Karıncalar nasıl nefes alır? Ağzınızı ve boğazınızı açın, ancak diyaframınızı ve göğsünüzü tümüyle hareketsiz tutun. Hala nefesinizi tam olarak tutamazsınız çünkü hava moleküllerinin rastgele difüzyonu yoluyla bir miktar oksijen ciğerlerinize girmeye devam eder. Tabii vücudunuzun ihtiyaç duyduğu oksijeni tam olarak karşılamaya yeterli olmaz. Ancak karıncalar için durum farklı.
Bir Karınca Nasıl Nefes Alır?
Akciğerlere aktif şekilde hava pompalayan bir diyafram olmadan hayatta kalmak için ya çok daha küçük bir vücuda ya da birden fazla boğaza sahip olmanız gerekir. Karıncalar her ikisine de sahip. Türe bağlı olarak, karıncaların vücutlarının yan tarafında spiracle denilen 9 veya 10 çift açıklık bulunur.
Bu her bir solunum açıklığı, trake denilen daha da ince bir dallanma dizisine bağlıdır. Bu sistem ciğerlerimize benzer, ancak böceklerin oksijeni soluk borusundan vücudun geri kalanına taşımasını sağlayan kanı yoktur. Bunun yerine soluk borusu tüm vücuda yayılmıştır ve nemli uca sahip her bir dal doğrudan hücre zarına temas eder.
Bu nefes alma sistemi sadece karınca gibi minik hayvanlarda işe yarar. Vücut uzunluğu bir veya iki santimetreyi aştığında, soluk borusu çok uzun olur ve hava yeterince hızlı yayılmaz.
Karıncadan daha büyük ve daha aktif olan böcekler, havayı soluk borusu boyunca pompalamak için karınlarını esnetir ve böylece pasif solunum sistemlerine yardım ederler. Ancak karınca büyüklüğündeki böceklerin nefes almak için buna ihtiyacı yok. Hatta 2005 yılında Berlin Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma bu büyüklükteki birçok böceğin çok fazla oksijen almamak için solunum açıklıklarını periyodik olarak kapatması gerektiğini göstermiştir!
Karınca 24 Saat Nefesini Tutabilir
Birçok insan karıncalardan kurtulmak için onları suyla boğmaya çalışır. Bu yöntem etkili sayılmaz çünkü karıncaların akciğerleri olmadığından suya düştüğünde nefesini tutması gerekmez. Bunun yerine solunum açıklığını kapatır. Böylece suyun vücuduna girmesini önler.
Deliklerin kapanması suyu önlese de aynı zamanda vücudun artık oksijen almadığı anlamına gelir. Bir karınca bunu yaparak 24 saat hayatta kalabilir. Suya düşen karıncalar ölü gibi görünebilir ama öyle değiller. Su dağıldığında ve oksijen tekrar deliklerden girmeye başladığında karınca normal aktivitesine döner.
24 saat nefesini tutmak başlı başına yeterli değilmiş gibi karıncalar aynı zamanda can kurtaran botuna da dönüşebilirler. Ateş karıncaları bu işte bir ustadır. Yüzlercesi bir araya gelerek su üstünde büyük bir nesne gibi görünerek yüzerler.
Karıncaların ne kadar iyi hayatta kalma becerisine sahip olduklarına şaşırmamalı: Karıncalar ilk olarak yaklaşık 130 milyon yıl önce Kretase döneminde ortaya çıktılar. Dinozorları ve buzul çağını öldüren Kretase-Tersiyer yok oluşu döneminde döneminde hayatta kaldılar.