Lorenzo de' Medici'nin Floransa'yı yönettiği dönem, Volterra ve Napoli gibi karmaşık yerlerdeki zekice siyasi manevraları ve Papa VIII. Innocentius ve Milano Dükü Galeazzo Maria Sforza gibi yozlaşmış figürlerle giriştiği al-ver entrikalarıyla anılır. Ancak onun hatırlanmasını sağlayan şey, Avrupa'yı Karanlık Çağ'dan çıkaran kültürel canlanmayı hızlandıran sanat hamiliğidir.
Peki tarih gerçekten bu adamın etkisini fark etti mi? Kapalı kapılar ardında, Medici'nin sanat ve şiire olan doyumsuz özlemi ve babacan yaklaşımı, hesaplanmış siyasi hamleleri ateşleyerek Floransa'yı bir ticaret cennetine ve her şeyi yok etmek isteyen düşmanların aslan inine dönüştürdü.
Lorenzo de' Medici Büyük Olmak İçin Doğmuştu
Lorenzo de' Medici, 6 Ocak 1449'da San Giovanni tapınağında vaftiz edildiği andan itibaren siyasetle tanıştı. O dönemde yeni doğan bir bebeğin doğumdan sadece üç gün sonra vaftiz edilmesi gelenektendi. Medici'nin babası Piero, töreni beş gün geciktirerek olayın Epifani Bayramı'na denk gelmesini sağladı ve böylece Lorenzo'yu Mesih çocuğu onurlandıran Magi'lerle (Botticelli'nin Magi'ye Hayranlık tablosunda Medici'leri sembolize eder) ilişkilendirdi.
Lorenzo, büyükbabası Cosimo'nun kurduğu mirası genişletme beklentisiyle doğan Medici klanının ilk üyesiydi. Çünkü Cosimo onlarca yıl önce iktidarı ele geçirdiğinde, Medici ismi Lorenzo'nun doğumunda olduğu kadar büyük bir ağırlık taşımıyordu.
İlgili: Medici Hanedanı: Bankacılık, Mimari ve Sanatın Öncüsü Floransalı Aile
Medici'nin meraklı zekası da küçük yaşlardan itibaren kendini belli ediyordu. Çocukken tutkuları arasında avcılık, at yarışı, mızrak dövüşü, hayvancılık ve şiir vardı. Bu uğraşlar Medici'nin kişisel yönünü ortaya koymaktadır, zira şiirlerinin çoğu (bugün İtalyan okullarında müfredat olarak okutulmaktadır) devlet işleri yerine rahat aktiviteler peşinde koşma özlemini ifade etmektedir.
Kendisini hobilerinden uzaklaştıran siyasi yaşamı nedeniyle daha da yoğunlaşan bu özlem, hem kendisi için hem de Papa IV. Sixtus (Sistine Şapeli'nin dekorasyonuna yardım etmesi için Botticelli'yi gönderen Medici'dir) gibi çekişmeli figürler için diplomatik teklifler olarak görevlendirdiği Rönesans sanatçılarının sürekli büyüyen listesini ateşledi.
Halkın Bankacısı
Lorenzo de' Medici, babası 2 Aralık 1469'da öldüğünde henüz 20 yaşındayken iktidara geldi. Floransa'nın fiili kontrolü doğrudan onun eline geçmekle kalmadı, genç devlet adamı kendisini Medici bankasının başında buldu. Bu çok uluslu holdingin Roma, Milano, Pisa, Venedik, Lyons, Avignon, Bruges ve Londra'da merkezleri vardı. Savurgan harcamalar ve borçlulara sınırsız kredi verme alışkanlığı, Lorenzo'nun liderliği altında bankanın istikrarlı bir şekilde düşüşe geçmesine neden oldu. Bununla birlikte, hiçbir şekilde parasız değildi.
Avrupa'nın en zengin bankasının lideri olarak üstlendiği rol, Floransa'nın gayri resmi hükümdarı olarak otorite sağlamak için ihtiyaç duyduğu mali kaldıracı ona sağladı. Avrupa'nın parası ve ticaret, kültür ve finans açısından en önemli şehri Lorenzo'nun doğrudan kontrolü altındayken, konumu kendisine komşu olan hükümdarları tehdit ediyordu. Bunlar arasında Napoli Kralı Ferrante, Pazzi ailesi ve onların rakip bankası ve nihayetinde Roma'daki Papa Sixtus da vardı.
Otoritenin sarsılmasının çoğu zaman işkence ve ölüm anlamına geldiği bir dönemde, Lorenzo'nun düşmanları onun gücünü daha en başından parçalamaya çalıştılar. Ama ona boşuna "Muhteşem" denmiyordu. Rakiplerini çok üzen Medici, birçoklarını kendi oyunlarında yenmiştir.
Siyasette Sanat
Medici Floransa'sında sanat ve kültür propaganda işlevi görüyordu. Botticelli ve Michelangelo gibi tarihin en ikonik sanatçılarına stüdyolar ve heykel bahçeleri sağlayan Medici, Floransa'yı insanların yaratıcı tutkularını hayata geçirmek için kendilerini özgür hissettikleri bir cennete dönüştürdü.
Felsefe ve eğitime duyduğu açık saygı, 1473 yılında Pisa Üniversitesi'ni yeniden canlandırmasına da yol açtı; bu proje, halkın gelişimine doğrudan fayda sağlayacak bir kamu kurumuna kendi adını ekledi. Sonuç mu? İftihar, Floransalı kimliğiyle eş anlamlı hale geldi; kitleler Medici'nin tam kontrolü altında yaşamaktan memnundu.
Ancak Medici propagandası herkesi etkileyemedi. Papa IV. Sixtus ve kötü şöhretli Pazzi ailesi gibi düşmanlar için, kültürel projeler yoluyla itibarlarını yeniden canlandırma hedefleri Medici'ninkilerle yarışıyordu. Medici, Papa Sixtus'un Roma'yı eski ihtişamına döndürme girişimlerini rekabet olarak algıladı.
Bu durum, Floransa'nın Medici etkisi altındaki komşusu olan ticaret merkezli Imola kasabasının Papa Hazretlerine verilmesi konusunda yaşanan anlaşmazlıkta kendini göstermiştir. Medici, Sixtus'un şehri güvence altına almak için ihtiyaç duyduğu krediye doğrudan engel olarak, yeni gelişen Roma'nın sonunda Floransa'yı gölgede bırakmasına izin vermeme arzusunu ortaya koymuştur.
Medici'nin sanata olan tutkusu, ailesinin San Lorenzo'daki şapeli ile Pazzi ailesinin Santa Croce'deki şapeli arasında mimari büyüklük rekabetine de yol açmıştır. Michelangelo daha sonra San Lorenzo'daki büyük Medici mezarlarını tasarlayacakken, Pazzi şapeli Brunelleschi'nin kendisi (Il Duomo'nun arkasındaki adam) tarafından tasarlandı ve tarihçiler bunun kültürel açıdan rekabetçi Lorenzo'yu kızdırmış olabileceğini iddia ediyor.
Siyasi Bir Taktik Olarak Babalık
Bir insan olarak Lorenzo de' Medici'nin dünyanın en önemli kültürel dirilişini nasıl ateşlediğini daha iyi anlamak için, bir baba olarak Lorenzo de' Medici'yi tanımak gerekir. Kendisinden önceki Piero gibi Lorenzo da oğullarını, ölümünden sonra onlarca yıl boyunca manipüle edeceği bir dünya haritasında satranç taşları olarak kullandı.
Acımasız zamanlarda hayatta kalabilmek için, miras yükü Medici erkeklerinin omuzlarını ağırlaştırdı. Tarihe Talihsiz Piero olarak geçen oğlu hiçbir zaman babasının imajına uygun bir yaşam süremeyecekti; Lorenzo'nun onu eğitirken gösterdiği sert tutum da bunun bir göstergesidir.
Muhteşem Lorenzo'nun yönetimindeki Floransa istikrarsız, kin dolu bir cumhuriyetti. Papa Sixtus'un Lorenzo'nun kardeşi Giuliano'yu öldüren Pazzi Komplosu'na karışması, basit bir iş anlaşmazlığından kaynaklanıyordu: Lorenzo'nun Sixtus'un Imola için verdiği krediyi reddetmesi. Medici'nin Floransa'yı yıllarca demir yumrukla yönetmesine zemin hazırlayan bu olay, sadece yönetimini değil, hayatını da hedef alan düşmanlarının sürekli tehdidi altındaydı.
Çocuklarına yönelik hırsları da bu noktada önem kazanıyordu. İkinci oğlu Giovanni ve yeğeni Giulio henüz ergenlik çağındayken, Medici ikisini de Vatikan'a gönderdi ve Papa Innocentius'u onları papaz olduktan kısa bir süre sonra kardinalliğe yükseltmeye ikna etti. Hem Giovanni hem de Giulio sonunda papa olacaklardı. Medici'nin stratejisi başarılı oldu; Roma'da otoriteyi ele geçiren aile bir daha asla entrikacı bir papanın ve rakip Papalık Devleti komşularının gazabından korkmak zorunda kalmayacaktı.
Lorenzo de' Medici'nin İzi Avrupa'yı Birbirine Bağlıyor
Muhteşem Lorenzo'nun etkisi Floransa'nın sınırlarının ötesine uzanır. Giovanni Papa X. Leo olduğunda, Raphael'in sanatsal kariyerini yükselterek babasının izinden gitti. Sanatçının en önemli hamisi olan Papa Leo, Vatikan'ı süsleyen çeşitli duvar halıları ve freskleri tamamlaması için Raphael'i görevlendirdi. Hatta Raphael, 1514 tarihli Büyük Leo ve Attila'nın Buluşması tablosunu I. Leo'nun yüzü yerine X. Leo'nun yüzünü resmedecek şekilde düzenlemiştir.
İtalya'nın ötesinde, Lorenzo de 'Medici'nin doğrudan torunları arasında, naip ve kraliçe anne rollerinde önemli siyasi nüfuza sahip olan Fransa kraliçeleri Catherine ve Marie de 'Medici bulunmaktadır. Büyük amcası Papa X. Leo gibi Catherine de' Medici de Paris'in Tuileries Bahçeleri ve Chenonceau Şatosu'nun genişletilmesi gibi önemli mimari projeleri yaptırarak atalarına öykünmüştür. Medici'nin sınır tanımayan hırsının aileden geldiğini söylemek yeterli olacaktır.
Lorenzo de' Medici 8 Nisan 1492'de 43 yaşında öldü. Katkıları, kısa sayılabilecek bir süre içinde Avrupa'yı modern çağa fırlattı. Medici adı tarihte sonsuza dek Il Duomo'yu, Botticelli'nin en önemli eserlerini ve kraliçeler, prensler ve papalar yetiştiren bir soyu çağrıştıracaktır. Onun sayesinde Medici klanı bir daha asla mütevazı tüccar kökenleriyle anılmadı. Her şey "Muhteşem" lakabını kazanan tek bir adamla başladı.
