Orta Çağ Döneminin Başlıca Muharebe ve Çatışmaları

Puvatya Muharebesi'nden İspanyol Reconquista'sına kadar Orta Çağ döneminde meydana gelen başlıca çarpışmalar.

kamikaze

Roma'nın yıkıldığı 476 yılı, Kristof Kolomb'un Amerika kıtasına ulaştığı 1492 yılına kadar sürecek olan Orta Çağ dönemini müjdelemiştir. Her zaman diliminde olduğu gibi bu dönem de savaşlardan ve uzun süreli çatışmalardan muaf değildi. Bazılarının çözümü onlarca yıl sürerken, tek bir çarpışma kaderi belirleyebiliyordu. Savaşların ve çatışmaların Avrupa üzerindeki etkisini görmek her zaman ilginçtir.

Puvatya Muharebesi – Müslümanların Genişlemesi Durduruldu

Puvatya Muharebesi (732): Charles Martel Arap istilalarına son veriyor
Puvatya Muharebesi (732): Charles Martel Arap istilalarına son veriyor

732'deki Puvatya Muharebesi en önemli dönüm noktası muharebelerinden biri olarak tarihe geçti. Müslüman Mağribiler İspanya'dan istila ederek Frank topraklarına doğru genişlemeye çalışıyordu. Fransa'nın en güçlü lideri Charles Martel gizlice güneye, Tours'a yürüdü. Orada, ordusu Mağribi süvari kuvvetleriyle bir yamaçta savaştı ve liderlerini yenerek öldürdü.

Bu muharebe Mağriplilerin Avrupa'ya doğru hızla ilerlemesini kontrol altına alarak Batı'da Hristiyanlığı korudu. Charles daha sonra Fransa Kralı oldu ve feodalizmin yerleşmesine yardımcı oldu.

Reconquista – İspanya Birleşiyor

Las Navas de Tolosa Muharebesi, 1212, Horace Vernet, 1817 / Reconquista
Las Navas de Tolosa Muharebesi, 1212, Horace Vernet, 1817 / Reconquista.

Papa'nın Haçlı Seferi çağrısı 1095'te yapıldığında, bu çağrının İspanya versiyonu zaten yaklaşık iki asırdır devam ediyordu. İstilacı bir Mağribi ordusu İber Yarımadası'nı ele geçirmiş, Vizigot soylularını kovmuş ve 711 yılında Emevi Halifeliğini kurmuştu. Sadece Charles Martel'in 732'de Puvatya Muhareesi'nde bir Müslüman ordusuna karşı kazandığı zafer Mağribileri geri püskürttü.

Reconquista ya da İspanya'nın "yeniden fethedilmesi" 718'de başladı. Daha sonraki Haçlı Seferlerinden farklı olarak dini bir savaş değil, bir toprak genişlemesiydi. Mağribiler Yahudilere ve Hristiyanlara özgürlükler tanıyarak büyük bir nefreti önlediler. Bu arada İberya'daki savaşlar, Hıristiyanlar güneye inip geniş topraklar ele geçirdikçe yüzlerce yıl sürdü.

Reconquista ancak Kutsal Topraklara Haçlı Seferleri başladığında dini bir ton kazandı. Son seferleri ise 1492'de Mağriplilerin İspanya'daki son kalesi olan Granada (Gırnata)'nın ele geçirilmesiydi. Bu son zafer Yahudilerin ve Müslümanların sınır dışı edilmesine yol açtı.

Haçlı Seferleri – Papaların Çağrısı

Konstantinopolis'in 1204'te Haçlılar Tarafından Fethi.
Konstantinopolis'in 1204'te Haçlılar Tarafından Fethi.

Haçlı Seferleri 1095 yılında Papa II. Urbanus'un Kutsal Toprakları İslam'dan geri almak için gönüllüler istemesiyle başladı. Bu Kutsal Şehir ve çevresindeki topraklar birkaç yıl önce düşmüştü. Birinci Haçlı Seferi 1099'da Kudüs'ü geri aldı, krallıklar kurdu ve 1291'e kadar sürecek bir din savaşına yol açtı. Haçlı Seferleri Kutsal Toprakları geri aldı ve fiilen hükümdar oldu. Haçlılar bunu yaparken çok farklı bir kültürle karşılaştılar.

Yeni yiyecekler, ticaret yolları ve daha iyi bir numaralandırma sistemi gibi fikirler kısa sürede evlerine yayıldı. Sekiz Haçlı Seferi, öncelikle kendi krallıklarını savunmak için Orta Doğu'ya ulaştı. 1291 yılına gelindiğinde, Mısır ve Suriye'den gelen ünlü Selahaddin komutasındaki Müslüman orduları Kutsal Toprakların çoğunu geri aldı.

Moğol İstilaları – Durdurulamaz

cengiz han
Cengiz Han çizimi.

Dehşet saçan at efendileri Moğollar, meşhur Cengiz Han'ın önderliğinde 1206'dan itibaren Asya ovalarından çıkmaya başladılar. Orduları 1220'lerde Doğu Avrupa'ya ulaştı ve 1223'te Rus Prensliği'ni harap etti. Moğollar 1230'larda durakladıktan sonra Orta Avrupa'ya doğru ilerlemeye devam ettiler.

Birkaç Polonya, Macar ve Rus ordusunu yendikten sonra Kiev'i yağmaladılar ve Macaristan'ı işgal ettiler. Moğollar toplu katliam ve köleleştirme gibi terör taktikleri kullandılar. Macaristan nüfusunun yarısı bu çatışma sırasında öldürüldü.

Büyük Han Moğolistan'da öldüğünde bir lider, Subutay Han, Avusturya'nın doğusunda hazır bekliyordu. Bu durum liderleri eve dönmeye ve yeni bir Han seçmeye zorladı. Orduları Avrupa'nın derinliklerine, hatta Litvanya'ya kadar akınlar düzenledi. Moğollar güney Rusya'ya yerleşerek hanlıklar kurdular. Avrupalılar Moğolları 1300'lerin sonlarına kadar yenemedi.

Agincourt Muharebesi – Uzun Yay

Agincourt muharebesi
Agincourt.

Orta Çağ'ın en ünlü muharebelerinden biri olan Agincourt'u duymayan çok az tarih meraklısı vardır. Bu savaş Yüz Yıl Savaşları sırasındaki pek çok muharebeden biriydi. 25 Ekim 1415'te, Kuzey Fransa'daki Agincourt yakınlarında, Kral V. Henry liderliğindeki sayıca az bir İngiliz ordusu daha büyük bir Fransız ordusuyla çarpıştı.

V. Henry sonbahar boyunca Fransa tahtında hak iddia etmek için Fransa'da seferler düzenledi. Sürekli savaşmaktan ve hastalıktan zayıf düşen ordusu İngiltere'ye dönmeye çalışırken, şövalyeler tarafından yönetilen takipteki Fransız ordusu ona yetişti ve çamurlu bir alanda savaştı.

İngilizler, kalın çamurda ilerlerken güçlü uzun yaylarıyla hücum eden birçok Fransız şövalyesini öldürdü. Arbede sırasında İngiliz piyadeleri şövalyeleri ezerek binlerce kişiyi katletti. Ancak uzun yay, menzili ve öldürme gücüyle zaferin başlıca sebebiydi. Bu yenilgi İngiltere'nin Fransız toprakları üzerindeki hakimiyetini sağlamlaştırdı ve Fransızları kargaşa içinde bıraktı. Fransızların İngiltere'nin elindeki toprakları Calais'ye kadar geriletmesi 1453'e kadar sürdü.