İtalya'nın Tarihi, Eğitim Sistemi, Ekonomisi ve Yönetim Şekli

Güneydoğu Avrupa ülkesi İtalya, Akdeniz'in derinliklerine uzanan bir yarımadadır. İtalya, Dünya'daki en çeşitli doğal manzaralardan bazılarına sahip. Genellikle "çizme şekilli ülke" olarak adlandırılıyor. Dünyanın en yüksek dağları arasında yer alan Alpler buradan geçmekte. İtalya'nın diğer en yüksek tepeleri arasında İsviçre'de zirve yapan Monte Rosa ve Fransa'da zirve yapan Mont Blanc var. Batı Alpleri, Po Nehri'ne ve Piyemonte'ya kadar uzanan Alp gölleri ve buzul vadileri ile çevrilidir. Sisalpin bölgesinin güneyinde yer alan Toskana, İtalya'nın belki de en tanınmış bölgesidir. İtalya en çok sayıda UNESCO Dünya Mirası alanına sahip ülke (40'dan fazla). Aynı zamanda Vesuvius, Etna Yanardağı ve Stromboli adında üç volkan bulunduruyor.

İtalya Hakkında Temel Bilgileri

• Resmi adı: İtalya Cumhuriyeti
• Başkenti: Roma, 2.800.000 milyon (2019)
• Nüfusu: 59.000.000 (2019)
• Ortalama yaşam süresi: 82.1 yıl (2018)
• Resmi diller: İtalyanca
• Para birimi: Avro (1999'a kadar İtalyan lirası)
• Yönetim şekli: Parlamenter anayasal cumhuriyet
• İklimi: Ilıman iklim
• Yüzölçümü: 301.338 km²
• En yüksek noktası: Mont Blanc, "Beyaz Dağ" (4.808 metre)
• En alçak noktası: Akdeniz (0 metre)
• Büyük şehirleri: Roma (2.900.000 nüfus), Milan (1.400.000), Napoli (970.000), Torino (880.000), Palermo (670.000)

Başkent Roma, dünyanın en büyük şehirleri arasında en eskilerden biri. Turistler buraya şehrin büyük anıtlarını ve sanat eserlerini görmenin yanı sıra ünlü dolce vita yani "tatlı hayat"ının tadını çıkarmak için geliyor. İtalya'nın diğer büyük şehirleri arasında sanayi ve moda merkezi Milano; Ligurya Körfezi'ndeki çekici liman Cenova; güney metropol Napoli; ve dünyanın en eski turistik yerlerinden biri olan Venedik bulunuyor. Roma Katolik Kilisesi'nin merkezi ve İtalya'nın Katolik nüfusunun ruhani evi olan bağımsız şehir devleti Vatikan da var. İtalya'daki medya ve standart eğitimin etkilerine rağmen bu şehirlerin her biri ve sayısız küçük köy ve kasaba öz farklılıklarını korumuştur. Bu nedenle, birçok İtalyan, özellikle de yaşlı olanlar kendilerini önce ailenin, sonra mahallenin, sonra kasabanın veya şehrin, sonra bölgenin ve en son İtalya ulusunun parçası olarak düşünür.

İtalya entelektüel ve ahlaki anlamda yüzyıllar boyu dünyanın en önemli din, görsel sanatlar, edebiyat, müzik, felsefe, mutfak sanatları ve bilim merkezlerinden biri oldu. Ressam ve heykeltıraş Michelangelo Buonarroti çalışmalarının var olan bir imajı serbest bırakmak olduğunu belirtti; Giuseppe Verdi müziklerini rüyalarında duyduğu seslerle besteledi; Dante Alighieri cennet, cehennem ve onların arasındaki dünyaya dair yazdığı şiirlerle yeni bir dil meydana getirdi. Bu ve diğer birçok İtalyan sanatçı, yazar, tasarımcı, müzisyen, aşçı, oyuncu ve film yapımcısı dünyaya olağanüstü eserler bıraktı.

İtalya'nın Coğrafyası

Orta Alplerden aşağı doğru gidildikçe İtalya yarımadasının neredeyse tamamını kapsayacak şekilde uzanan ve Roma'nın yakınından geçen Apenin dağları görülür. Apenin dağları Roma'nın güneyinde daralır ve biri Tiren Denizi ve diğeri Adriyatik Denizi'ne bakan iki geniş kıyı ovası ile çevrelenir. Apenin'in bu kısmı çoğunlukla vahşi doğadan ibarettir ve batı Avrupa'nın başka yerlerinde nadiren görülen yaban domuzu, kurt, mısır kobrası ve ayı gibi çok çeşitli türlere ev sahipliği yapar. Güney Apenninler, zaman zaman Napoli'nin üzerine kül ve buhar gönderen Vesuvius gibi çeşitli aktif volkanlara sahip. İtalya'nın dibindeki Akdeniz'de Sicilya ve Sardinya adaları yer alıyor.

İtalya'nın İklimi

İtalya, coğrafi olarak İtalya ılıman bir bölgede yer alıyor. Yarımadanın uzun olması nedeniyle Avrupa kıtasına yakın yerdeki kuzey iklimi ile Akdeniz'in çevrelediği güney iklimi arasında farklılık var. Alpler, batı ve kuzey rüzgarlarına karşı kısmi engel oluştururken, hem Apeninler hem de geniş kuzey İtalya ovası özel iklimsel çeşitliliklere sahip. Sardinya Atlantik rüzgarlarına ve Sicilya Afrika rüzgarlarına tabi. İtalyan iklimi, Akdeniz, Alp, Atlantik ve doğu Sibirya siklonlarına aşina. Son ikisinin buluşması sonbaharda ağır ve bazen felakete yol açan yağışlar getirir.

İlgili

Malezya'nın Tarihi, Dini, Ekonomisi ve Yönetim Biçimi

En çok ziyaret edilen ülkeler

Hong Kong'un Tarihi, Etnik Yapısı, Dili, İklimi ve Yönetim Biçimi

Batı İtalya'daki Bardonecchia'da ortalama sıcaklık 7,4°C ve yıllık ortalama yağış 660 mm'dir. Doğu'daki Cortina d'Ampezzo bölgesinde ise 6,6°C sıcaklık ve 1.055 mm yağış görülür. İtalya'da göllerin etrafında daha ılıman bir iklim hakim. Milano'da Ocak ayında ortalama sıcaklık 1°C ve Garò Gölü'ndeki Salò'da ise 4°C'dir. Sonbahar ve kışın doğuda esen sıcak ve kuru bora rüzgarları saatte 200 km hıza kadar çıkabiliyor.

İtalya'da Vahşi Yaşam

İtalya'daki vahşi hayvanların popülasyonu insanların uzun süredir bölgede olması neticesinde oldukça azaldı. Alplerde kış uykusuna yatan dağ sıçanı gibi türler veya mevsime göre tüy rengini değiştiren ermin, dağ kekliği ve Alp tavşanı gibi birçok hayvan var. Büyük memeliler arasında Gran Paradiso Milli Parkı'nda korunan dağ keçisi, Orta Alpler'de çengel boynuzlu dağ keçisi ve doğu Alpler'de karaca bulunmaktadır. Vaşak, gelincik ve boz ayı (Adamello ve Brenta'da korunuyor) artık nadirler. Alp kuşları arasında kara orman tavuğu, kaya kartalı ve daha nadiren görülen capercaillie yani büyük orman tavuğu bulunur.

Sürüngenler arasında engerekler ve amfibiler arasında Alp semenderi var. Alplerde bulunan türler tilki ve kurdun bulunduğu diğer yüksek dağ bölgelerinde de görülüyor. Abruzzo bölgesinde boz ayı yaşar ve Sardinya adasında alageyik, kunduz ve yaban domuzu bulunur. Tatlı su balıkları arasında kahverengi alabalık, mersin balığı ve yılan balığı var. Deniz balıkları arasında, kefal ve sinarit gibi yaygın türlerin yanı sıra, özellikle güney sularında, beyaz köpekbalığı, mavi yüzgeçli orkinos ve kılıç balığı yaşıyor. Omurgasızlar arasında sıcak güney denizlerinin kayalarında bol miktarda kırmızı mercan ve ticari sünger var. Mağaralarda büyük nalburunlu yarasalar bulunur.

İtalya İnsanlarının Etnik Kökenleri

Yarımadanın bölümlerinin geçmişte farklı milletler tarafından işgal edilmiş olması İtalyanların bugün herhangi bir fiziksel özellik ile tanımlanmasını engelliyor. Toskana ve Umbria'daki Etrüskler ve güneydeki Yunanlılar, tüm ülkeyi "Latinize" eden ve 5. yüzyıla kadar birliği sağlayan Romalılardan önce oradaydı. Yahudiler Roma Cumhuriyeti döneminde İtalya'ya geldi ve günümüze kadar kaldılar. Roma İmparatorluğu'nun Batı'daki çöküşü ile İtalya, kaçınılmaz olarak etnik yapısını etkileyen istila ve sömürgeleşme yaşadı.

Alpleri geçen Cermen kabileleri kuzeye nüfuz ederken, güney deniz yoluyla gelen Akdeniz halkları bu bölümü kolonileştirdi. Bizanslılar 500 yıl boyunca güneyde baskın kaldı; ta ki Benevento'da Lombardlar (Alman kabilesi) ile karşılaşana kadar. Sicilya 9. yüzyılda Sarazenler tarafından işgal edildi ve 11. yüzyılın başlarında Normanlar bölgeyi devraldı. Normanlar, 1282'de Aragon krallığına yenildi ve 1720'de ise Sicilya, Avusturya yönetimi altına girdi. Bu karışık etnik miras, İtalyanların ağırlıklı olarak koyu gözlü ve koyu saçlı olmasını sağladı. Sicilyalılar ise açık gözlü ve sarışın insanlar oldular.

Sarazen hakimiyeti dışında, İtalya yarımadasının alt kısmındaki Napoli Krallığı da benzer bir deneyim yaşadı. Ancak İtalya'nın kuzeyindeki Papalık Devleti baskın Avusturya gücünden çok daha fazla etkilenmiştir. Avusturya'nın İtalya'yı işgali, daha önceki barbar istilaları ile birleşince, kuzey İtalyanların neden açık gözlü ve sarışın olduğunu açıklıyor. Etnik karışım günümüze kadar devam etti.

1970'lerden bu yana İtalya daha az gelişmiş ülkelerden göçmenler alıyor. Filipinler ve diğer Asya ülkelerinden ağırlıklı olarak kadın göçü gelmekte; Kuzey Afrika'dan ise ağırlıklı olarak erkekler alınıyor. 2004 ve 2007'de çok sayıda eski Sovyet bloğu ülkesinin Avrupa Birliği'ne girmesiyle Doğu Avrupa'dan göçler arttı. 21. yüzyılın başlarında yaklaşık beş milyon yabancı—yarısı Doğu Avrupa'dan—İtalyan topraklarına yerleşmişti. Arap Baharı sonrası yaşanan devrimler Orta Doğu ve Kuzey Afrika'nın bazı bölümlerini savaşa sürükledi ve İtalya çoğu Akdeniz'den gelen yüz binlerce mülteci aldı.

İtalya'nın coğrafyası engebeli bir manzaraya sahip. Aralarında çok az doğrudan yol bulunan İtalya'nın kasabaları ve şehirleri belki de bu nedenle özerklik, bağımsızlık ve de karşılıklı güvensizlik olaylarına sahip. Bugün İtalya'yı ziyaret edenler her şehrin birbirinden ne kadar farklı olduğuna şaşırır; hem mutfak hem de lehçedeki belirgin farklılıklar İtalya'nın tek bir ulus değil birçok ulusun birleşiminden oluştuğunu gösterir. Bu kültürel topluluklar şaşırtıcı derecede hoş bir coğrafi ortamda bir arada yaşıyor.

İtalya Ekonomisi

Ekonominin ağırlıklı olarak tarımsal olduğu 20. yüzyılın ilk yıllarına kıyasla tüm İtalya bugün nispeten refah içinde. Bu refahın büyük kısmı turizmle ilgili. Bazı yıllar ülkede en az İtalyanlar kadar turist bulunuyor. İtalya, Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi'nin bir parçası ve Avrupa'nın güney kanadındaki stratejik konumu Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nde (NATO) oldukça önemli bir rol oynamasını sağlıyor.

İtalya ekonomisi II. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'nın en zayıf ekonomilerinden biriyken bugün en güçlü ekonomilerden birine dönüştü. Güçlü yönleri metalurji ve mühendislik endüstrileridir ve zayıf yönleri hammadde ve enerji kaynaklarının eksikliğidir. İtalya'nın enerji ihtiyacının beşte dördünden fazlası ithal ediliyor. Bununla birlikte, kimya sektörü de gelişmekte ve tekstil İtalya'nın en büyük endüstrilerinden birini oluşturmakta.

Girişimcilere karşı güçlü olumlu önyargı, savaşın ardından izlenen liberal ticaret politikaları ile birleşince İtalya'daki imalat ihracatının olağanüstü oranda genişlemesini sağladı, ancak hantal bürokrasi ve yetersiz planlama, ülke genelindeki eşit ekonomik gelişmeyi engelledi. Turizm'de hizmet sektörü özellikle çok önemli. 20. yüzyılın sonunda diğer AB ülkeleriyle denge arayan İtalya, yüksek enflasyonunu kontrol altına aldı ve özelleştirme de dahil olmak üzere daha ılımlı mali politikaları benimsedi.

İtalya'nın Tarihi

3.000 yıldan uzun bir süre boyunca İtalya tarihi geçici birleşmeler ve uzun ayrılıklar; toplumlararası çekişmeler ve başarısız imparatorluklar arasında şekillenmiştir. Yarım asırdan fazla bir süredir barış içinde olan İtalya'nın sakinleri yüksek bir yaşam standardı ve oldukça gelişmiş bir kültüre sahip.

Arkeolojik kayıtlar on binlerce yıl geriye uzanmasına rağmen, İtalya tarihi, Arno ve Tiber nehirleri arasında yükselen eski bir medeniyet olan Etrüsklerle başlar. Etrüskler MÖ 3. yüzyılda yerini Akdeniz dünyasında baş güç haline gelecek ve toprakları MS 2. yüzyılda Hindistan'dan İskoçya'ya uzanacak Romalılara bıraktı. Roma imparatorluğu hem fethedilmeye karşı çok az direnç göstermesinden hem de Roma siyasi grupları, askeri liderleri, aileler, etnik gruplar ve dinler arasındaki güç mücadelelerinden dolayı nadiren güvenli bir yer oldu.

Roma İmparatorluğu Hunlar, Lombardlar, Ostrogotlar ve Frankların (çoğunlukla Roma'nın önceden boyun eğdirdiği insanlar) İtalya'nın bölümlerini ele geçirdiği birkaç barbar istilasının ardından MS 5. yüzyılda düştü. Bu yönetimler şehir devletleri haline geldi ve yalnızca Normanlar 11. yüzyılda güney İtalya ve Sicilya'da mütevazı bir imparatorluk kurdular. Bu şehir devletlerinin birçoğu Rönesans döneminde parladı. Bu dönemde hem önemli entelektüel, sanatsal ve teknolojik ilerlemeler yaşandı hem de papaya sadık devletler ile Kutsal Roma İmparatorluğu'na sadık devletler arasında vahşi savaşlar yaşandı.

İtalya'nın birleşmesi liberal devrimin II. Victor Emmanuel'i kral olarak seçtiği 19. yüzyılda gerçekleşti. I. Dünya Savaşı'nda İtalya, İtilaflar yanında savaştı, ancak faşist diktatör Benito Mussolini'nin yönetimi altında II. Dünya Savaşı'nda İttifak güçleri tarafına geçti. II. Dünya Savaşı'nın sonundan 1990'ların başına kadar İtalya'nın iki büyük partinin egemen olduğu çok partili bir sistemi oldu: Hristiyan Demokrat Parti (Partito della Democrazia Cristiana; DC) ve İtalyan Komünist Partisi (Partito Comunista Italiano; PCI). 1990'ların başında İtalyan parti sistemi radikal bir dönüşüm geçirdi ve merkez siyaset çöktü. Sağ-sol kutuplaşması arttı ve kuzey-güney bölünmesi daha keskin hale geldi. Medya patronu Silvio Berlusconi gibi siyasi liderlerin yükselmesine ortam sağladı.

İtalya'da Konuşulan Diller

Yazılı bir idari ve edebi dil olan standart İtalyanca, 1860'larda İtalya'nın birleşmesinden çok önce vardı. Bununla birlikte, konuşulan dil açısından, İtalyanlar yeni ulus-devletin görüşlerini benimsemekte yavaş davranır ve bölgesel lehçeler kendini güçlü bir şekilde gösterir. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında yaşanan göç standart dilin yayılmasında önemli bir rol oynamıştır; birçok yerel lehçenin yazılı bir formu yoktu ve akrabalarına yazmak isteyen İtalyanlar İtalyanca öğrenmek zorunda kaldı.

Standart İtalyanca'nın sonunda ana dil olmasında hemen hemen her eve giren televizyonun etkisi büyük. Standart İtalyanca'dan en uzak lehçeler sınır bölgelerinde, dağlarda ve Sicilya ile Sardinya adalarında konuşulur.

Coğrafi sınır bölgelerinde konuşulan sadece birkaç dil yasal koruma veya tanınma hakkına sahip. Bunlar Valle d'Aosta'da Fransızca; Trentino – Alto Adige'nin bazı yerlerinde Almanca ile Retsiya lehçesi Ladino (Yahudi İspanyolcası); Trieste eyaletinde Slovence; İtalya'daki en büyük iki dilsel azınlık tarafından konuşulan Furlanca (başka bir Retsiya lehçesi) ve Sardinyaca 1992'de resmi olarak tanındı.

Alplerde görülen azınlık dilleri komşu ülkelerden gelen göç hareketlerinin ve İtalya sınır çizgisindeki değişikliklerin bir sonucu. Valle d'Aosta'da konuşulan Fransızca ve Arpitanca, Savoy'la yapılan birleşmeden gelmekle, ancak aynı bölgede konuşulan Almanca, Alman çobanların 12. yüzyılda Rhône'nin üst vadilerinden İtalya'ya göçmesinden kaynaklanmaktadır.

İtalya'nın Trentino-Alto Adige bölgesinde konuşulan Almanca, 5. yüzyılda Bavyera işgaline kadar uzanır ve Verona ile Vicenza illerinde konuşulanlar 12. yüzyıldaki kolonileşmeye dayanıyor. Alp bölgelerindeki toplulukların karmaşık bir dilbilimsel düzene sahip ve dilbilimsel ölçümü imkansız kılıyor. Örneğin, Friuli-Venezia Giulia bölgesindeki birçok komün iki, üç ve hatta dört dil konuşuyor; tıpkı Canale insanların Slovence, İtalyanca, Almanca ve Furlanca konuşması gibi. Piyemonte bölgesinin bazı Oksitanca konuşan bölümlerinde İtalyanca resmi dildi ev Oksitanca evde kullanılır. Piyemonte lehçesi ise ovalarda yaşayan insanlarla ticari ilişkilerde kullanılır. Daha güneydeki Abruzzo, Basilicata, Kalabriya, Puglia ve Sicilya'da İtalyanca'ya karşı direten topluluklar yaşamaya devam ediyor.

Arbıreşçe olarak bilinen bir Arnavut lehçesi 15. yüzyılda yaşamış Arnavut paralı askerlerinin torunları tarafından konuşulmaktadır; Yaklaşık 2000 kişi tarafından konuşulan en küçük azınlık dili olan Hırvatça, Molise'deki Campobasso eyaletinde şaşkınlık uyandıran bir şekilde hayatta kaldı; Kalabriya ve Puglia'da bölgelerinde Yunanca veya "Griko" (belirsiz kökenli) dilleri duyulur. Katalanca, Sardinya'nın kuzeybatısındaki Alghero kasabasında konuşuluyor ve 1354'te adanın Aragon krallığı tarafından ele geçirilmesinden kalma bir dil.

İtalya'da Dini İnançlar

Roma Katolik dini İtalya'da tarihi ve temel bir rol oynamıştır. Bu din 1929'dan itibaren devlet dini olarak seçildi ve 1985'te imzalanan Lateran Antlaşması'na kadar öyle kaldı. Bu anlaşmayla Roma Katolikliği devlet dini olmaktan çıktı, devlet okullarında zorunlu din öğretiminden kaldırıldı ve mali devlet katkısı kesildi. Katoliklerin sayısı azalmasına rağmen nüfusun beşte dördünden fazlası Roma Katoliği olduğunu belirtiyor. Lutheryan, Metodist, Baptist ve Valdocu dahil Protestan kilisesinde yaklaşık 450.000 kişi ibadet ediyor. Hepsi 1967 yılında kurulan İtalya'daki Evanjelik Kiliseler Federasyonu'nun üyesi.

20. yüzyılın son üçte birinde başlayan göç, Hristiyan olmayan dini inançların birçoğunu, bir milyondan fazla sayıdaki önemli miktarda Müslümanı İtalya'ya getirdi. Yahudi cemaati sayısı 20. yüzyıl boyunca 30.000 ile 47.000 arasında dalgalandı. 1987'de Yahudiler Şabat gününde çalışmamak ve Yahudi bayramlarını kutlamak gibi İtalya devletinden özel haklar elde ettiler.

İtalya'nın Eğitim Sistemi

Anayasa sanat, bilim ve öğretim özgürlüğünü garanti eder. Ayrıca devlet okulları sağlar ve üniversitelerin bağımsızlığını garanti eder. Özel okullara (çoğunlukla dini kurumlar tarafından işletilmektedir) izin verilir. Anayasa ayrıca devlet okullarının herkese açık olduğunu ve burs ve hibe sağlanacağını belirtiyor.

Eğitim sadece 6-16 yaşları için zorunludur. Okul sistemi 3-6 yaş arası çocuklar için anaokuluyla başlar. 6 ila 11 yaş arasındaki çocuklar İlkokullara katılır; 11-14 yaş arası ortaokula geçer, ancak müzik okumak isteyenler doğrudan konservatuarlara gider.

Ortaöğretim sonrası eğitim zorunlu değildir ve çok çeşitli teknik ve ticaret okullarını, sanat okullarını, öğretmen eğitim okullarını ve bilimsel ve insancıl eğitim hazırlık okullarını içerir. Bu okullardan mezun olan öğrenciler daha sonra üniversite ya da üniversite düzeyinde derslere devam edebilirler. Üniversite eğitimi üç seviyeden oluşmaktadır. İlk düzeyde, diploma almak iki ila üç yıl sürer. İkinci düzeyde, üniversite diploması almak için dört ila altı yıl harcanır. Üçüncü düzeyde, iki ila beş yıl süren uzmanlık kursları veya üç ila dört yıl süren doktora kursları sunulmaktadır.

21. yüzyılın başında, nüfusun üçte birinden fazlası lise diplomasına, yaklaşık üçte biri ortaokul diplomasına ve üçte birinden fazlası üniversite diplomasına sahipti. Ancak genç nesillerdeki eğitim düzeyi daha yüksektir. Üniversite çağındaki insanların yaklaşık üçte ikisi üniversiteye, lise çağındaki insanların yaklaşık onda dokuzu liseye devam etmektedir. Okulların ve üniversitelerin çoğu ülke çapında programlar ile devlet tarafından yönetilir. Öğrencilerin onda birinden azı özel okullarda okur. Üniversite ücretleri düşüktür ve ortaokul diplomasına sahip çoğu öğrenci için kayıt kısıtlanmamıştır.

İtalya'nın Yönetim Sistemi

İtalya devleti, Sardinya-Piyemonte krallığından doğdu. Kral Charles Albert 1848'de yaklaşık 100 yıl boyunca krallığının ve daha sonra İtalya'nın temel yasası olarak kalan bir anayasa hazırladı. Kral tarafından atanan bir kabine ile iki meclisli bir parlamento kurdu. Zamanla kralın gücü azaldı ve bakanlar krala değil parlamentoya karşı sorumlu oldular. Anayasa 1922'de faşistlerin iktidarı ele geçirmesiyle resmi olarak yürürlükte kalsa da, önemli bir değere sahip değildi. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra, 2 Haziran 1946'da İtalyanlar referandum yaparak monarşi yerine cumhuriyeti getirdi. Kurucu Meclis, 1 Ocak 1948'de yürürlüğe giren yeni anayasayı hazırladı.

İtalyan anayasası diktatör rejimi neredeyse imkansız kılmak adına, kolay değişiklik yapılmasını önleyen yerleşik bir sisteme sahiptir. Yasalar anayasa Mahkemesi tarafından onaylanır, izlenir ve cumhuriyetçi hükümet şekli değiştirilemez.

İtalya Hakkında Sık Sorulanlar