Galileo Galilei'nin cehennemin boyutunu hesaplama girişimi

Radikal Katolik Kilisesi'nin dönemin en büyük bilim insanı olan Galileo Galilei'den 'küçük' bir ricası.

Yazar Burcu Kara
Botticelli ca. 1445 – 1510 The Abyss of Hell

Koyu Katolik inançlarına ve bilimi reddetmelerine rağmen Erken Rönesans, bilim ve dinin bir kez daha bir araya geldiği büyüleyici bir dönemi beraberinde getirmiştir. Modern tarihçiler, Dante'nin İlahi Komedya'sının, Hristiyan doktrinini ve klasik eserleri kullanarak cehennemi tanımlama çabası gösteren en tanınmış edebiyat eseri olduğunu iddia etmektedir.

Tüm günahkarlar cehenneme sığabilir mi?

Sandro Botticelli – The Abyss of Hell  / Cehennem'in Haritası, 1480.  Botticelli, Dante'nin 14. yüzyılda yazdığı epik şiir Inferno'da tarif ettiği cehennemden yola çıkmıştır.

Dante Alighieri, kısa öyküleri ve şiirleri gibi edebi eserlerini 1307 ile 1320 yılları arasında üretti. Sanatçı bu eserlerinde cehennemin resmini sanki gerçekten orada bulunmuşçasına canlı ve karmaşık bir şekilde çizer. Araştırmaları 1320'de tamamlandığından beri, birçok akademisyen cehennemin özelliklerini tanımlamak için çalışmıştır.

O dönemde sofistike matematiksel teoriler mevcut olsa da, bazı akademisyenlerin Dante tarafından inşa edilen "rüya evreni" olarak adlandırdıkları şeyi kavrayamamışlardır. Bilim çalışmaları, dini metinlerin araştırılması ve İncil'den esinlenen sanat çalışmaları Rönesans boyunca teşvik edilmiştir.

Sandro Botticelli, Inferno, Canto XVIII, 1480'ler.
Sandro Botticelli, Inferno, Canto XVIII, 1480'ler.

Dolayısıyla Katolik Kilisesi, 1588 yılında Galileo Galilei'yi matematiksel uzmanlığını ortaya koyarak Dante'nin çizimlerinden hareketle cehennemin boyutlarını hesaplaması için görevlendirdi. Galileo o sırada sadece 24 yaşındaydı, ancak çoktan olağanüstü bir bilim adamıydı ve hatta bazı tarihçiler tarafından 16. yüzyılın en zeki insanı olarak kabul ediliyordu.

Dante'nin cehennem tasvirine göre cehennem, her biri Dünya'nın çekirdeğine yaklaştıkça küçülen dokuz halkadan oluşur. Halka genişledikçe cehennem daha vahşi bir hal alır. İsa'yı öldüren Romalı asker de dahil olmak üzere dünyadaki en aşağılık insanlar son halkaya gönderilmiştir (Yuhanna 19:34).

Hristiyan literatürü cehennemi, Tanrı ile Lucifer arasındaki bir çatışma sırasında yaratılan bir koni şeklinde tasvir eder. Tanrı Lucifer'i cezalandırdığında, cehennemin kapısını oluşturan İtalyan şehri Cuma'nın yakınına inmiş ve gerçekleşen çarpmanın gücü Dante'nin sanat eserinde görülen koni şeklindeki şekli ortaya çıkarmıştır.

Modern fizik alanının doğuşu

Discourses and Mathematical Demonstrations Relating to Two New Sciences, 1638.

Galileo, şairin fantastik evrenini tartışmak için bilimi kullanmadan önce Dante'nin sanat eserlerini dikkatle incelemiştir. Galileo, boyutlarını ölçmeye çalışan ilk kişi olmasa bile, cehennemin boyutlarının kendine özgü bir fizik kümesine sahip olduğunu fark eden ilk kişiydi. Dante'ye göre cehennem, Dünya'nın yüzeyinden içine doğru uzanan bir konidir.

Galileo, Kudüs'ü Dünya'nın merkezi olarak kullanarak Cuma (İtalya) ile Kudüs arasında 2.700 kilometrelik bir mesafe belirledi. Galileo, bunun ışığında Cehennem konisinin çapının 5.550 kilometre olacağı sonucuna vardı. Galileo kısa süre sonra hesaplamalarının önemli bir yanlışlık içerdiğini keşfetti. Dünya'nın çekirdeğine inen devasa silindirler aslında fizik kurallarına uygun olarak kendi ağırlıkları altında parçalara ayrılacaktı.

Galileo, cehennemin çevresini belirlemek için başka hesaplamalar ve çabalar da düşündü, ancak hepsinin aynı kusura sahip olduğunu keşfetti. Kendisi de dahil olmak üzere dönemin en iyi düşünürlerinin gerçek dünyadaki yapıların işleyişi konusunda cehalet içinde olduklarını söyledi.

Galileo bu yanlış hesaplama sonucunda fizik alanında inanılmaz ilerlemeler kaydetmiş, hatta bugün hala yürürlükte olan bazı fizik yasalarını ortaya çıkarmıştır. Aristoteles fiziği döneminin sona ermesi ve modern bilimin doğuşu, Galileo'nun 1638 yılında yayınladığı ve bu tür hataları örnek göstererek bilimde mekaniğin temellerini attığı İki Yeni Bilim Üzerine Diyaloglar (Two New Sciences) adlı kitabından yıllar sonra gerçekleşmiştir.