MÖ 49 yılında Romalı bir komutan olan Jül Sezar (Julius Caesar), Senato tarafından verilen bir ültimatoma itaat etmedi. Donanımlı askerleriyle Kuzey İtalya'daki Rubicon Nehri'ni geçerse Cumhuriyet'te iç savaş çıkacaktı.
Durumun ciddiyetini bilen Sezar, uyarıyı dikkate almadı ve bir orduyu güneye, Roma'ya doğru yönlendirdi. "Rubicon'u geçmek" bugün hala geri dönüşü olmayan bir adım atmak anlamına gelmektedir. Bu kararı takip eden iç savaş, tarihçiler tarafından onlarca yıl önce başlamış olan bir hareketin kaçınılmaz doruk noktası olarak görülür.
Roma'da cumhuriyetin çöküşü
Askerler, ünlü general (ve Sezar üzerinde önemli bir etkisi olan) Gaius Marius'un Roma lejyonlarını daha profesyonel çizgide yeniden yapılandırarak onlara kendi maaşını vermesinden bu yana, yurttaş cumhuriyeti gibi daha soyut bir kavramdan ziyade generallerine giderek daha fazla adanmışlık duymaya başladılar.
İlgili: Jül Sezar Suikastı ile Hızlanan Roma Cumhuriyeti'nin Çöküşü
Güçlü adamlar kişisel ordular kurarak konumlarını sağlamlaştırdılar ve Cumhuriyet'in çalkantılı son yıllarının sonunda Senato, Marius ve rakibi Sulla'nın hırslarına çoktan yenik düşmüştü.
Onların ardından çok daha zorlu Pompey ve Sezar ikilisi geldi. Galya'daki askeri başarılarından önce Sezar ikisinden de gençti ve ancak MÖ 59'da konsül seçildikten sonra öne çıktı. Aristokrat bir ailenin bu hırslı üyesi, konsüllüğü sırasında ünlü asker Pompey ve zengin politikacı Marcus Licinius Crassus ile güçlerini birleştirerek Birinci Triumvirlik'i kurdu.
Jül Sezar Galya'da
Bu nüfuzlu adamların Senato'ya çok az ihtiyacı vardı. Sezar, MÖ 58'de onların otoritesini kullanarak Alpler'de Senato'nun tüm yasalarını ihlal eden bir komuta kazandı ve kendisine yıllarca sürecek bir bağımsızlık ve komuta edeceği 20.000 asker sağladı.
Bunu takip eden beş yıl içinde Sezar askeri bir deha olarak öne çıktı ve birçok ilki başardı. Şimdiye kadarki en kapsamlı fetihlerden biri, geniş, çok etnikli ve kötü şöhretli Galya eyaletine (modern Fransa) boyun eğdirmekti.
İlgili: Jül Sezar'ın Galya Savaşları
Sezar daha sonra bu seferi değerlendirirken bir milyon Galyalı'yı öldürdüğünü, bir milyonunu köleleştirdiğini ve sadece bir milyonunu sağ bıraktığını iddia etmiştir.
Sezar, başarılarıyla ilgili partizan ve kapsamlı raporların Roma'ya ulaşmasını ve şehrin iç çekişmelerine rağmen onu popüler bir kahramana dönüştürmesini sağladı. Sezar'ın komutanlığı aslında MÖ 53 yılında sona erecekti, ancak artan popülaritesi nedeniyle onu kaybetme korkusuyla Senato beş yıl daha uzattı.
Sezar, Crassus'un MÖ 54'teki ölümünden sonra kuzeydeki geniş toprakların kontrolünü ele geçirmişti ve Senato onu durdurabilecek kadar güçlü tek adam olarak Pompey'e yöneldi.
Pompey tek konsül olarak yönetime geçti ve Sezar hayatta kalan düşmanlarıyla uğraşırken fiilen bir diktatör oldu. O da efsanevi bir liderdi ama Sezar'ın popülaritesi arttıkça o da yaşlanıyordu. Resmi ortaklıkları Sezar'ın yokluğunda kıskançlık, korku ve aynı zamanda Sezar'ın kızı olan karısının ölümü nedeniyle sona erdi.
Alea iacta est (Zarlar atıldı)
MÖ 50'de Sezar'a ordusunu dağıtması ve Roma'ya dönmesi emredildi; burada ikinci bir konsüllük için aday olması yasaklanacak ve yetkisiz fetihlerinin ardından vatana ihanet ve savaş suçlarından yargılanacaktı.
Bu durum göz önüne alındığında, halk nezdindeki popülaritesinin farkında olan kibirli ve hırslı komutanın MÖ 10 Ocak 49'da askerlerini Rubicon Nehri'nden geçirmeyi seçmesi şaşırtıcı olmamalıdır.
Riske girmeyi göze almak olumlu sonuçlar verdi. Pompey'in ölümüyle ve unutulmasıyla birlikte Sezar, şehirde ve eyaletlerde yıllarca süren eşi benzeri görülmemiş savaşların ardından Roma'da üstünlüğü ele geçirdi.
İlgili: Pharsalus Muharebesi: Jül Sezar Pompey'i nasıl yendi?
Sezar, hayatta kalan hiçbir rakibi kalmadığında ömür boyu diktatör ilan edildi ve sonunda MÖ 44 yılında bir grup senatör tarafından öldürüldü. Ancak tufanı geri çevirmenin bir yolu yoktu. Sezar'ın evlat edindiği Octavianus, MÖ 27'de Augustus olarak ilk meşru Roma İmparatoru olacaktı.
