Mayıs 2021'de Forbes, Ethereum blok zincir sisteminin kurucusu Vitaly 'Vitalik' Buterin'i dünyanın en genç kripto milyarderi olarak haberleştirdi. Bu yazıda Vitalik'in bunu nasıl yaptığı ve servetini nerelere harcamayı tercih ettiğiyle ilgili detaylı bilgiler okuyacaksınız.
Beyaz tişörtlü fazlasıyla genç, zayıf fizikli bir adam Moskova civarlarındaki Skolkovo İnovasyon Merkezi'ndeki bir konferans odasında elinde mikrofonla oturuyor. Yüzlerce seyirci, garip gibi görünen -aslında değil- mimiklerini ve yüz ifadelerini yakından izliyor.
Moderatörün sorularıysa şöyle oldu;
36 milyar dolarlık projenin aniden nasıl ortaya çıktığını bilmek istiyoruz. Seni ne tetikledi? Sanırım her şey çocuklukta başladı. Anaokulunu bitirdin ve Kanada'ya gittin. Peki ama nasıl?
"Annem ve babamla uçakla gittim, sanırım Lufthansa'ydı" diye yanıtlıyor.
Moderatör ısrarına devam ederek "Orada neler oldu?" sorusuyla devam eder.
Vitalik ise detaylara girmek istemeyerek "Uçuş 10-12 saat sürdü. Her şey yolundaydı." cevabıyla bu bölümü sonlandıracaktı.
Üstteki bölüm, dünyanın en popüler ikinci kripto para birimi ve blok zincir sistemi Ethereum'un kurucularından biri olan 27 yaşındaki Vitalik Buterin ile 2017 yılında yapılan röportajdan bir bölümdü. Videoda 23 yaşındaydı. Sadece dört yıl sonra Forbes ona dünyanın en genç kripto milyarderi unvanını verdi. Fakat bu kulağa ne kadar iyi gelse de düşünüldüğü gibi bir durum yok.
Çocukluk dönemi ve blockchain üzerine 400 makale
Vitalik, 1994 yılında Moskova'ya 100 km uzaklıktaki küçük ve oldukça şirin Kolomna kasabasında doğdu ve altı yaşında ailesiyle birlikte Kanada'ya taşındı. Çocukken, ailesi kendisini piyano öğrenmeye teşvik ederken bir yandan da ülkedeki önemi nedeniyle kayak yapmaya götürürdü. Ancak bu tür aktiviteler onun tarzı değildi. Buterin'in kalbi programlamada yatıyordu ve on yaşından itibaren kendi basit oyunlarını yazmaya başladı.
Buterin, Xakep.ru ile yaptığı röportajda şunları söylüyor:
Beş ya da altı yaşındayken kodlamaya başladım. Ama on ya da on iki yaşlarındayken bu alanda ciddileştim. Farklı oyunlar yazmaya başladım. Eski bir Windows 95 bilgisayarım ve Allegro <…> ile C++ programlama hakkında bir kitabım vardı. Her şey burada başladı.
Buterin Wired Magazine ile yaptığı röportajda dehasına yönelik şunları söylüyor: "Beş ya da altıncı sınıftayken, çevremdeki tüm insanların sürekli bir tür matematik dehasıymışım gibi benim hakkımda konuştuğunu hatırlıyorum. Tabii ki bunu fark ettiğim çok fazla an oldu; neden normal bir insan gibi olamıyorum ve herkes gibi %75 alamıyorum," dedi.
Vitalik, 2011 yılında bir bilgisayar bilimcisi olan babası Dmitry'den Bitcoin'i duydu. O zamana kadar, Vitalik birden fazla Uluslararası Bilişim Olimpiyatına katılmıştı, hatta bunlardan birinde dördüncü sırayı elde etmişti.
Vitalik'in Bitcoin hakkındaki ilk düşünceleri şunlar oldu: "Babam bana hiçbir hükümetin veya hiçbir merkez bankasının kontrol edemediği bu enteresan para biriminden bahsetti. İlk fikirlerim şuydu: 'Böyle bir sistem, bir bilgisayardaki rakamlardan ibaretken nasıl var olabilir? Ne kadar değerli olabilirler?' Üç hafta sonra online olarak Bitcoin ile karşılaştım ve konuyu daha detaylıca incelemeye karar verdim,"
Kısa süre sonra genç programcı, özel forumlar ve web siteleri için Bitcoin ve blockchain hakkında kendi makalelerini yazmaya başladı. Mayıs 2012'de ise Bitcoin Magazine sitesini kurdu.
Buterin bir kripto para şirketinin Youtube kanalında şunları söylüyor: "Blogundaki makalelerimi kullanmak için bana Bitcoin ile ödeme yapmaya başlayan bir adam bulana kadar çeşitli özel forumlarda yazdım <…> Bitcoin tüm ilgi alanlarımı adeta bir araya getiriyor gibiydi: matematik, bilgisayar bilimi, programlama, kriptografi".
Üniversite yerine Blockchain
Buterin, Ethereum blok zincir platformu ve kripto para birimi kavramını 2013 yılında dizayn etti. Bir yıl önce, Kanada'daki Waterloo Üniversitesi'ne kaydolmuştu, ancak kripto para birimi projeleri üzerinde çalışmak için burayı terk etti.
Vitalik Rusbase ile yaptığı röportajda konuyla ilgili şunları söylüyor: "2012'de üniversiteden ayrıldım ve Bitcoin projelerinin gerçekleştiği farklı yerlere yolculuk yaptım ve İsrail'de bitirdim. Oradaki birçok insan, kripto para dışındaki şeyler için de blok zincir teknolojisinin kullanılabileceğine odaklanmıştı. Geliştiriciler, her blok zincir dağıtımı için ayrı protokoller, özel işlem türleri hakkında konuşuyorlardı. Bunun ne kadar sınırlayıcı olduğunu o anda gördüm." Bu gözlemlerin ardından herhangi bir uygulamanın yazılabileceği, kendi programlama diliyle tek bir platform oluşturma fikrini ortaya atacaktı..
Bir proje stratejisi belirledi ve ciddi geri bildirimler alabilmek için 15 arkadaşına gönderdi; onlar da kendi arkadaşlarına gönderdiler. İki hafta sonra, yaklaşık 20 kişi Buterin'in projeyi hayata geçirmesine yardım etmek için gönüllü oldu.
Vitalik, başlayabilmek için kitle fonlama üstünden para toplamayı başardı: Ethereum coini bilinmeyen başladıkça, insanlar 2.000 Ether karşılığı olarak bir Bitcoin gönderdi. Sonuç olarak, Buterin 30.000 BTC ya da 2013 döviz değeri üzerinden 18,5 milyon dolar topladı.
2014 yılında, diğer adayların Mark Zuckerberg gibi saygıdeğer insanların yer aldığı IT Software kategorisinde World Technology Award (Dünya Teknoloji Ödülü)'ı kazandı. Aynı yıl, Vitalik, PayPal'ın ortak yaratıcısı Peter Thiel'in şirketinden 100.000 dolarlık bir hibe aldı.
Vitalik'in ilk olmakla ilgili şöyle bir yorumu var; "En büyük korkum, eğer bir şey yayınlamazsam başka birinin bunu bulacağı ve ilk önce bunu düşündüğümü kimsenin bilmeyecek olmasıydı. Benim için birinci olmak paradan çok daha önemli".
Ethereum iniş ve çıkışları
Buterin ve üç kurucu ortağı – Mihai Alisie, Anthony Di Iorio ve Charles Hoskinson – Temmuz 2015'te Ethereum'u piyasaya sürdü.
Ethereum, esasen, kullanıcıların aracı olmadan uygulamalar oluşturmasına ve işlem yapmasına izin veren tek bir sistemdir. Örneğin, kripto para cüzdanları oluşturmak ve dosyaların kaybolmaması ve tek taraflı olarak düzenlenemeyeceği blok zincirine dosya yüklemek mümkündür. Ayrıca, kullanıcıların finansal varlıkların satışı veya satın alınması için uygulamalar oluşturmasına, oyunlar ve sosyal ağlar geliştirmesine, güvenli çevrimiçi oylamalar yapmasına vb. olanak sağlıyor.
Ethereum yalnızca Bitcoin ile satın alınabiliyordu: 1 Bitcoin ile bir kullanıcı 2.000 Ether almıştı. 42 günlük satış sürecinden sonra, Ethereum ekibi 31.000 BTC veya 18.4 milyon dolar değerinde Ether sattı.
Buterin: "İlgi gerçekten sahiciydi. Bu bana hem gurur hem de sorumluluk duygusu verdi."
Proje aktifleştiği tarihte, bir Ether 2,90 dolar değerindeydi; bir yıl sonra fiyat 10-11 dolar oldu ve iki yıl sonra 2017'de 160-271 dolar aralığında gidip gelecekti.
IBM, Goldman Sachs, JP Morgan ve diğerleri gibi büyük şirketler bu sistem çalışmaya başladı. Mart 2016'da projenin kapitalizasyonu 1 milyar dolara ulaştı. Aynı yıl, Ethereum platformunu kullanan programcı Christoph Jentzsch, 150 milyon dolar para toplayan otonom bir yatırım fonu olan Decentralized Autonomous Organization (DAO) blok zincir projesini yarattı.
Ancak, bilgisayar korsanları projenin kaynak kodunda bir açık buldu ve yaklaşık 44 milyon dolar değerinde kripto para çaldı. Elbette asla bulunamadılar. Bu arada, Ethereum çalınan tüm Ether'leri kara listeye aldı ve blok zincirini, çalınan paraları etkin bir şekilde devalüe eden hack öncesine geri döndürdü. DAO sistemden çıkarıldı ve Buterin, paraları yatırımcılara iade etmek için blok zincir kaynak kodunu yeniden yazdı ve sistemi yeniden başlattı.
Güncellenen sistemdeki tüm kullanıcılar, eski sistemdeki paraların kopyaları olan ancak yeni yazılımla çalışan "yeni" Etherler'in sahibi oldular. Bazı kullanıcılar burada sıra dışı bir durum iddia etti: Onlara göre suçlu, kaynak kodundaki bir boşluktan yararlanan bir bilgisayar korsanı değil, doğrudan DAO idi. Bu durumu protesto etmek için, Buterin'in blok zincirinin (hala var olan ve yazının yazıldığı sırada coin başına 51 Dolar değerinde olan) eski sürümünün altyapısını kullanan, kendi Ethereum Classic kripto para birimlerini yarattılar.
Haziran 2017'de, anonim bir kullanıcı, 4chan web sitesinde Buterin'in öldünüğü iddia ederek yanlış bir bilgi yayınladı ve içerideki insanların Ether'i sattığını iddia etti. Fiyat bir saat içinde 304 dolardan 284 dolara keskin bir şekilde düştü. Birkaç saat sonra Buterin, sistemdeki en son işlemlerinden birinin fotoğrafını tweetledi ve ardından Ethereum fiyatı eski yerine döndü.
Servet ve gelecek planları
Buterin boş zamanlarında seyahat etmekten, yüzmekten, tenisten ve badmintondan hoşlanıyor.
"Yeni bir şeyler öğrenmekle veya Almancamı geliştirmek gibi geeky şeyler yapmakla meşgulüm. Kolay şeylere gelecek olursak, yürüyüşe çıkmayı severim," diye anlatıyor.
Twitter mesajında, "heyecanlandığım şeylerin" (tamamlanmamış) bir listesini paylaşmış:
- Kriptografi+blok zincirleri
- Ömür uzatma
- Yeni yönetim/"sosyal teknoloji"
- Her alanda daha iyi online eğitim
- Kentler inşa etmek
- Devam eden küresel yoksulluğun azaltılması
- Uzay
2017 yılında Buterin, yaşlanma karşıtı bir kuruluş olan SENS Araştırma Vakfı'na 2,4 milyon dolar bağışta bulundu.
Nisan 2021'in sonunda, Avrupa Yatırım Bankası (EIB), 100 milyon Euro değerinde ilk dijital tahvil ihracını duyurdu. Fakat bunu blok zincir platformu Ethereum ile yapacaktı. Bu haberin ardından, bir Ether fiyatı 2.500 dolardan 3.400 dolara yükseldi. 333,520 ether ile Vitalik'in servetinin 1,09 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor ve Forbes onu dünyanın en genç kripto milyarderi olarak adlandırdı.
Buterin, son zamanlardaki yardımsever faaliyetlerinden de görülebileceği gibi, çok sayıda başka kripto para birimine de sahip. Forbes şöyle yazıyor; 14 Mayıs 2021'de Hindistan Covid Yardım Fonu'na çoğunlukla 50 trilyon Shibu Inu (SHIB) meme coini olacak şeklinde 1,14 milyar dolar bağışladı. Hız kesmeden yardımlarına devam etti. Doku mühendisliği ve rejeneratif tıp araştırmaları yapan Methuselah Vakfı'na ve dünya çapındaki hayır kurumlarını yöneten Givewell'e yaklaşık 400 milyon dolarlık kripto para birimi bağışladı.
Ona bakış açısına göre blockchain gelecekti. Birçok ülkede yaşam kalitesini artıracak teknolojinin bu olacağına inanıyor.
Yazıyı Inc. Russia ile yaptığı röportajdan oldukça etkileyici bir paragrafla sonlandıralım:
"Aynı zamanda kripto para dünyasını bir tür ahlaki proje olarak görüyorum. Tek endişe büyük harf kullanmak -SHIB gibi projeleri işaret ediyor- ve zengin olmak için pahalı bir token yaratmaksa, proje uzun vadede başarılı olmayacaktır. Risk sermayesi fonlarından yüz milyonlarca dolar toplayan birçok proje var. Ancak yüz milyonlarca dolar size bir ruh satın almayacak," diye düşünüyor Vitaly,