Mercanları Kurtarmaya Yönelik Tartışmalı Fikir Mercanları Yeni Türlerle Değiştirecek

Dünyanın dört bir yanındaki mercan resifleri ısınan okyanuslar karşısında zorlanırken, yerli türleri başka yerlerden gelen ısıya dayanıklı türlerle değiştirmeli miyiz?

mercan resifleri
Görsel: DALL-E

Mercanlar küresel ısınmadan o kadar çok etkileniyor ki resif ekosistemlerini kurtarmanın tek yolu yerli türleri dünyanın başka yerlerinden ısıya daha dayanıklı olanlarla değiştirmek olabilir. Bu görüş, yabancı mercanların kasıtlı olarak getirilmesinin yararları ve risklerinin göz ardı edilmek yerine iyice değerlendirilmesini isteyen iki mercan araştırmacısının görüşüdür.

New York Üniversitesi'nden Michael Webster, yaşayan mercanların resiflerin ve onlara bağımlı olan insanların sağlığı için hayati önem taşıdığını söylüyor. "Mercan, resif üzerinde güzel görünmekten çok daha fazlasını yapar. Farklı organizmaların yaşaması için alan sağlar. Kıyı şeridindeki dalgaları engeller, tropik plajlar için kum oluşturur."

Ancak mercanlar, bulundukları bölgedeki normal aralığın dışındaki sıcaklıklarla baş edemezler. Küresel ısınma nedeniyle deniz sıcaklıkları arttıkça, yaygın mercan ağarması meydana geliyor. Bu, mercanların besinlerinin çoğunu sağlayan alg simbiyontlarını dışarı attığı ve sonuçta ölüme yol açabileceği zamandır.

Webster, "Dünya genelinde pek çok yer mercanlarını hızla kaybediyor ve daha geleneksel araçlarla onları geri getirmeye çalışırken karışık sonuçlar elde ediyorlar" diyor.

Washington Seattle Üniversitesi'nden Daniel Schindler ile birlikte kaleme aldıkları bir görüş yazısında Webster değişim çağrısında bulunuyor. "Bir yere gelen ya da gelecekte o yerde olabilecek koşullara çoktan uyum sağlamış mercanları çok farklı bir yerde bulmanız mümkün olabilir. Esasen önceden adapte olmuş mercanları bulmaya çalışabilirsiniz" diyor. Mercan resiflerini kurtarmaya çalışanların çoğu bu fikir karşısında dehşete düşüyor, ancak durum o kadar kötüye gidiyor ki bunu ciddi olarak düşünmemiz gerekiyor, diyor Webster.

Örneğin, Karayipler'e özgü iki dallı mercan türünün çok kötü durumda olduğunu söylüyor. Ancak dünya çapında 100'den fazla dallı mercan türü var ve bunlardan bazıları Karayipler'e getirilirse dallı mercanların sağladığı habitatı yeniden yaratabilir. Webster, "Mutlaka aynı renkte ya da buna benzer bir şey olmayacaklar," diyor. "Ama ekolojik olarak benzerler."

Webster ve Schindler tehlikeler olduğunu kabul ediyor. En kötü senaryo, egzotik mercanlarla birlikte yıkıcı hastalıkların ya da yırtıcı hayvanların da yanlışlıkla getirilmesi. Getirilen mercanlar aynı zamanda yerli türlerin önüne geçebilir ya da onlarla melezleşebilir.

Ancak Webster, bir şeyler yapmadan önce çok uzun süre beklemenin de bir risk olduğunu söylüyor. Webster, kaybolan türlerin yerine, ekolojik ikame olarak bilinen benzer bir rol üstlenen türlerin getirilmesinin, mercanların genetik olarak daha fazla ısıya dayanıklı hale getirilmeye çalışılması gibi araştırılan diğer bazı seçeneklerden çok daha pratik olduğunu düşünüyor. "Mercan resifleri için en iyi seçeneğimiz mevcut çeşitliliktir" diyor.

Avustralya'nın Queensland eyaletindeki James Cook Üniversitesi'nden Terry Hughes ise aynı fikirde değil. "İyi niyetli 'ekolojik değişim' terimi naif, tehlikeli ve şaşırtıcı derecede küstahça" diyor. "Yazarlar, egzotik türlerin kazara ve kasıtlı olarak getirilmesiyle dünyanın mercan resiflerine zaten büyük ekolojik zarar verildiğini kabul etmiyorlar."

Hughes, örneğin 1980'lerde Pasifik'te bilinmeyen bir hastalığın Panama kanalı girişinden yayılarak Karayipler'deki alg yiyen deniz kestanelerini yok ettiğini ve milyonlarca mercanı öldüren yaygın alg büyümesine yol açtığını söylüyor. "İstilacı türler mercan resifleri için bir sorundur ve aklı başında bir çözüm değildir."