean-d'Acre'yi kuşattı. Kudüs'ün fethinin üzerinden bir asır geçmeden düşmesi Hristiyan dünyasında büyük yankı uyandırmıştı. Philip Augustus, Aslan Yürekli Richard ve Friedrich Barbarossa önderliğinde üçüncü bir Haçlı seferi 1189 yılında başlayacaktı.
Kaynaklar:
- Lyons, M. C.; Jackson, D. E. P. (1982), Saladin: The Politics of the Holy War, New York: Cambridge University Press, ISBN 0-521-22358-X
- Setton, Kenneth, ed. (1958), A History of the Crusades, vol. I, Philadelphia: University of Pennsylvania Press