Glüten Yanıtının Kökenini Keşfeden Araştırmanın Ardından Çölyak Hastaları İçin Umut

Yeni bir araştırmaya göre, üst bağırsak epiteli (iç astar) çölyak hastalığında bağışıklık sisteminin harekete geçirilmesinde çok önemli bir rol oynuyor

Yazar Burcu Kara
organoid
Çölyak hastalarında glütene verilen tepkiyi incelemek için bağırsak astarının bir modeli olarak oluşturulan bir organoid. Görsel: McMaster Üniversitesi

Çölyak hastalığı, insanların yaklaşık %1'ini etkileyen kronik bir otoimmün bozukluktur. Oldukça değişkenlik gösteren semptomları, buğday, çavdar ve arpa gibi bazı tahıl tanelerinde bulunan proteinler olan glütene maruz kalınmasıyla tetiklenir.

Kanada'daki McMaster Üniversitesi'nde gastroenteroloji profesörü ve yeni makalenin ortak yazarı Elena Verdu, "Bugün çölyak hastalığını tedavi edebilmemizin tek yolu, glüteni diyetten tamamen çıkarmaktır" diyor.

"Bunu yapmak zordur ve uzmanlar glütensiz bir diyetin yetersiz olduğu konusunda hemfikirdir."

Daha önce glütene karşı enflamatuar tepkinin bağırsak duvarının içinde meydana geldiği ve sadece bağışıklık hücrelerini içerdiği düşünülüyordu.

Verdu ve meslektaşları, bağırsak epitelinin organoid bir modelini oluşturarak, epitel hücrelerinin çölyak hastalığında bağışıklık hücrelerini glüten varlığına karşı uyararak önemli bir rol oynadığını belirlediler.

glütene verdiği tepkiyi incelemek için oluşturdukları organoidin iç kısmından bir görünüm
Araştırmacıların bağırsakların glütene verdiği tepkiyi incelemek için oluşturdukları organoidin iç kısmından bir görünüm. Görsel: McMaster Üniversitesi

Verdu, bunun, epitelin yeni bulunan bu rolünü engellemek için, halihazırda klinik deneylerde bulunan ilaçları kullanarak ilaç dağıtımına yönelik araştırmaları teşvik edebileceğini söylüyor.

Araştırmacılar ayrıca patojenler de mevcut olduğunda epitelin bağışıklık hücrelerine daha güçlü sinyaller gönderdiğini tespit etti.

Bu, risk altındaki bir kişinin çölyak hastalığına yakalanmasını önlemek için patojeni tespit etmenin ve glüten ile bağırsak epiteli arasındaki etkileşimleri engellemenin mümkün olabileceği anlamına geliyor.

"CD4+ T hücrelerinin MHC sınıf II eksprese eden epitel tarafından glütene bağlı aktivasyonu" başlıklı makale Gastroenterology dergisinde yayımlandı.