Alman sanatçı Max Beckmann çok çeşitli tarzlarda deneysel çalışmalar yaptı. Ayrıca çizim, baskı, heykel ve yazı sanatlarıyla da uğraştı. İnsanlar onu sıklıkla Dışavurumcu olarak etiketledi, ancak Beckmann bu akımın yoğun duygulara yaptığı vurguya şiddetle karşı çıktı. Buna karşılık, dünyayı gerçekte olduğu gibi, siğiller ve her şeyiyle tasvir ederek 1920'lerin Yeni Nesnellik hareketinin başlamasına yardımcı oldu. Olgunlaştıkça, İncil'deki hikayeleri daha büyük bir anlam için yeniden yorumlamayı bıraktı ve herhangi bir alegori veya sembolizm olmaksızın iletmek istediği kesin imgeyi resmetmeye başladı. I. Dünya Savaşı'nda yaşadığı deneyimler, insanlığa bakış açısını değiştirerek siyasete girmesine ve toplumsal sorunlar ve adaletsizliklerle ilgili temaları yazılarına dahil etmesine neden oldu.
Max Beckmann'ın Hayatı ve Erken Kariyeri
Max Beckmann 1884 yılında Almanya'nın Leipzig kentinde varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Beckmann'ın baş kaldıran tavrı hayatının erken dönemlerinde başladı; 10 yaşındayken Protestan yatılı okulundan kaçtı. Sınıf arkadaşları onun sınıfta dikkatini vermektense çizim yapmayı tercih ettiğine dair dedikodu yaparlardı. Ergenlik çağında kendi resimlerini çizmeye başladı ve ailesinin isteklerine karşı gelerek sanatçı olmayı seçti. İlk sanat okulu başvurusu reddedildi, ancak denemeye devam etti ve sonunda 1900 yılında Weimar-Sakson Grand Ducal Sanat Okulu'na kaydoldu. Beckmann, akıl hocası Norveçli gerçekçi ressam Carl Frithjof Smith sayesinde gerçekçiliğe daha derin bir saygı kazandı. Üniversiteyi bitirdikten sonra Paris'e gitti ve orada Paul Cezanne da dahil olmak üzere Post-Empresyonist sanatçılardan etkilendi.
1904 yılında Berlin'e yerleşti ve seyahatlerine devam ederek Firenze gibi şehirleri ziyaret etti; burada Nietzsche, Van Gogh ve Munch'un eserleriyle tanıştı. İlk sanat sergisini 1906 yılında, dönemin geleneksel devlet sanat organizasyonlarına karşı bir başkaldırı niteliği taşıyan Berlin Secession'da açtı. İlk kişisel sergisini 1913 yılında, Secession üyesi ve ünlü bir çağdaş sanat simsarı olan Paul Cassirer açtı. Cassirer aynı yıl Beckmann üzerine öncü bir kitap da yayımladı.
Beckmann'ın I. Dünya Savaşı Travması ve Nazi Dönemi
Beckmann 1914'te I. Dünya Savaşı'nın başlangıcında sivil olarak orduya katıldı. Bir yıl boyunca sağlık görevlisi olarak çalıştıktan sonra ruhsal bir çöküntü yaşadı ve hastaneden taburcu edildi. Frankfurt'a taşındı ve savaşın vahşetinden ilham alan sanat eserleri yaratmaya devam etti. Burada öğrendiği dersler tüm yaşamı boyunca onu takip edecekti. 1918'de, gelecekteki acılara katılma niyetini beyan ettiği bir bildiri yayınladı. Yazıları büyük ölçüde savaş sonrası Almanya'daki siyasi, toplumsal ve ekonomik kaygılara odaklandı. Çalışmaları nedeniyle, savaş sonrası dönemde ulusun tükenmiş durumunu tasvir etmek için ortaya çıkan Neue Sachlichkeit (Yeni Nesnellik) hareketinin atası olarak kabul edilmektedir.
1925'ten itibaren Frankfurt'taki Stadel Sanat Akademisi'nde ders verdi ve ertesi yıl Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk sergisinde yer aldı. Beckmann, Adolf Hitler'in 1933'te şansölye olmasıyla birlikte öğretmenlik görevinden zorla alındı ve eserleri Alman kurumlarından geri alındı. Modern sanat Almanya'da giderek artan bir düşmanlıkla küçümsenmeye başlayınca, Beckmann bir opera sanatçısı olan eşi Mathilde Quappi von Kaulbach ile birlikte 1937'de Amsterdam'a göç etti ve ölene kadar sürgün hayatı yaşadı.
Sürgüne gönderildikten sonra bile Beckmann müthiş bir hızla sanat üretmeye devam etti. On yıl evli kaldıktan sonra, Beckmann Washington Üniversitesi Güzel Sanatlar Okulu'nda bir öğretim üyeliği pozisyonunu kabul ettiğinde çift nihayet Amerika'ya taşındı. Brooklyn Müzesi Sanat Okulu'nda resim dersleri vermek üzere 1949'da New York'a taşındı ve 1950'de kalp krizinden zamansız ölümüne kadar orada kaldı.
Yeni Nesnellik Nedir?
Neue Sachlichkeit olarak bilinen resim tarzı 1920'lerin Almanya'sında ortaya çıkmıştır. I. Dünya Savaşı'ndan sonra bu akım, çatışmadan önce yaygın olan Ekspresyonist estetiğe karşı bir tepki olarak ortaya çıktı. Dışavurumculuğun mistisizmi ve romantizmi ülkenin kasvetli ekonomik durumuna uygulanamazdı. Savaş sonrası umutsuzluğun acımasız gerçekliğini tasvir etmeye yönelik artan bir ilgi vardı ve sanatçılar sadece kendi öznel deneyimlerinin ifadesine güvenmekten uzaklaşıyorlardı.
Dadaizm 1916'da Zürih'te ortaya çıktı ve savaşa karşı şüpheciliği ve meydan okuması hareketin ayırt edici özellikleriydi. Dada'dan esinlenen Max Pechstein ve Cesar Klein gibi dışavurumcular 1918'de Berlin merkezli Kasım Grubu'nu (Novembergruppe) kurdular. Almanya'da bulunan organizasyonda, nesnel gerçekçiliğin güncellenmiş bir biçimini kendi alanlarına dahil etmek için aynı hedef doğrultusunda çalışan yüzden fazla kişi vardı. 1925 yılında Mannheim'da sergi organizatörü Gustav F. Hartlaub, Neue Sachlichkeit ya da Yeni Nesnellik başlıklı bir sergi sundu. Sergide, aralarında Max Beckmann'ın da bulunduğu Kasım Grubu'nun çeşitli üyelerinin eserleri yer aldı.
Max Beckmann'ın Sürece Katılımı ve Hareketin Mirası
Beckmann, Yeni Nesnellik hareketinin çağdaş ve sol eğilimli bir dalı olan Veristlerle özdeşleşti. Belirleyici özelliklerinden biri, savaş kurbanlarının acılarının nükteli ve doğrudan tasvirleriydi. Sanatçılar, çağdaş kültürün kalbindeki çürümeyi ortaya çıkarmak için çaba gösterdiler. Beckmann 1919'da, "Resimlerim, yanlış yaptığı her şey için Tanrı'ya bir sitemdir" demiştir. Sağ kanadın üyeleri, toplumsal meselelere odaklanmadan gerçekliği hala rasyonel bir şekilde tasvir eden Klasisistler olarak görülüyordu.
Bununla birlikte, Nazizm 1930'ların başında Yeni Nesnelliğe yer bırakmadı. Üçüncü Reich'ın içişleri bakanı Wilhelm Frick, bu hareketin yanlış ve Alman karşıtı olduğunu ilan etti. Nazilerin 1937 Dejenere Sanat sergisi, Beckmann da dahil olmak üzere pek çok ressamın eserlerini yaktı ya da gülünç duruma düşürdü. Beckmann daha fazla aşağılanmamak için karısını da yanına alarak Rotterdam'a gitti.
Hükümetin hareketi yok etme çabalarına rağmen, gizlilik içinde çalışan sanatçıların çalışmaları sayesinde hareketin hafızası yaşamaya devam etti. Örneğin 1925 yılında, o dönemde ortaya çıkan Yeni Nesnelciliği tanımlamak için "Büyülü Gerçekçilik" terimi ortaya atıldı. Daha yakın zamanlarda ise bu sözcük, Yeni Nesnelciliğin gerçekçiliği ile sürrealizmi birleştiren eserleri tanımlamak için kullanıldı. Beckmann'ın son eserleri Büyülü Gerçekçilik olarak bilinen akımın örnekleridir. Almanya'da 1950'lerde başlayan Kapital Gerçekçilik ve 1960'larda ortaya çıkan Fotorealizm ve Hiperrealizm de Yeni Nesnellik'e dayandırılabilir.
Max Beckmann'ın Yeni Nesnelliğin Gerçekçiliğine Geçişi
Beckmann'ın erken dönem çalışmaları, savaşta hastane görevlisi olarak askere gitmeden önce açık renk paleti ve insanların manzaralar içinde stratejik konumlanışını içeriyordu. Bilinen en eski eserlerinden biri olan Young Men by the Sea "Deniz Kıyısındaki Genç Adamlar" (1905) gibi resimler, onun büyük ölçekli öykü ortamlarına olan ilgisini gösterir. Ancak savaşın dehşetine bizzat tanık olduktan sonra çalışmaları çok daha grotesk bir hal aldı.
1917'de yaptığı Adam and Eve "Adem ve Havva" tablosu, askerden döndükten sonraki ilk çalışmaları arasındadır. Tek renklidir ve kasvetli bir atmosfer yaratmak için grinin çeşitli tonları kullanılmıştır. Daha önceki çalışmalarında her zaman bu kadar net değildi, ancak tonlar daha derin bir anlamı temsil eden sadece bir bileşendir. Resimde siyah ve beyaz olmayan sadece iki şey var: Adem ve Havva'yı simgeleyen iki figürün yanına yerleştirilmiş sarı bir zambak ve yılanın kıpkırmızı gözü. Bu iki motif, hem kurtuluşun hem de insanoğlunun başına gelen kötülüğün ebedi doğasını temsil eder.
Figürlerin deformasyonları sıkıntı ve ıstırap duygularını çağrıştırır. Bu eserin bestelendiği tarihsel an göz önüne alındığında, metafor savaşa girmenin yol açtığı katliam hakkında bir uyarı olarak okunabilir. Beckmann'ın eserleri, ülkenin acımasızlığına ve yaygın şiddetine doğrudan maruz kalmasıyla umutsuzluk duygularının nasıl körüklendiğini göstermektedir.
Max Beckmann ve Grotesk
Ertesi yıl, Adem ile Havva ile aynı kasvetli tonu daha da korkunç bir şekilde aktaran Gece "The Night" 1918–1919 tablosunu resmetti. Savaşın acımasızlığını resmeden pek çok sanatçı bunu şiddetsizliği teşvik edecek ya da insanları olumlu bir eyleme çağıracak şekilde yapmıştır. Beckmann gördüğü acının daha büyük bir anlamı olduğuna inanmıyordu, bu yüzden cehennemdeki kayıp ruhları hayal ederek bunu açıklamaya çalışmadı. Sonuçta ortaya çıkan, gerçeğe dayanan dehşet verici bir acı ve azap tasviridir.
Bu kompozisyon kasıtlı olarak düzenlidir ve bu da tedirgin edici havayı güçlendirir. Figürlerin görsel hareketleri dağınıktır ama hepsi de kendi boş alanlarına güzelce yerleşmiştir. Senaryo bu şekilde kurgulanarak, her bir karakterin eylemleri şok edici ve ürkütücü olsa da, resmedildikleri dönemde hiç de sıra dışı olmadıkları gösteriliyor. Adamın biri diğerine işkence yapmak için fazla sakin görünürken, sağdaki kadın önündeki kadının cinsel saldırıya uğramasını kayıtsız bir yenilgi ifadesiyle kabul ediyor. Beckmann, ilk elden gördüğü çatışmanın siviller üzerindeki hissizleştirici etkisini resmetmiştir.
Beckmann, özellikle samimi otoportrelerinde ve alegorik triptiklerinde, gerçekliğin gözü kara tasvirine tanık olmak hem şok edici hem de tedirgin edici olan son derece üretken bir sanatçıydı. Resimleri tarafsızdır, çünkü konuya yaptığı her türlü kişisel yorumu ortadan kaldırarak, izleyicinin konudan kaynaklanan her türlü duyguyu deneyimlemesine izin verir. Eserleri, çatışmanın bir toplum üzerinde yarattığı yıkıma ve yol açtığı insani ıstıraba ışık tutuyor. Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sanatçılar ve gruplar üzerindeki etkisi, müze sergileri sayesinde günümüzde de devam etmektedir.
