Batı Avustralya'nın Altındaki 4 Milyar Yıllık Yer Kabuğu Parçası

Yer kabuğu büyük miktarda çalkantı ve değişim döneminden geçerek bu halini almıştır.

Gezegenimizin ne kadar yaşlı olduğunu kavramak zor olabilir. NASA'ya göre güneş sistemi ilk olarak yaklaşık 4,5 milyar yıl önce ortaya çıktı ve çok geçmeden gezegenler – Dünya da dahil olmak üzere – güneşin yörüngesinde kümelenmeye başladı. İlgili yazımız: Dünya'nın yaşı kaçtır ve nasıl bulundu?

Dünya'nın tüm toprağının 4,54 milyar yıldır orada olduğunu varsaymak güvenli mi? Bu tam olarak doğru değil. Toprak oluşumu ve yerkabuğundaki tektonik kaymalar, 4,54 milyar yıl önceki oluşumundan bu yana gezegenimizde meydana gelen pek çok değişiklikten yalnızca ikisi. Tektonik plakaların kademeli olarak yer değiştirmesi nedeniyle yerkabuğunun pek çok kısmı artık yüzeyin altında gizlenmektedir. Ancak bu durum, Dünya'nın ilksel kabuğunun dünyanın herhangi bir yerinde var olma ihtimalini ortadan kaldırmıyor; bilim insanlarından oluşan bir ekip Batı Avustralya'da bu fikri destekleyen önemli bir bulgu elde etti.

4 Milyar Yıllık Kabuk

Batı Avustralya jeoloji haritası.
Scott Kıyı Ovası'nın yerini gösteren Batı Avustralya jeoloji haritası. Bu ovadaki mineraller 4 milyar yıl öncesine kadar uzanmakta ve bölgenin altında yatan eski kabuğun varlığını ortaya koymaktadır. Kaynak: Droellner, et al. Terra Nova, 2022 https://doi.org/10.1111/ter.12610

Intechopen'a göre yer kabuğu, Dünya'nın yüzeyini oluşturan toprak tabakasıdır. Kabuk, Dünya kütlesinin sadece yaklaşık yüzde birini oluştururken; gezegenin geri kalanı manto ve çekirdekten oluşmaktadır. Dünya'nın ayırt edici özelliklerinden biri, yüzeyin hemen üzerinde yer alan mineral ve kayalardan oluşan bir katman olan kabuğudur.

Bu nedenle bilim insanlarının yerkabuğu ve nereden geldiği hakkında daha fazla bilgi edinmenin yanı sıra Dünya'nın çeşitli ekosistemlerinin gelişiminde nasıl bir rol oynamış olabileceği ile ilgilenmeleri şaşırtıcı değildir. Bu araştırmacılardan biri olan Maximilian Droellner, Avustralya'da tarihin derinliklerinden gelen bir Dünya kabuğu parçasını ortaya çıkardıktan sonra önemli bir keşif yapan bir doktora öğrencisi.

Bu buluşun ardında lazerler yatıyor. Droellner, belirli bir yerdeki kabuğun yaşını belirlemek amacıyla zirkon adı verilen bir mineralin parçalarını eritmek için lazerlerden yararlandı. Element buharlaşırken açığa çıkan radyoaktif elementlerin bozunmasının ölçülmesi, bölgenin yaşının tahmin edilmesini sağladı. Bir örnekte, veriler Batı Avustralya'nın altındaki 65.000 km karelik bir kabuk parçasının 4 milyar yıl kadar eski olabileceğini gösterdi.

Keşfin Bilim İnsanları İçin Önemi

Araştırmacı Maximilian Droellner'e göre, Dünya kabuğunun 4 milyar yıllık olabilecek bir kısmının bulunması önemli. Droellner'e göre bu kabuk "son birkaç milyar yıldır [Batı] Avustralya'nın jeolojik gelişimini etkilemiş olabilir ve bu süre zarfında [Batı] Avustralya'da oluşan kayaların temel bir bileşenidir".

Araştırma danışmanı Dr. Milo Barham da yeni bulgu konusunda aynı derecede hevesliydi ve şunları söyledi: "Dünya'nın erken dönemlerini incelemek, geçen zamanın büyüklüğü göz önüne alındığında zorlayıcıdır, ancak Dünya'daki yaşamın önemini ve diğer gezegenlerde bulma arayışımızı anlamak için derin bir öneme sahiptir."

Gerçekten de, kabaca 4 milyar yıl öncesine giden ilave kabuk parçaları keşfedildi, bu da o dönemde büyük bir olayın meydana geldiğini gösterebilir. Bu olayın tam olarak ne olduğu henüz belirlenemedi, ancak Dünya'daki yaşamın evrimi üzerinde bir etkisi olmuş olabilir. Her halükarda, araştırmacılar cevabı bulana kadar kazmaya devam edecekler.