Ortalama küresel deniz seviyesi Dünya'da geçtiğimiz yüzyılda 10-20 cm arttı. Ancak sadece son 20 yılda yıllık oran ikiye katlanmıştır. Bu durum esas olarak üç faktöre atfediliyor: Termal genleşme, eriyen buzullar ve Grönland ve Antarktika'da yaşanan buz kaybı. Yükselen deniz seviyesinden en çok etkilenen ülkeler genellikle ada ülkeleridir. Ancak alçak rakımda olan diğer ülkeler de bugün büyük risk altında. Aşağıda yükselen deniz seviyesi sorununa karşı ciddi risk altında olan ülkeleri sıraladık. Bunlardan bazıları ne yazık ki bir sonraki yüzyılı göremeyebilir.
Artan Deniz Seviyesinin Tehlikeye Soktuğu Ülkeler
Tuvalu
Tuvalu, Pasifik Okyanusu'nda bulunan ve dokuz adadan oluşan bir ada ülkesidir. Bu adalar deniz seviyesinden ortalama 1,8 metre yüksekte olduğundan yükselen deniz seviyesi büyük endişe kaynağı. Ülkenin en yüksek noktası deniz seviyesinden yalnızca 4,5 metrede bulunuyor.
İlgili: En Çok Adası Olan Ülkeler
Hawaii Üniversitesi, 1978'de başlayan bir projeyi takiben ülkedeki deniz seviyelerini 23 yıl durmadan izledi. Çalışmaları denizin yılda 1,2 mm yükseldiğini gösterdi. Yavaş yavaş yükselen deniz mercan yaylaları için gerçek bir tehdit değil zira onlar da yükseliyor. Ancak eğer deniz, resiflerin büyümesinden daha hızlı yükselirse bu adalar yok olabilir. Tropikal siklonlar da Tuvalu vatandaşları için büyük tehlike oluşturmakta.
Kiribati
Kiribati, Pasifik Okyanusu'nda 33 atol ve bir ıssız adadan oluşan bir ada ülkesi. Banaba, Gilbert Adaları, Phoenix Adaları ve Line Adaları olmak üzere dört grup ada var. 1999 yılındaki yoğun El Niño sağanağından sonra üzerinde iskan olmayan iki ada suya battı.
Birleşmiş Milletler, 2100 yılına kadar deniz seviyesinde yaklaşık 6 metrelik bir yükselme öngörüyor. Bu durum Kiribati'deki ekilebilir arazinin çoğunu tuza boğacak. Karanın büyük bir kısmı ise su altında kalacak. Tüm ülkenin su altında kalma riski düşük ancak siklonların alçaktaki bitki örtüsünü ve yapıları tahrip etme riski çok büyük.
Palau
Palau, Pasifik Okyanusu'nda bulunan ve 700'den fazla adadan oluşan bir takımada. Geleneksel olarak Palau halkı denizle yaşamayı öğrenmiştir ve denizden ekonomik ve sosyal olarak yararlanır. Ancak henüz yakın geçmişte yükselen deniz seviyesi, adaların bir kısmını kullanılamaz yaptı ve sakinleri şimdiden paniğe sürükledi.
Deniz suyunun artan sıcaklığı aynı zamanda ciddi mercan ağarmasına da yol açıyor ve ülke bu nedenle mercanlarının yaklaşık %30'unu kaybetti. Deniz suyu artık gitgide toprağın yerini aldığından yükselen deniz seviyeleri bölgedeki bitki örtüsünü ve tarımı da olumsuz etkiledi.
Solomon Adaları
Solomon Adaları, altı büyük adadan ve binden fazla küçük adadan oluşuyor. Adaların alçakta olması yükselen deniz seviyesine karşı sürekli tehlikede olduğu anlamına gelir. Bu adalardan en az beşi, yükselen deniz seviyeleri nedeniyle tamamen kayboldular.
Başka bir ada olan Nuatambu Adası, yüzölçümünün %50'den fazlasını denize bıraktı ve 15'ten fazla aileyi hızlıca evsiz bıraktı. Birçok aile son zamanlarda daha yüksek iç kesimlere ve hatta diğer adalara taşınmak zorunda kaldı.
Maldivler
Maldivler, geniş denizaltı sıradağlarının tepesinde yükselen Hint Okyanusu'nda bir ada takımadası. Ortalamada deniz seviyesinden 1,2 metre yükseklikte bir zemine sahip ve bu da onu dünyanın en alçak ülkesi yapıyor. Adadaki en yüksek nokta, deniz seviyesinden sadece 2,1 metre yükseklikte bulunuyor. Ülke, yaklaşık 1100 mercan adası ve 26 atolden oluşuyor. Bunlar çift zincirli gruplar halinde 90.000 km kareye yayılmıştır. Bu gerçek, Maldivleri dünyanın en dağınık ülkesi yapıyor.
Maldivler, yükselen deniz seviyeleri ve iklim değişikliğinin getirdiği sel nedeniyle dünyanın en çok tehlike altında olan ülkelerinden biri. Maldiv cumhurbaşkanına göre, karbon emisyonları bu oranda devam ederse ülke birkaç yıla sular altında kalacak. Maldiv hükümetinin Hindistan, Sri Lanka ve Avustralya'da arazi satın alma planları var.
Seyşeller
Seyşeller, Afrika'nın doğu kıyısındaki Hint Okyanusu'nda bulunuyor ve 155 adadan oluşuyor. Yaylaların çoğunda yerleşim yok. Toplam nüfusun %98'i adaların sadece 54'ünde yaşıyor. Seyşeller'deki deniz seviyesinin bu hızlı yükselişi son yüzyıl içinde eşi görülmemiş bir olaydır.
Adayı çevreleyen deniz son yıllarda 17 cm yükseldi, bu da son 10 yıldaki ortalamanın yaklaşık 10 katıdır. Ekonomik faaliyetlerin yaklaşık %85'i kıyı şeridinde gerçekleştiğinden, bu gelişmeler ülke ekonomisi üzerinde büyük etkilere sahip. Sahiller boyunca artan erozyon turizmi olumsuz etkiliyor.
Vietnam
Vietnam, Çin, Kamboçya, Laos ve Tayland'ı çevreleyen Çinhindi Yarımadası'nın en doğudaki ülkesi. Ülkenin 3200 km'den uzun kıyı şeridi var. Deniz seviyesindeki yükselmelerin etkileri tüm nüfusun yaklaşık %22'sinin yaşadığı ve tüm ülkedeki gıdanın yarısından fazlasının üretildiği Mekong Nehri Deltası'nda en güçlü şekilde hissediliyor.
Önümüzdeki yıllarda, deltanın %40'ının 10 milyondan fazla insanı etkileyecek şekilde su altında kalabileceği tahmin edilmekte. Kıyı bölgelerinde yaşayan vatandaşların çoğu deniz seviyesinin etkileri sonucunda iç kesimlere göç ediyor. Topraktaki artan tuzluluk seviyesi nedeniyle çiftçilik giderek zayıfladı.
Bangladeş
Bangladeş, Güney Asya'da, Hindistan ve Myanmar sınırında yer alıyor. Ülke, neredeyse her yıl sel, kasırga, hortum ve gelgit gibi doğal felaketler yaşıyor. 1991'deki bir kasırga 140.000 kişiyi öldürdü ve daha da fazlasını evsiz bıraktı. 1998'de 30 milyondan fazla insan şiddetli sel nedeniyle evsiz kalmıştır. Sadece 135.000 sığır bu süreçte ölmüştür. Yükselen deniz seviyelerinin önümüzdeki on yıllarda ülkede 20 milyondan fazla iklim mültecisi meydana getireceği tahmin ediliyor.
Japonya
Japonya, Doğu Asya'daki Pasifik Okyanusu'nda bulunan ve 6.852 adadan oluşan bir ada ülkesidir. Ülke, küresel ısınmanın neden olduğu yükselen deniz seviyesi altında boğulma tehlikesiyle karşı karşıya. Küresel sıcaklıktaki iki santigrat derecelik bir artışın 18 milyondan fazla insanın işgal ettiği bir alanı sular altında bırakacağı hesaplandı. Artışın 4 santigrat dereceye ulaşması halinde ülkede 34 milyondan fazla insanın evsiz kalacağı tahmin ediliyor. Ülkenin en büyük şehri ve aynı zamanda başkenti olan Tokyo, yükselen deniz seviyelerinin oranı kontrol edilmezse muhtemelen bataklığa dönüşecek.
İrlanda
İrlanda kıyı şeridi uzunluğu 2800 km olan ve en yüksek rakımı deniz seviyesinden 1040 metrede bulunan bir ada. Her yıl deniz seviyelerinin yükselme hızı artıyor. Bu eğilimin iki ana nedeni küresel ısınmadan doğmaktadır: Biri deniz ısınması nedeniyle suyun genişlemesi, diğeri ise kara buzunun büyük ölçüde erimesidir. Yükselen deniz seviyesinin ülkeye diğer olumsuz etkileri arasında su baskını, düşük su kalitesi ve sıcaklık değişimlerine duyarlı balıkların yok olması var.
Birleşik Krallık
Birleşik Krallık, Batı Avrupa'da Atlas Okyanusu ile çevrili bir ülke. Kuzey İrlanda, Birleşik Krallık'ın başka bir kontluğa sınırı olan tek parçası. Ülkenin çoğu bölgesi dağlık Kuzeybatı bölgelerinden ve düz arazilerden oluşuyor. Ülkenin kıyı kesimleri, alçakta olmaları nedeniyle sürekli yükselen deniz seviyelerine karşı son derece savunmasız. Birleşik Krallık nüfusunun büyük bir yüzdesi selin olumsuz etkilerine karşı özellikle savunmasız olan yaşlılardan oluşuyor.
Hollanda
Hollanda, Hollanda krallığının ana kurucu ülkesidir. Km kare başına yaklaşık 510 kişilik nüfus yoğunluğu ile oldukça kalabalık bir ülke. Ülke topraklarının %26'sından fazlası deniz seviyesinin altında olduğundan son derece düşük rakımlıdır. Hatta ülkenin yalnızca yaklaşık %50'si deniz seviyesinden 1 metre yüksekte bulunuyor.
Ülkedeki sel felaketlerinin tarihi 1134 yılına kadar uzanır. O zamanlar ortaya çıkan bir fırtına Zeeland olarak bilinen adayı meydana getirdi. 1287'deki başka bir sel 50.000'den fazla insanın ölümüne neden oldu. Sık sık yaşanan sel baskınları çiftçiliği uğraşa değmez kılmıştır.
Ülkedeki yüksek nüfus bu selleri tehlikeli hale getiriyor. Bununla birlikte hükümet, ülkeyi yükselen deniz seviyelerine ve sellere karşı korumak için set inşasına büyük yatırım yaptı. Alınan diğer önlemler arasında deniz savunması inşası ve hükümetin periyodik taşkınlara karşı bazı bölgelerdeki sakinleri yerleştirdiği odalar yani diğer nehir projeleri var. Bu yüzyılın sonuna gelindiğinde Hollanda hükümetinin sel kontrolüne yılda yaklaşık 1 milyar Euro harcayacağı tahmin ediliyor.