Erkeklerle birlikte tarlalarda çalışmak, çocuklarına okumayı öğretmek ve hatta sarayda siyaset üzerinde etkili olmak, bugün geri kalmış sayılabilecek giyim ve temizlik standartlarına da katlanmak zorunda olan bir Orta Çağ hanımefendisi için tipik bir günün parçasıydı.
Orta Çağ genellikle Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonraki ve Rönesans'ın ortaya çıkışından önceki yüzyıllardır. Bu dönemde görkemli katedrallerin inşası, Haçlı Seferleri, hıyarcıklı veba, şehirlerin ve eğitim kurumlarının gelişimi, Büyük Bölünme (Roma Katolik Kilisesi ile Doğu Ortodoks Kilisesi arasındaki resmi bölünme) ve el yazması tezhip uygulaması da dahil olmak üzere sanatın yükselişi gibi anıtsal olaylar meydana gelmiştir. Kadınlar tarih boyunca cinsiyetleri nedeniyle toplumsal engellerle karşı karşıya kalırken çeşitli alanlarda önemli ilerlemeler kaydetmiştir.
Orta Çağ'da İş ve Eğitim
Orta Çağ'da kadınlar ne tür işlerde çalışabilirdi?
Birçok Orta Çağ insanı geçimini topraktan sağlıyordu. Kadınlar da erkekler kadar çiftçilikle uğraşıyordu. Bununla birlikte, kendi aile işletmelerinde yazar, ressam ve esnaf olarak çalışan kadın örnekleri de vardır.
Erkeklere kıyasla kadınların ne kadar eğitim almasına izin veriliyordu?
Kadınların eğitim fırsatlarına erişimi olabilirdi. Soyluların ve dini tarikatların kadınlarının okuryazar olma olasılığı genel nüfusa göre daha yüksekti. Dikiş dikmek gibi ev işleri de kadınlar için müfredata dahil edilmişti. Ancak sadece zenginlerin ve din adamlarının kadınlar ve erkekler için eğitime erişimi vardı.
Kadınların yazdığı önemli metinler var mı?
Christine de Pisan önde gelen bir Orta Çağ yazarıydı. De Pisan sarayda soyluların pek çok üyesine hizmet etmiş ve yazılarında üretken olmuştur. Kadın eşitliğinin güçlü bir savunucusu ve olağanüstü zekaya sahip bir kadındı.
Bu dönemde kadınlar tarafından yaratılmış ilginç sanat eserleri var mı?
Orta Çağ'da sanat atölyeleri genellikle aileler tarafından işletilirdi. Üstte görülen kitabı tezhipleyen Jeanne de Montbaston, kocasının ölümünden sonra aile şirketinin başına geçti.
Orta Çağ'da Moda ve Güzellik
O dönemin hangi güzellik standartlarını bugün garipsiyoruz?
15'inci yüzyılın Fransız ve Flaman soylu kadınları, daha yüksek bir saç çizgisi yanılsaması yaratmak için alınlarındaki saçları yolmaktan hoşlanırlardı; bu uygulama artık günümüzde moda değildir.
Örtünme, Latin Batı'nın Orta Çağ kadınları için yaygın bir uygulama mıydı?
Orta Çağ'daki Hristiyan kadınlar genellikle saçlarının üzerine bir peçe takarlar veya başörtüsü benzeri fakat daha ince ve estetik bir kumaş bağlardı.
Kadınlar cüzdan veya çanta taşır mıydı?
Orta Çağ kıyafetlerinde genellikle cep bulunmadığından, kadınların bellerine ipli bir çanta takmaları yaygındı. Bu sayfada Orta Çağ'dan birkaç cüzdan (bel çantaso) tasvir edilmiştir.
Gerçekten her zaman pelerin mi giyiyorlardı?
Evet, "manto" kadınlar için en yaygın giysi türüydü ve esasen keçeleştirilmiş yün veya kürk gibi çeşitli malzemelerden üretilebilen başlıksız bir pelerin idi. Bunlar kuzey iklimlerinde ulaşım ve yalıtım gibi ikili amaçlar için oldukça seviliyordu.
Orta Çağ'da Sağlık Uygulamaları
Kadınlar ne sıklıkla duş alır ya da saçlarını yıkarlardı?
Orta Çağ'da duş yapıldığına dair hiçbir kanıt yoktur; bunun yerine varlıklı kesimin banyo, yoksul kesimin ise kova ve fırça kullandığını biliyoruz. Suyun bağımsız olarak soğuk ya da ısıtılmış olması gerekliliği nedeniyle, Orta Çağ'da banyo yapmak şimdiki kadar sık değildi. Sadece nadir durumlarda insanlar gerçekten banyo yapardı.
Sanat bize Orta Çağ'da kadın sağlığı hakkında bir şeyler söylüyor mu?
Orta Çağ boyunca birçok sağlık ve doğum rehberi yazılmış olsa da, bunların çok azında tasvirler vardı. British Library, jinekoloji konusunda Orta Çağ'dan kalma eşsiz bir broşüre ev sahipliği yapmaktadır ve bu broşürde bir fetüsün doğumdan önce alabileceği birçok pozisyon resmedilmiştir. Orta Çağ'da anne ve bebek ölümleri çok yüksekti.
Orta Çağ'da kadınlar regl dönemleriyle nasıl başa çıkıyorlardı?
Günümüzün modern kadınları gibi bu durumu her seferinde bir gün yaşıyorlardı. Orta Çağ'daki yüksek doğum oranı, kadınların daha az regl olduğu anlamına geliyordu, ancak bu onları bulabildikleri her türlü bez parçasını, hatta (Orta Çağ İngiltere'sinde belgelendiği gibi) özel bir emici bataklık yosunu türünü kullanmaktan alıkoymadı.
Kadınlar için özel bir beslenme yönelimi var mıydı?
Her iki cinsiyet de oburluk günahından kaçınmaya ve dört vücut mizacını (kan, balgam, kara ve sarı safra) uyum içinde tutacak şekilde yemeye çalışırdı. Doğurganlığın da insanların yediklerinden etkilendiği düşünülüyordu. Etler de dahil olmak üzere bazı yiyeceklerin dolaşımı iyileştirdiğine uzun zamandır inanılıyordu.
Orta Çağ'da Toplum ve Politika
Kadınlar kaç yaşında evlenirdi?
Küçük yaştaki kızlar bile vekalet yoluyla erkeklerle yasal olarak nişanlanabiliyordu. Aile soyuna büyük değer verilen soyluların 12 yaş gibi erken bir yaşta evlenmeleri yaygın bir uygulamaydı. Denise Poncher (üstte, kırmızı kıyafetli) muhtemelen kendisine düğün hediyesi olarak verilen bir kitapta görülüyor, bu nedenle o sıralarda evlendiğini tahmin ediliyor.
Toplum tarafından genel olarak kabul edilenin ötesine geçmeye çalışan kadın örnekleri var mıydı?
15. yüzyılda yaşamış Fransız kadın kahraman Jeanne d'Arc, Orta Çağ toplumunun normlarına meydan okuyan bir kadın örneği olarak gösterilir. Onun çabaları sayesinde VII. Karl Fransa Kralı oldu. Fransız ordusu onun komutası altında savaşa girmiştir. Trajik bir şekilde, sonunda travesti giyimi (mahkeme kadın kıyafetlerini giymesini istiyordu) nedeniyle sapkınlıkla suçlandı ve kazığa bağlanıp yakıldı.
Kadınların özgürlüğü ve gücü tarihin diğer dönemleriyle (Viktorya dönemi vb.) nasıl karşılaştırılabilir?
Orta Çağ'da bu durum bir ülkeden diğerine ve bir yüzyıldan diğerine büyük farklılıklar göstermiştir. Orta Çağ boyunca Batı Avrupa'da kadınlar, Katolik kilisesi tarafından dayatılan toplumsal cinsiyet rolleriyle kısıtlanmıştır, ancak bu normlara meydan okuyan kadın örnekleri de vardır (her çağda olduğu gibi).
Orta Çağ kadınlarının yaşamlarında bugünün standartlarına göre ilerici bulabileceğimiz yönler var mı?
Orta Çağ'da kadınlar çocuklarına okumayı öğretmekten sorumluydu ve erkekler savaştayken genellikle evi idare ederlerdi. Orta Çağ'ın çeşitli dönemlerinde erkeklerden daha fazla kadının okuryazar olduğuna inanılmaktadır.
Kraliyet evlilikleri siyaset ve tahtın gelecek nesilleri göz önünde bulundurularak düzenlenmiş olsa da, birçok hükümdarın bazen sarayda yüksek mevkilerde bulunan metresleri olduğunu açıkça kabul etmesi şaşırtıcı gelebilir.
Kadınların kocaları olmadan evlerini terk etmelerine izin veriliyor muydu?
Batı Orta Çağ'da kadınlar seyahat etme ve ev dışında çalışma özgürlüğüne sahipti. Bir kadın hizmetçi genellikle saygı göstergesi olarak ve sıradan işlerde yardımcı olmak için soylu bir kadına eşlik ederdi. Yollardaki riskler nedeniyle, kadınların yanlarında bir erkek refakatçi olmadan herhangi bir mesafeye seyahat etmeleri daha nadirdi; yine de bu refakatçinin kocası olması gerekmiyordu.
Orta Çağ'da Asya ülkelerinde kadınlar için koşullar nasıldı?
Toplumsal cinsiyet rolleri ve izin verilen kadın faaliyet alanları, tıpkı Hristiyan Avrupa'da olduğu gibi birçok Asya kültüründe de din tarafından düzenlenmiştir. Dünya çapında Orta Çağ'da, kadınların bir evlilik ortaklığına girmeleri ve çocuk sahibi olmaları evrensel olarak bekleniyordu.
