Kral Arthur öyküleri, Camelot'taki kalesi ve büyülü kılıcı Excalibur, bugün popüler kültüre dek ulaştı ve sayısız kitap, oyun, televizyon dizisi ve filme esin verdi. Kral Arthur'a dair en etkileyici öykülerden biri Yuvarlak Masa Şövalyeleri'dir. Lancelot, Gawain ve Perceval gibileri Arthur öykülerinin en tanınmış karakterleridir. Yuvarlak masanın etrafında toplanan şövalyeler, şövalye erdeminin en iyi yönlerini yansıtır. Bu insanlar tarihte Orta Çağ soylularına şövalyelik onurunu aşıladı. Peki Yuvarlak Masa Şövalyeleri gerçekten var mıydı ve tarihsel kişilere mi dayanıyorlar? Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nin temeline, öyküye esin olabilecek seçkin savaşçılara ve halk arasında aktarılagelmiş örneklere göz atalım.
Arthur Efsanesi Nedir?
Öyküye göre Kral Arthur bir zamanlar Britanya'da Karanlık Çağ'da yaşamış ve pagan Anglo-Saksonlarla savaşarak ülkeye barış ve bolluk getirmiştir. Geçmişte insanlar Arthur'un tarihsel bir gerçeklik olduğuna yürekten inanıyordu. Ancak sonraları söylence ve hatta kurgu olarak görülmeye başlandı. Bugün birçok kimse Arthur'un farklı kaynaklardan birleşik bir karakter olduğunu düşünüyor. Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünün ardından Cermen işgalcilere karşı savaşan birçok Roma-İngiliz savaş ağası oldu.
Arthur efsanesi Gal kroniği ve epik şiirinden geliyor. Bu kaynaklarda Arthur, Anglo-Saksonlara karşı savaşan bir kraldır. Arthur halk arasında iyi biliniyordu ve öykü sonraları Fransız yazarlarca alındı. Öyküye Gal masallarını ekleyip artık herkesin alışık olduğu o karakterleri ve ayrıntıları getirdiler. Yuvarlak Masa Şövalyeleri'ne ilk atıfta bulunulan yapıt 11. yüzyıldan bir Breton şaire aittir.
Şairler zamanla şövalyeleri ayrıntılandırdı ve Gawain gibi karakterler doğdu. 12. yüzyılda Chretien de Troyes, Hıristiyan Kutsal Kase öyküsünü Yuvarlak Masa Şövalyeleri'ne getirdi. O anda sonra Yuvarlak Masa Şövalyeleri çok sevilen Arthur efsanelerinin ayrılmaz parçası oldu. Arthur efsaneleri dışında diğer Orta Çağ kaynaklarında Yuvarlak Masa ve şövalyelere dair neredeyse kaynak yoktur. Galler ve İngiltere'deki bazı yer adları Yuvarlak Masa'ya dayanıyor ancak sonradan eklendiler.
Yuvarlak Masa Şövalyeleri Nedir?
Büyük bir dairesel masa olan Yuvarlak Masa o denli büyüktü ki 150 şövalyeye dek oturulabiliyordu. Dikdörtgenin aksine yuvarlaktı çünkü masanın başında oturan bir şövalye yoktu. Tüm şövalyelerin eşitliğini ve kardeşliğini simgeliyordu. Arthur efsanesine göre masa, Arthur'a ve Kraliçe Guinevere'ye hükümdar babası tarafından verilmişti. Arthur'a katılmış 100 şövalye vardı ancak masada 50 kişiye daha yer vardı.
Camelot'un hükümdarı görevi gereği büyücü Merlin'den kendisine hizmet edecek ve krallığını koruyacak daha fazla şövalye seçmesini istedi. Merlin büyücü şövalyeleri soyluluk ve şövalyelik geçmişine göre seçti ve birbirlerine kardeş gibi davranmalarını emretti. Masada her şövalyenin kendi özel yeri vardı ve bir sandalye boş bırakılmıştı. Burası büyük bir şövalyeye verilecekti. Bu şövalye Sir Galahad oldu. Şövalyelerin sayısı kaynağa göre değişir ancak Arthur'un bu soylu şövalyeleri ülkede barışı sağlamak ve zayıfları korumakla görevlendirildi ve katı şövalyelik kurallarına uymaları istendi.
Yuvarlak Masa Şövalyeleri kurulduktan sonra birçok ejderha ve canavar öldürerek toprakları güvenli hale getirdiler ve Arthur'un düşmanlarına boyun eğdirdiler. Kahramanların maceraları, Sir Gawain ve Yeşil Şövalye gibi büyük yazınlara esin oldu. Şövalyeler daha sonra İsa'nın Son Akşam Yemeği'ndeki kase olan Kutsal Kase'yi almak için ant içti ve bu maceraları birçok Orta Çağ yapıtında anlatıldı. Kaynağa göre değişse de Galahad dahil birkaç şövalye kaseyi ele geçirmeyi başarır. Şövalyelik kurallarına rağmen, çoğu şövalye savaş alanlarında veya kaseyi ararken ölür. Yeni üyeler ölenlerin yerini alır ve bazı kaynaklarda karakter ve cesaret yönünden öncüllerinden geridedirler.
Arthur'u ölümcül biçimde yaralandığı korkunç Camlann Muharebesi'nden sonra yalnız bir avuç şövalye hayatta kalır. Şövalyelerin kardeşliği savaştan sonra fiilen sona erdi ve hayatta kalanlar keşiş veya gezgin oldu. Yuvarlak Masa'dan artık bahsedilmedi ve muhtemelen Camelot, hain Cornwall Kralı tarafından yağmalanıp yerle bir edilirken yok oldu. Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nin öyküsü tarihte oldukça etkili olmuştur ve Orta Çağ'da (500-1500) şövalyelik ve saray sevgisi düşüncelerinin yayılmasını sağladı.
Yuvarlak Masa Gerçek mi yoksa Mit mi?
Winchester Kalesi, İngiltere'deki en büyük kalelerden biridir ve İngiliz tarihinde önemli rol oynadı. I. William tarafından inşa edildi ve daha sonra Angevin hükümdarı II. Henry tarafından genişletildi. Parlak boyalı Büyük Salon'da duvarda asılı bir meşe masa vardır. Adına "Winchester Yuvarlak Masası" denilen bu masanın uzun zamandır Arthur'un şövalyelerinin gerçek Yuvarlak Masası olduğu düşünülüyordu. Ancak Camelot hükümdarının hüküm sürdüğü döneme ait değildir. Orta Çağ'da Avrupa'da Arthur efsanesine dayanan birçok yuvarlak masa turnuvası yapılırdı. Bu turnuvalarda mızrak dövüşü, törenler ve şenlikler düzenlendi. Bu yuvarlak masa muhtemelen Kral I. Edward'ın emriyle böyle bir kutlama için yapıldı.
Amfitiyatro Teorisi
Romalılar 1. yüzyıldan 5. yüzyılın başına dek bugünkü Britanya'nın çoğunu işgal ettiler. Britanya toplumunu dönüştürdüler ve adada yollar ve kentler inşa ettiler. Bu sürede özellikle kasaba ve kentte yaşayan halk Romanlaştırıldı. Benimsedikleri Roma inanışları ve gelenekleri arasında en popülerleri oyunlar, özellikle de gladyatör oyunları oldu. Çok sayıda Roma-İngiliz kenti ve kasabasında amfitiyatro vardı ve Roma tarzı oyunlar oynandı. Bunların çoğu hala ayaktadır.
Amfitiyatroların Yuvarlak Masa efsanesine esin verdiğine dair teoriler var. Birkaç tarihçi dairesel binaların yuvarlak masanın temelini oluşturduğu savunur. Gerçekten de 5. ve 6. yüzyıllarda Briton savaş ağaları Anglo-Saksonlara karşı mücadele ederken amfitiyatroları askerleri için toplanma yeri yaptı. Ancak Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nin amfitiyatrodan doğduğuna dair belge veya arkeolojik kanıt yok.
Kelt Halk Öyküleri Olabilir mi?
Arthur efsanesinin kökeni savaş ağalarının kendi krallıklarını kurduğu ve bitmeyen savaşlar yaptığı Karanlık Çağ'a uzanıyor. Roma-İngiliz ve özellikle daha önceki Kelt kültürü bu cesur şövalyelere esin olabilecek öyküler barındırır. Arthur gibi seçkin bir şövalye grubu olan birçok Briton savaşçı lider var. Bunlar çocukluğundan beri savaş sanatı üzerine eğitilmiş asil savaşçılardır. Alt krallar veya reisler olabilirler ve genelde başkasının topraklarını yönetmeye yardım ederler. Efendileri veya kralları için savaşmaya ve ölmeye ant içmiş Karanlık Çağ'ın bu onurlu şövalyeleri ile Yuvarlak Masa Şövalyeleri arasında açık benzerlikler var. Bu yüzden, Arthur için savaşan şövalyeler tarihteki köklü bir geleneğinin Hristiyanlaştırılmış hali gibi görünür.
Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nde Lancelot ve diğer kahramanların tümü muhtemelen bazı savaşçı liderlere dair halk öykülerden türetildi. Yuvarlak Masa şövalyeleri arasında en bilinen karakterlerden Sir Lancelot bir halk öyküsünden gelir. Birçokları onun bir Gal kahramanına dayandığını düşünüyor. Bu durum Arthur'a hizmet eden diğer şövalyeler için de geçerli. Sir Caradoc, Gwent krallığındaki Gal kralların atasıdır. Bu yüzden Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nin çoğunlukla Kelt mitlerine dayandığı düşünülüyor.
Sonuç
Yuvarlak Masa kardeşliği büyük olasılıkla bir kurgu ancak bazı tarihsel örneklere dayanmış olabilir. Winchester Kalesi'ndeki yuvarlak masa etkileyicidir ve Yuvarlak Masa'nın bir Roma Amfi Tiyatrosu'na dayandığı teorisi ise inandırıcı sayılmaz. Yuvarlak Masa Şövalyeleri belirli tarihsel insanlara değil muhtemelen çeşitli kaynaklardan birleşik figürlere dayanıyor. Bu kaynaklar Orta Çağ'dan kalma eski halk öyküleri olabilir. Yuvarlak Masa'yı Arthur efsanelerine sokan Fransız yazarlar, modern Hıristiyanlıktaki savaşçı kavramlarını kullanıp, Kutsal Kase gibi Hıristiyan motifler getirdiler.
Yuvarlak Masa Şövalyeleri Hakkında Sık Sorulanlar
Yuvarlak Masa Şövalyeleri kimlerdi?
Yuvarlak Masa Şövalyeleri, Arthur mitolojisinde Kral Arthur'a hizmet ettikleri söylenen efsanevi bir şövalye grubuydu. Cesaretleri, sadakatleri ve şövalyelik kurallarına bağlılıklarıyla tanınırlardı.
Kral Arthur kimdir?
Kral Arthur, erken ortaçağ döneminde hüküm sürdüğüne inanılan efsanevi bir İngiliz kralıydı. Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nin oluşumu ve Kutsal Kase arayışı da dahil olmak üzere çeşitli efsanelerle ilişkilendirilir.
Camelot nedir?
Camelot bir efsanedir Kral Arthur ve Yuvarlak Masa Şövalyeleri ile ilişkilendirilen kale ve saray. Genellikle idealizm, onur ve asil arayışların olduğu bir yer olarak tasvir edilir.
Excalibur nedir?
Excalibur, Kral Arthur'un genellikle büyülü özelliklere sahip efsanevi kılıcıdır. Gölün Hanımı tarafından Arthur'a bahşedildiği söylenir ve onun taht üzerindeki hak iddiasını sembolize eder.
Şövalyelik nedir?
Şövalyelik, şövalyeler tarafından takip edilen, cesaret, onur, sadakat ve kadınlara saygı gibi erdemleri vurgulayan bir ortaçağ davranış kurallarıdır. Yuvarlak Masa Şövalyeleri tarafından savunulan şövalye ideallerinin önemli bir yönüydü.
Kutsal Kase nedir?
Kutsal Kase, Arthur efsanesinde genellikle şövalyeler tarafından üstlenilen bir görevle ilişkilendirilen kutsal bir nesnedir. İsa Mesih'in Son Akşam Yemeği sırasında kullandığı, mistik güçlere ve sonsuz yaşam ya da refah getirme yeteneğine sahip çanak ya da fincan olduğuna inanılır.
Sir Lancelot kimdir?
Sir Lancelot Yuvarlak Masa'nın en ünlü şövalyelerinden biridir. Genellikle Arthur'un en güvendiği şövalye ve büyük bir savaşçı olarak tasvir edilir, ancak Kraliçe Guinevere ile olan ilişkisi Arthur efsanelerinde çatışmalara yol açar.
Sir Gawain kimdir?
Sir Gawain, sadakati, cesareti ve şövalyelik kurallarına bağlılığıyla bilinen Yuvarlak Masa'nın bir diğer önde gelen şövalyesidir. Genellikle kahraman bir figür olarak tasvir edilir ve çeşitli Arthur masallarında belirgin bir şekilde yer alır.
Sir Galahad kimdir?
Sir Galahad, Yuvarlak Masa'nın en asil ve en erdemli şövalyelerinden biri olarak kabul edilir. Saflığı, dindarlığı ve Kutsal Kase'yi başarılı bir şekilde aramasıyla bilinir ve bu da onu ruhani mükemmelliğin bir sembolü haline getirir
Yuvarlak Masa Şövalyeleri'nin görevleri ve maceraları nelerdi?
Yuvarlak Masa Şövalyeleri, şövalyelik ideallerini sürdürmek, krallığı savunmak ve büyük kahramanlıkların peşinden koşmak için çok sayıda görev ve maceraya katıldılar. Bu görevler genellikle zor durumdaki genç kızları kurtarmayı, efsanevi yaratıklarla savaşmayı ve Kutsal Kase gibi hazineleri ve eserleri aramayı içeriyordu.
Kaynakça ve ek bilgiler:
- Kapak görseli: Bridgeman Images.
- https://www.jstor.org/stable/27869132
- https://www.jstor.org/stable/1254552