Avustralya, Güney Yarımküre'de, Asya'nın güneyinde, Endonezya, Yeni Zelanda ve Papua Yeni Gine yakınında bulunan bir ülkedir. Avustralya kıtasını, Tazmanya adasını ve diğer küçük adaları içeren bir ada ülkesidir. Avustralya gelişmiş bir ülke olarak kabul edilir ve dünyanın en büyük 13. ekonomisine sahiptir. Kişi başına düşen gelirde en yüksek 11. ülkedir. Yüksek yaşam süresi, eğitimi, yaşam kalitesi, biyolojik çeşitliliği ve turizmi ile tanınır. İnsani Gelişme Endeksi'nde 3. sıradadır.
Avustralya Hakkında Bilgiler
- Nüfus: 24,6 milyon (2017)
- Başkent: Kanberra
- Sahil şeridi: 25.760 km
- Yüzölçümü: 7.741.220 km²
- En yüksek noktası: Koszyuszko, 2.229 m
- En alçak noktası: Eyre gölü, -15 m
Avustralya'nın Tarihi
Dünyanın geri kalanından izole halde bulunması nedeniyle Avustralya yaklaşık 60.000 yıl öncesine kadar ıssız bir adaydı. Endonezya'dan gelen insanların, kendilerini deniz seviyesinden alçakta bulunan Timor Denizi'ne taşıyabilmek için tekneler geliştirdiği düşünülmüştür.
Avrupalılar, 1770 yılına kadar Avustralya'yı keşfetmediler. 26 Ocak 1788'de, Avustralya'nın kolonizasyonu Kaptan Arthur Phillip daha sonra Sidney'e dönüşen Port Jackson'a indiğinde başladı. 7 Şubat'ta Yeni Güney Galler kolonisinin kurulduğunu gösteren ilk bildiri yayımlanmıştı.
Avustralya'daki ilk yerleşimcilerin çoğu oraya İngiltere'den taşınan mahkumlardı. 1868'de mahkumların Avustralya'ya taşınması sona erdi, ancak bundan kısa bir süre önce, 1851'de, bölgenin nüfusunu önemli ölçüde arttıran ve ekonomisinin büyümesine yardımcı olan altın keşfedildi. 1788'de Yeni Güney Galler'in kurulmasının ardından, 1800'lerin ortalarında beş koloni daha kuruldu.
Bunlar: 1825'te Tazmanya, 1829'da Batı Avustralya, 1836'da Güney Avustralya, 1851'de Victoria ve 1859'da Queensland'dir. 1901'de Avustralya bir ulus oldu, ancak İngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth) üyeliğini korudu. 1911'de, Avustralya'nın Kuzey Bölgesi de topluluğun parçası haline geldi (kontrolü önceden Güney Avustralya'ya aitti).
1911'de Avustralya'nın Başkent Bölgesi (bugün Kanberra'nın bulunduğu yer) kuruldu ve 1927'de hükümetin merkezi Melbourne'den Kanberra'ya devredildi. Avustralya ve İngiltere 9 Ekim 1942'de ülkenin resmi bağımsızlığının temellerini atan Westminster Statüsü'nü onayladı. 1986 yılında ilk Avustralya Yasası oluşturuldu.
Avustralya'nın Yönetim Biçimi
Bugün resmi olarak Avustralya Topluluğu (Commonwealth of Australia) adıyla bilinen ülke, federal parlamenter demokrasi ile yönetilir. Kraliçe II. Elizabeth (Kral Charles) devlet başkanı olarak yürütmeden sorumluyken, bunun yanında hükümet başkanı olarak ayrı bir başbakan vardır. Yasama organı, Senato ve Temsilciler Meclisi'nden oluşan iki meclisli bir federal parlamentodur. Ülkenin yargı sistemi İngiliz ortak hukukuna dayanır ve Yüksek Mahkeme'nin yanı sıra daha alt düzey federal, eyalet ve bölge mahkemelerinden oluşur.
Avustralya'nın Siyasi Sistemi Kuruluşundan Bu Yana Nasıl Gelişmiştir?
Avustralya, iki meclisli bir yasama organı ve anayasal monarşiye sahip parlamenter bir hükümet sistemine sahiptir. Ülke uzun bir demokratik yönetişim geçmişine sahiptir, ancak son yıllarda yerli hakları, iklim değişikliği ve göç politikası gibi konularda zorluklarla karşılaşmıştır. Avustralya'nın en büyük ticaret ortağı olan Çin ile ilişkileri ve yabancı etkisinin Avustralya siyaseti ve toplumu üzerindeki etkisi konusunda da artan bir endişe söz konusudur.
Avustralya'da Ekonomi ve Toprak Kullanımı
Avustralya, geniş doğal kaynakları, gelişmiş endüstrisi ve turizmiyle güçlü bir ekonomiye sahip. Avustralya'daki ana endüstriler madencilik (kömür ve doğal gaz gibi), endüstriyel ve taşımacılık ekipmanları, gıda işleme, kimyasallar ve çelik üretimidir. Tarım, ülke ekonomisinde de rol oynamaktadır ve başlıca ürünleri arasında buğday, arpa, şeker kamışı, meyveler, sığır, koyun ve kümes hayvanları yer almaktadır.
Avustralya Ekonomisi Zaman İçinde Nasıl Gelişti?
Avustralya ekonomisi, madencilik, tarım ve finans, sağlık ve eğitim gibi hizmetler gibi kilit sektörlerle oldukça çeşitlidir. Ülke, ekonomik büyüme ve istikrar konusunda güçlü bir geçmişe sahip olmakla birlikte, COVID-19 salgını, değişen küresel ekonomik manzara ve bölgedeki diğer ülkelerin artan rekabeti gibi faktörlerden kaynaklanan zorluklarla karşı karşıyadır.
Avustralya'nın İklimi
Avustralya, Hint ve Güney Pasifik Okyanusları arasında Okyanusya'da yer almaktadır. Büyük bir ülke olmasına rağmen, topografyası çok çeşitli değildir ve çoğu alçak çöl platosundan ibarettir. Güneydoğuda ise verimli ovaları vardır. Avustralya'nın iklimi çoğunlukla kurak ve yarı kuraktır. Ancak güneyi ve doğusu ılıman ve kuzeyi ise tropiktir.
Güneşli olmasıyla bilinen Avustralya yılın çoğu zamanı ılıman bir hava yaşıyor. Kuzey eyaletleri neredeyse her zaman sıcakken, güney eyaletleri kışın serindir ancak nadiren donma sıcaklıklarına ulaşır. Şaşırtıcı bir şekilde Avustralya'nın yüksek yerlerinde kar yağışı yaşanır, yani Yeni Güney Galler, Victoria ve Tazmanya'nın dağlık bölgelerinde kayak yapılır.
Avustralya'nın Coğrafyası
Avustralya'nın çoğu yeri kurak çöl olmasına rağmen, çok çeşitli habitatları destekleyen inanılmaz derecede farklı bir biyolojik zenginliğe sahiptir. Dünyanın geri kalanından coğrafi olarak izole bulunması nedeniyle Alp ormanları, tropik yağmur ormanları ve çok çeşitli bitki ve hayvanları vardır. Bu nedenle damarlı bitkilerinin yüzde 92'si, memelilerinin yüzde 87'si, sürüngenlerinin yüzde 93'ü, kurbağalarının yüzde 94'ü ve kuşlarının yüzde 45'i kendisine özgü, endemiktir. Ayrıca dünyanın en fazla sürüngen türünün yanı sıra en zehirli yılanların ve timsah gibi diğer tehlikeli canlıların bulunduğu yerdir. Kanguru, koala ve vombatı da içeren keseli türleri ile ünlüdür.
Avustralya'nın Coğrafyasının Gelişimi ve Kimliği Üzerindeki Etkisi
Avustralya'nın geniş bir iç çöl ve uzun bir kıyı şeridi içeren coğrafyası, ülkenin kimliğinin ve gelişiminin şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Ülke geleneksel olarak Birleşik Krallık ve Avrupa'yı birincil ortakları olarak görmüştür, ancak son yıllarda Asya-Pasifik bölgesiyle daha güçlü bağlar geliştirmeye odaklanmıştır. Avustralya'nın özellikle Çin ile olan ilişkisi, ticaret, güvenlik ve insan hakları ile ilgili endişelerin iki ülkenin etkileşimlerini şekillendirmede rol oynamasıyla birlikte giderek daha karmaşık bir hal almıştır.
Avustralya'daki Biyoçeşitlilik
Avustralya sularında bulunan balık türlerinin yaklaşık yüzde 89'u endemiktir. Ayrıca kıyılarında nesli tükenmekte olan mercan resifleri vardır — bunlardan en ünlüsü Büyük Set Resifi'dir. Büyük Set Resifi dünyanın en büyük mercan kayalığı sistemidir ve 344.400 km2 alana yayılmaktadır. Bu resifte 3.000'den fazla bireysel resif sistemi ve mercan koyu, 1.500'den fazla balık türü, 400 sert mercan türü, dünyada nesli tehdit altında olan yedi deniz kaplumbağasının altısı ve 30'dan fazla deniz memelisi türü barındırmaktadır.
Avustralya İnsanları
Avustralyalılar rahat ve geniş davranışları ile bilinir ve ülkenin doğal ılıman havası ve açık hava yaşam tarzı sakinlerine hem iş hem de normal yaşamlarında huzurlu bir atmosfer sunar. Yerli halktan Avrupalı yerleşimcilere ve Asyalı göçmenlerine kadar Avustralya çok kültürlüdür. Bu durum ülkenin eğlence anlayışına, yaşam tarzına ve geleneklerine yansıyor.
Avustralya'nın Yerli Nüfusu ile İlişkisi Zaman İçinde Nasıl Gelişti?
Avustralya'nın Aborijin ve Torres Boğazı Adalı halklarını içeren yerli nüfusu, uzun bir ayrımcılık ve ötekileştirme geçmişiyle karşı karşıya kalmıştır. Çalınmış Nesillerden 2008 yılında dilenen Ulusal Özür gibi hükümet politikaları da dahil olmak üzere bu sorunları ele almaya yönelik çabalar olsa da, sömürgeleştirmenin devam eden etkilerini ele almak ve yerli Avustralyalıların sağlık, eğitim ve ekonomik fırsatlara eşit erişimini sağlamak için hala yapılması gereken çok iş var.
Avustralya'daki Popüler Aktiviteler
Avustralya'daki insanların %85'inden fazlası kıyıya 50 kilometre mesafede yaşar ve sahiller ülke genelindeki sosyal yaşamın merkezidir. Özellikle sörf ve diğer su sporları popülerdir ve sahil, arkadaşlarla buluşmak için harika bir yerdir. Haklı şekilde spor delisi kabul edilen Avustralyalılar karakteristik olarak da aktifler ve çoğu yerde spor kulüpleri bulunuyor. Spor salonları, bisiklet ve golf en iyi eğlenceler arasında. Spor izlemek de kültürel bir fikstür. Avustralya'daki kriket ve ragbi takımlarının performansı ulusal bir gurur kaynağı.
Avustralya'nın Yemekleri
Avustralya mutfağını düşününce akla hemen bira ve barbekülerden oluşan bir görüntü gelir. Barbekünün halk arasındaki adı olan "barbie" gerçekten de kültürel bir simge. Restoranlar nüfuzun kozmopolit doğasını etkiliyor ve füzyon mutfağı giderek büyüyen bir trend. Bu kadar büyük bir ada ülkesi olarak, Avustralya büyük miktarda deniz ürünleri üretir.
Son yıllarda kanguru, emu ve timsah etinin popülaritesi arttı. Cesur turistlere bogong güvesi veya witchetty böcek larvasının tadına baktırılır. Ancak bunlar aslında modern Avustralyalıların değil aborjinlerin yiyeceğidir. Avustralya ayrıca yirminci yüzyılın başlarında Avustralya'ya yerleşen çok sayıda Yunan ve İtalyan göçmenden geldiğine inanılan gerçek bir kahve kültürüne sahip.
Avustralya'nın İnancı
2016 nüfus sayımı döneminde Avustralya'daki din eğilimi ölçüldü. Ülkede %22,6 Katolik ve %13,3 Anglikan var. Ayrıca %2,4 Budist ve %2,6 Müslüman bulunuyor. %30,1'in dini inancı yok. Kalanlar diğer çeşitli Hristiyan mezheplerine ve Asya merkezli dinlere üyeler.
Avustralya'da Konuşulan Diller
Avustralya'nın resmi bir dili yok ancak insanların büyük çoğunluğu İngilizce konuşuyor. Bununla birlikte son yıllarda yapılan nüfus sayımı verileri hanelerin sadece %76,8'inin tek dil olarak İngilizce konuştuğunu göstererek ülkenin çok kültürlü doğasına işaret etmiştir. Mandarin Çincesi, İtalyanca ve Arapça en çok konuşulan azınlık dilleri arasında. Avustralya'da bir zamanlar 400'den fazla yerli dilin konuşulduğu bilinir, ancak bugün sadece 15'inin aktif kullanımda olduğu tahmin ediliyor.
Avustralya'da Konuşulan İngilizce Aksanları
İngiliz İngilizcesi ile karşılaştırıldığında Avustralya aksanında nispeten az varyasyon var. Bazı bölgesel özellikler olmasına rağmen bu farklılıklar coğrafyadan ziyade sosyal faktörler tarafından belirlenme eğiliminde. Dilbilimciler Avustralya aksanını üç kategoriye ayırıyor:
- Genel – Hugh Jackman gibi biri tarafından karakterize edilen en yaygın vurgu.
- Geniş – kırsal alanlarda yaygın olarak konuşulur, Paul Hogan buna iyi bir örnektir.
- Yoğun- genç Avustralyalılar arasında daha az yaygındır; Geoffrey Rush yoğun bir aksanla konuşur.
Avustralya'da Emniyet ve Güvenlik
Avustralya genellikle diğer gelişmiş ülkelere kıyasla düşük suç oranlarına sahip güvenli bir yer. Yankesiciler ve hırsızlar gibi küçük suçlular, özellikle kentsel alanlarda turistleri hedef alabiliyor, bu nedenle turistler soyulmamak için tetikte olmalılar. Avustralya'nın vahşi yaşamı ölümcül bir üne sahip ve örümcekler, yılanlar, denizanaları ve köpek balıkları insanları öldürebilir. Gerçekte bu canlılardan kaynaklanan risk çok düşüktür – sadece taşrada yürürken veya denizde yüzerken dikkatli olmak gerekiyor.
Avustralya'nın havası muhtemelen vahşi yaşamından daha büyük bir tehlikedir. Yaz sıcağında susuz kalmamak, seyahat ederken su taşımak ve güneş kremi kullanmak çok önemli. Orman yangınları da sıcak dönemlerde potansiyel bir tehlike oluştururken, Kasım'dan Nisan ayına kadar süren siklon mevsiminde ülkenin kuzeyinde sel yaşanabiliyor.
Avustralya'da Eğitim Sistemi
Avustralya'da eğitim eyaletler tarafından kontrol edilir. Eğitim 5 ila 15 yaş arası çocuklar için zorunludur ancak bazı eyaletlerde eğitim 17 yaşına kadar zorunlu olur. Öğrenciler ardından üniversiteye veya mesleki eğitime başvurur. Avustralya'daki üniversiteler eğitim ücreti alır ancak bazı öğrenciler Milletler Topluluğu yardımı alır. Öğrenciler devletten burs talep eder ve burs daha sonra maaşlarından kesilir.
Avustralya'da Yaşam Maliyeti
Avustralya nispeten düşük ürün fiyatları ile dünyadaki en iyi yaşam standartlarından birine sahip, ancak son yıllarda maliyetler artmıştır ve bazı gurbetçiler şaşırarak ülkeyi bekledikleri kadar uygun fiyatlı bulmaz. Çoğu ülkede olduğu gibi, Melbourne, Sydney, Perth ve Adelaide gibi büyük şehirler kırsal alanlardan daha pahalılar. Bununla birlikte sırt çantalı gezgin geleneği Avustralya'da hala güçlüdür ve her zaman pazarlık imkanı bulmak mümkündür.
Avustralya Hakkında Sık Sorulanlar
Avustralya nedir ve dili ve başkenti neresidir?
Avustralya, güney yarımkürede yer alan, Pasifik ve Hint Okyanusları ile çevrili bir ülke ve kıtadır. Avustralya'nın başkenti Canberra (Kanberra)'dır. 2021 yılı itibariyle Avustralya'nın nüfusu yaklaşık 25,8 milyon kişidir.
Avustralya'da insanlar hangi dili konuşur ve para birimi nedir?
Avustralya'nın resmi dili İngilizcedir. Avustralya'nın para birimi Avustralya dolarıdır.
Avustralya'daki bazı popüler turistik yerler nelerdir?
Avustralya'daki bazı popüler turistik yerler arasında Büyük Set Resifi, Uluru (Ayers Rock), Sidney Opera Binası ve Büyük Okyanus Yolu bulunmaktadır.
Geleneksel Avustralya yemekleri nelerdir?
Bazı geleneksel Avustralya yiyecekleri arasında etli turta, Vegemite, Lamingtons ve pavlova bulunmaktadır.
Avustralya'da eğitim sistemi nasıldır?
Avustralya, akademik başarıya güçlü bir vurgu yapan oldukça gelişmiş bir eğitim sistemine sahiptir. Eğitim, eyalet veya bölgeye bağlı olarak 16 veya 17 yaşına kadar tüm öğrenciler için zorunludur.
Avustralya'nın ekonomisi nasıldır?
Avustralya, güçlü madencilik, tarım ve turizm sektörleriyle bilinen oldukça gelişmiş bir serbest piyasa ekonomisine sahiptir.
Avustralya'nın siyasi sistemi nasıldır?
Avustralya federal bir parlamenter demokrasi ve anayasal bir monarşidir ve Kral III. Charles Avustralya'nın hükümdarıdır. Avustralya Parlamentosu federal yasama organıdır.