Rus Konstrüktivizmi Nedir?

Rus konstrüktivizminin özü sanat ve endüstrinin kaynaşmasıydı. Sanatçılar çalışmalarını Komünist ilkelerle uyumlu hale getirdiler.

El-Lissitskys-Proun-Room-

Rus Konstrüktivizmi olarak bilinen 20. yüzyılın başlarındaki Rus sanat hareketi yaklaşık olarak 1915'ten 1930'a kadar sürdü. Vladimir Tatlin ve Alexander Rodchenko gibi önde gelen sanatçılar, yeni, inşa edilmiş bir geometri dilini araştırırken artıklardan ve endüstriyel malzemelerin kırık parçalarından köşeli heykeller yarattılar.

Hareketin üyeleri daha sonra tipografi ve mimari gibi diğer sanatsal mecralara da yöneldi. Rus konstrüktivistler bir yandan mühendislik ve imalat dünyasıyla bağlantılı üç boyutlu şeyler yaratırken bir yandan da Kübizm, Fütürizm ve Süprematizm gibi avangard sanat gruplarından ilham aldılar. Hareketin zaman içindeki gelişimini daha yakından inceleyelim.

Konuyla ilgili:

Süprematizmin Gelişimi

Corner-Counter-relief-1914-15-Vladimir-Tatlin.
Vladimir Tatlin, 'Köşe Karşı-Rölyef', 1914.

Rus konstrüktivizminin kökenleri, Kasimir Malevich'in daha önce oluşturduğu Süprematizm akımına dayanır. Konstrüktivistler, Süprematistlere benzer şekilde, havada asılı gibi görünen geometrik figürlerden oluşan basitleştirilmiş bir anlatım tarzı kullanmışlardır. Vladimir Tatlin, 1915 yılında Petrograd'da düzenlenen The Last Futurist Exhibition of Paintings 0,10 (Son Fütürist Resim Sergisi 0,10) adlı Süprematist sergide Köşe-Karşı Rölyef olarak bilinen ilk heykellerini sergiledi. Tatlin bu küçük, basit heykelleri yapmak için atık metal parçaları kullanmış ve bunları mimari yapılara yerleştirerek çevredeki yapının bir uzantısı gibi görünmelerini sağlamıştır.

Sanat ve Endüstri

LEF ("ЛЕФ"),
LEF ("ЛЕФ"), Sovyetler Birliği'nde avangart yazar, fotoğrafçı, eleştirmen ve tasarımcılardan oluşan geniş kapsamlı bir dernek olan Sol Sanat Cephesi'nin ("Левый фронт искусств" – "Levy Front Iskusstv") dergisiydi. Görsel: Monoskop

Rus konstrüktivizminin özü sanat ve endüstrinin kaynaşmasıydı. Sanatçılar çalışmalarını Komünist ilkelerle uyumlu hale getirdiler. Çünkü günlük yaşamla doğrudan ilişkili olması ve herkesin erişebileceği bir dil kullanması gerektiğini düşünüyorlardı. Böylece, sanatlarını endüstriyel üretimle kaynaştırarak, yüksek fantezilerden uzaklaşıp gerçeklik alanına geri döndüler. İlk Konstrüktivistler metal, cam ve ahşap gibi malzemeler kullanarak mimari formlara veya makine parçalarına benzeyen heykelsi şekiller yarattılar.

Konstrüktivistler 1923 yılında Lef dergisinde yayınladıkları manifestolarında şu ifadelere yer vermişlerdir: "Nesne bir bütün olarak görülecektir, bu nedenle onu bir araç, bir uçak veya benzeri herhangi bir şey gibi endüstriyel bir sistem tarafından üretilen başka bir öğe haline getiren belirgin bir "stil" olmayacaktır. Konstrüktivizm yalnızca materyal dizilimine ve teknolojik uzmanlığa odaklanır." Daha sonra sanatçılar bu kavramları grafik tasarım, resim, tipografi ve mimari gibi çeşitli sanat ve tasarım ortamlarına uyarladılar.

Vladimir Tatlin: Tatlin Kulesi

Vladimir Tatlin ve bir asistanı Üçüncü Enternasyonal maketinin önünde
Vladimir Tatlin ve bir asistanı Üçüncü Enternasyonal maketinin önünde.

Rus konstrüktivizminin en tanınmış temsili Vladimir Tatlin'in 1919 tarihli mimari tasarımı Üçüncü Enternasyonal Anıtı'dır. (Tarihçiler bu sanat eserinden çoğunlukla Tatlin Kulesi olarak bahseder.) Küresel bir Komünist devrime adanmış bir grup olan Üçüncü Enternasyonal, sanatçının yarattığı bu ayrıntılı ve sofistike modelde yer alacaktı. Ancak Tatlin kuleyi hiçbir zaman tamamlayamadı, ancak model yine de eşsiz kıvrımları ve fütüristik tasarımıyla dünya çapında tanınırlık kazandı.

El Lissitsky: Proun Odası

El Lissitsky'nin Proun Odası.
El Lissitsky'nin Proun Odası.

El Lissitzky'nin köşeli boyalı ahşap ve metal parçalardan oluşan canlı, büyüleyici ve her şeyi kapsayan bir enstalasyon olan "Proun Odası", Rus Konstrüktivizminin bir başka önemli örneğiydi. Lissitzky, eserlerinin izleyicisini uyandırmak için özellikle dinamik ve duyusal bir deneyim yaratmakla ilgilenmiştir. Bu deneyimin, Rus Devrimi'nin getireceğini öngördüğü toplumsal dönüşümleri yansıttığını öne sürüyordu.

Minimalizmin Öncüsü

Sosyalist Gerçekçilik ve Komünizm Rus Konstrüktivizminin dağılmasına yol açmış olsa da, Naum Gabo ve Antoine Pevsner de dahil olmak üzere en önde gelen sanatçılarından bazıları fikirlerini hala etkili oldukları Batı'ya taşıdı. Rus Konstrüktivizmi aslında daha sonra gelen bir dizi soyut sanat akımının, özellikle de Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Minimalizm'in önünü açmıştır. Bu akımlar modern, endüstriyel malzemelerin kullanımı, basitleştirilmiş geometri ve resim ile enstalasyonun entegrasyonu ile karakterize edilmiştir.