Ürdün'deki Petra'yı bu kadar özel kılan nedir?

Tarihçiler metropolün Manhattan'dan dört kat daha büyük olduğunu ve yaklaşık 160 km karelik bir alanı kapladığını tahmin etmektedir ve büyük bir kısmı hala enkaz yığınlarının altında gömülüdür.

Yazar Burcu Kara
petra

Ürdün'deki Petra antik kenti dünyanın çağdaş yedi harikasından biri ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alıyor. Ancak bu özel noktayı bu kadar istisnai kılan şey nedir? Ürdün çölünün kalbinde yer alan Petra, pembe kumtaşından yapılmış antik bir şehirdir, bu nedenle diğer adı "Gül Şehri"dir. Uzun süre ihmal edildikten sonra 1812 yılında yeniden keşfedilen şehir, tarihçiler arasında "Petra'nın Kayıp Şehri" lakabını kazanmıştır. MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan bu eski arkeoloji harikası hakkında birkaç enteresan bilgiyi aşağıda bulabilirsiniz.

Petra 2.000 yıldan daha eski

Günümüz Ürdün'ünde yer alan Petra, kökeni MÖ 4. yüzyıla dayanan, dünyanın sürekli yerleşim görmüş en eski kentlerinden biridir. Eski bir Arap halkı olan Nebatiler buraya yerleşmiş ve şehrin Kızıldeniz ile Ölü Deniz arasında, Arabistan, Mısır ve Suriye-Fenike'yi birbirine bağlayan önemli antik ticaret yollarının kesiştiği stratejik konumu nedeniyle bir kültür merkezi kurmuşlardır. Çölün ortasında çok ihtiyaç duyulan kolaylıkları sağladığından, şehir kısa sürede uluslararası ticaretin merkezi haline geldi. Bu gerçekleştiğinden beri Petra, zamanına göre büyük bir refaha sahipti.

Petra kayadan oyulmuştur

Ürdün'deki Petra'da kaya duvarları.

Petra kısmen oyma, kısmen de bölgeden çıkarılan kırmızı, beyaz ve pembe kumtaşı bloklarından inşa edilmiştir. Kentin Yunanca "kaya" (petros) kelimesinden alınan adı, inşa edildiği unsurları yansıtmaktadır. Nabatean kaya oymacılığından Yunan, Roma ve Helenistik tapınaklara ve sütunlara kadar çeşitli mimari dönemler burada temsil edilmektedir. Petra'da bulunan Hazine Tapınağı, kentin en iyi korunmuş yapılarından biridir. Aslen bir türbe ya da mezardı, ancak akademisyenler buranın bir kilise ya da manastıra dönüştürüldüğünü tahmin etmektedir.

Bir çöl vahasıydı

Çölün ortasında inşa edildiği için Petra'nın altyapısının gelişmişliği şehrin en şaşırtıcı özelliklerinden biridir. Nebatiler, barajlar ve rezervuarlar inşa etmek de dahil olmak üzere şehirlerinin merkezine su getirmek için akıllıca yöntemler geliştirmişlerdir. Şehrin kalıntılarının mevcut durumu göz önüne alındığında, o dönemde kullanılan sulama sistemlerinin, yüksek ağaçların bulunduğu yemyeşil bahçelerin yetiştirilmesine ve bölge genelinde akan çeşmelerin kurulmasına olanak tanıyacak kadar verimli olduğunu fark etmek zordur.

Popüler bir film setidir

Indiana Jones ve Last Crusade, 1989, Petra, Ürdün'de çekimler.

Petra antik kentinin, devasa taş duvarlarının ardındaki bilgi zenginliği göz önüne alındığında, bir dizi film, TV şovu ve bilgisayar oyunu için arka plan olarak hizmet etmesi belki de şaşırtıcı olmamalıdır. Bunlar arasında Hollywood hitleri Indiana Jones and the Last Crusade (1989) ve The Mummy Returns (2001) öne çıkmaktadır.

Petra bir depremle kısmen yıkılmıştır

Büyük bir deprem 4. yüzyılın sonlarında Petra şehrini neredeyse yok ediyordu ve şehrin önemli bölümlerine ciddi zararlar verdi. Bunu takip eden göç nedeniyle şehir harabe halinde kalmıştır. Sonuç olarak, şehrin yeri yüzlerce yıl boyunca unutuldu. Buna karşılık, Petra'nın kalıntıları 1812 yılında Nijer Nehri'nin Sahra'daki kökenlerini araştıran İsviçreli kaşif Johan Ludwig Burckhardt tarafından ortaya çıkarılmıştır.

Petra'nın sadece küçük bir kısmı ortaya çıkarılmıştır

Şaşırtıcı bir şekilde, Petra'nın sadece %15'i ziyaretçilere açıktır. Tarihçiler metropolün Manhattan'dan dört kat daha büyük olduğunu ve yaklaşık 160 km karelik bir alanı kapladığını tahmin etmektedir ve büyük bir kısmı hala enkaz yığınlarının altında gömülüdür. İster inanın ister inanmayın, eskiden yaklaşık 30.000 kişi bu muazzam bölgeyi evi olarak görüyordu.