Uykusuz kalmak beyne zarar verir mi? Araştırmacılar uzun zamandır, uyku eksikliğinin sağlığınız için kötü olabileceğini ve bağışıklık fonksiyonundan bilişsel keskinliğe kadar her şeyi etkileyebileceğini belirtmiştir. Yapılan bazı yeni araştırmalar uzun süre uyanık kalmanın aslında beyinde uzun vadeli hasara yol açabileceğini gösteriyor.
Uykusuz kalmak nöronları öldürebilir
Düzenli uykuyu kaçırmanın bir tür "uyku borcu" oluşturduğu yönünde uzun zamandır devam eden bir görüş vardır. Hemşire, doktor, kamyon şoförü veya uykunuzu engelleyen başka bir vardiyada çalışıyorsanız, bu yetersiz uykuyu izinli günlerinizde kapatabileceğinizi düşünüyor olabilirsiniz. Ancak bir nörobilimci gruba göre, uzun süren uyanık kalmak, hafta sonları birkaç saat uyuyarak basitçe çözülemeyecek gerçek hasarlara — beyin hasarına bile — yol açabiliyor.
Uykusuz kalmanın sağlığınız için kötü olduğunu bilseniz bile, düzenli uyku uyumamanın beyniniz için ne kadar riskli olduğunun farkında olmayabilirsiniz. Araştırmalar, uykusuz kalan insanlarda kısa vadeli ciddi bilişsel düşüşler yaşanabildiğini göstermiştir. Ancak bazı daha yeni çalışmalar, tekrar tekrar devam eden uyku eksikliğinin nöronlara zarar verebileceğini ve hatta ölümcül olabileceğini ortaya koyuyor.
Sürekli olarak uyanık kalmak nöronlar için tehdit oluşturuyor
Çalışmanın ilgilendiği konulardan biri uyanıkken aktif olduğu bilinen ancak uyurken aktif olmayan beyin sapındaki uykuya duyarlı nöronlar oldu.
Bugüne kadar kısa ve uzun süreli uyku kaybını takiben bilişin her zaman düzeldiği varsayılmıştır. Ancak insanlarda yapılan araştırmalardan bazıları, dikkat süresi ve bilişin diğer bazı yönlerinin, üç günlük iyileşme uykusuyla bile normalleşemediğini bu nedenle beyinde kalıcı yaralanmalar oluşturabildiğini göstermiştir.
Bu nöronlar, ruh hali düzenleme, bilişsel performans ve dikkat gibi bilişsel işleyişin çeşitli alanlarında kritik rol oynuyor. Çalışmaya göre, eğer bu nöronlar yaralanırsa zayıf odaklanma becerisi ve hatta depresyon oluşabilir.
Uyku kaybının beyindeki etkilerinin incelenmesi
Peki araştırmacılar uykusuz kalmanın beyindeki etkilerini nasıl incelediler?
- Fareler üç gruba ayrıldı.
- İlk grubun normal şekilde uyumasına izin verildi.
- İkinci gruptaki fareler üç saat daha uyanık tutuldu.
- Üçüncü fare grubu, tipik olarak uyudukları vakitlerde üç gün boyunca sekiz saat daha uyanık tutuldular.
Beyin dokusu örnekleri toplandıktan sonra, şaşırtıcı sonuçlar ortaya çıktı:
- Birinci ve ikinci gruptaki farelerde (normalde uyuyan veya uykusundan sadece birkaç saat kaybeden), sirtuin tip 3 (SirT3) olarak bilinen bir proteinde artış gözlendi. Bu protein, nöronları hasardan korumaya yardımcı oluyor.
- Üçüncü grupta fazladan uyanık tutulan farelerde ise bu proteinde böyle bir artışa rastlanmadı.
Uykusuz kalmanın şaşırtıcı sonuçları
Daha da şaşırtıcı olan sonuç, üçüncü gruptaki farelerde belirli nöronların yüzde 25 ila 30 oranında kaybolmuş olmasıydı. Araştırmacılar ayrıca sinirsel iletişimde sorunlara neden olabilecek oksidatif stres olarak bilinen faktörde de artış gözlemlediler.
Araştırmacılar olgunun insanlar üzerinde aynı etkiye sahip olup olmadığını görmek için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtti. Özellikle, zararın farklı bireyler arasında değişip değişmediği ve yaşlanma, diyabet, yüksek yağlı beslenme ve hareketsiz yaşam tarzının etkileri de gözlemlenecek. Bu etkilerin, insanları uyku kaybından kaynaklanan sinirsel hasara karşı daha duyarlı hale getirip getirmediği belirlenmeye çalışılacak.
Bu haber özellikle vardiyalı çalışanların ilgisini çekebilir, aynı zamanda düzenli olarak uykularını kaçıran veya geç uyuyan öğrenciler için de önemli olabilir. Bir dahaki sefere bir şey üzerinde fazladan çalışmak için geç yatmayı düşündüğünüzde, kronik uyku yoksunluğunun beyninize zarar verebileceğini unutmayın.
Uykusuz kalmak gerçekten beyne zarar verir mi? yazımız burada son buldu. Daha fazla içerik için bu bağlantıyı takip edebilirsiniz: https://evrenatlasi.com/k/saglik/