Çeşitli anlamlar taşıyan semboller, dinler insanlık tarihinde ilk kez ortaya çıktığından beri varlar. Bu özel sembol ve işaretler her dini tanınabilir kılıyor ve bazı kavramların aktarılmasını sağlıyor. Peki dini sembollerin anlamı ve daha da önemlisi kökeni nedir?
Davut yıldızı (Yahudilik)
Davut yıldızındaki altı ucun Yahudileri altı yönden koruduğuna inanılır: Kuzey, Güney, Doğu, Batı, yukarı ve aşağı. Ancak İsrail bayrağında da gösterilen Davut yıldızı aslında Yahudiliğe ait değil. İç içe geçmiş iki üçgenden oluşan bu sembol çeşitli antik mitlerde yer alır. Sembol bir heksagramdır ve heksagramlar antik zamanlarda farklı kültürler tarafından dini ve dekoratif amaçla kullanıldı. Davut yıldızının tarihi ise Orta Çağ'da Prag Yahudi cemaatine geçit törenlerinde sembol taşıma hakkının verilmesiyle başlar.
Pentagram (Pagan)
Yunanca "beş çizgili" demek olan pentagrammon sözcüğünden geliyor. Pentagram beş köşeli bir yıldız şeklidir. Pentagramlar antik Yunanistan ve Babil'de sembolik olarak kullanıldı. Bugün bile çağdaş paganlar olan Vikalar tarafından inanç sembolü olarak kullanılır. Pentagramın sihirli çağrışımları vardır ve Neopagan inançlarını uygulayan birçok kişi sembolü içeren takılar takar. Hıristiyanlar pentagramı İsa'nın beş yarasını temsil etmek için kullandılar. Pentagramın Masonluk ile ilişkileri vardır ve diğer bazı inanç sistemleri tarafından da kullanılır.
Haç (Hıristiyanlık)
Haç, Hıristiyan inancının önemli bir sembolü. İsa'nın çarmıha gerildiği haçı göstermesiyle ölümünün önemini temsil eder. Yine de örneğin Yeni Ahit'te İsa'nın ölümünde haçtan bahsedilmez. Tarihte haç Hıristiyanlıktan yüzlerce yıl önce kullanılıyordu. MÖ 13. yüzyılda yaşamış Şalmanezer'in oğlu Asur kralı Şamsivul'un British Museum'daki heykelinde boynunda Malta haçına benzer bir haç görülür. Antik Yunan tanrıçası Diana başında haçla görülür. İspanyollar gelmeden yüzyıllar önce Meksika'da farklı haç türleri kullanıldı. Mısırlılar, Hindular gibi bolca haç sembolü kullandılar.
Hilal ve yıldız (İslam)
Hilal, orucun Ramazan ayındaki başlangıcını ve bitişini ifade eder. Ancak bu sembol İslam'dan gelmiyor. İlk kez Bizans kenti Konstantinopolis tarafından simge olarak kullanıldı. Hilal ve yıldızın sembol olarak kullanılması aslında İslam'dan birkaç bin yıl öncesine dayanır. Simgenin kökenlerine dair bilgileri doğrulamak zor ancak çoğu kaynak bu antik göksel simgelerin Orta Asya ve Sibirya halkları tarafından Güneş, Ay ve gökyüzü tanrılarına ibadette kullanıldığını katılıyor. Hilal ve yıldız Kartaca tanrıçası Tanit veya Yunan tanrıçası Diana'yı temsil etti.
Ankh (Mısır)
Latince "saplı haç" anlamına gelen ankh, yaşamın anahtarını temsil eden bir semboldür. Beden yerine ruha karşılık gelen sonsuz yaşamı temsil eder. Canlandırıcı bir tılsım olarak, ankh genellikle tanrılar ve firavunlar tarafından tutulur veya sunulur. Sembolün biçimi sandal kayışından türetilmiştir.
Ankh'ın kökleri antik Mısır'a dayanıyor. "Saplı haç" anlamına gelen crux ansata olarak da adlandırılır. Tarihçiler, ankh'ın kökenini belirli bir tarihe, zamana veya kişiye kadar izleyemedi ancak sembolün Mısır halkı için popüler bir hiyeroglif olduğu biliniyor.
Yin ve Yang
Çin felsefesinden gelen yin yang kavramı görünüşte zıt olan kutupsal kuvvetlerin doğal dünyada nasıl birbirine bağlı ve bağımlı olduğunu ve nasıl birbirlerini ortaya çıkardıklarını açıklamak için kullanılır. Zıtlıklar bu nedenle yalnızca birbirleriyle ilişkili olarak var olurlar. Konsept, klasik Çin bilim ve felsefesinin birçok dalının kökeninde yatar, ayrıca geleneksel Çin tıbbının birincil kılavuzu, çigong baguazhang, taiciçüen (tai chi) ve I. Ching kehaneti gibi farklı Çin dövüş sanatları ve egzersiz biçimlerinin merkezi bir ilkesi. Birçok doğal ikilik – örneğin, karanlık ve aydınlık, kadın ve erkek, alçak ve yüksek, soğuk ve sıcak – yin ve yang'ın (sırasıyla) tezahürleri olarak düşünülür.
Dharma çarkı (Budizm)
Dharma çarkı Buda'nın öğretilerini sembolize eder. Buda takipçilerini onu "dönüşüm çarkı" olarak düşünmeye sevk etti. Hindistan bayrağında gösterilen bu çarktaki sekiz direk Buda'nın ortaya koyduğu sekiz öğretidir.
Çarkın hareketi Budizm'in önemli bir dersi olan yeniden doğuşun yanı sıra hızlı ruhsal değişimi anlatıyor. Tekerleğin ortası, istikrarı ve ahlaki disiplini temsil eden göbektir. Çerçeve her şeyi bir arada tutan konsantrasyon eğitimidir.
Khanda (Sihizm)
Bu sembol adını sembolün ortasında gösterilen iki ucu keskin kılıçtan alıyor. Bu kılıç ilahi bilgiyi, Tanrı'nın gücünü ve gerçek ile yanlış arasındaki ayrımı temsil eder.
Kılıcı çevreleyen dairenin başlangıcı ve sonu yoktur ve bu yüzden Tanrı'yı temsil eder. Dairenin dışındaki iki kavisli kılıç bir Sih'in manevi ve sosyal yükümlülüklere eşit yetki vermesi gerektiğini anlatır.
Om (Hinduizm)
"Om" sözcüğü Sanskritçe'den geliyor ve Dünya'nın yaratıldığı ses anlamına gelir.
Om, genişlemeyi sembolize eder ve omkar görüntüsü ile birlikte gösterilir. İnsan farkındalığının dört durumunu anlatan dört bölümü vardır: Sıradan uyanma, derin uyku, rüya hali ve uyanma hali. Önemli bir Hindu sembolüdür.
