Theseus Miti ve Ege Denizi'nin Mitolojik Hikayesi

Theseus miti, Antik Yunan mitolojisinde yer alan, Atina'nın kurucusu ve Minotor'u öldüren kahraman Theseus'un hikayesini anlatan bir mitolojik öyküdür.

Yazar Burcu Kara
theseus rediscovering fathers sword

Birçok kahramanın durumu gibi, Theseus'un yaşamı da mucizevi bir hamilelik ihtimaliyle başlar. Theseus'un annesi, Troezen'de bir prenses olan Aethra idi. Atina Kralı Aegeus, Troezen'i ziyaret ettiğinde genç kadının babası konuğunu sarhoş etmiş ve Aethra'yı ona yatak arkadaşı olarak vermişti. Sarhoş Aegeus ile biraz zaman geçirdikten sonra Aethra, Poseidon ile de cinsel ilişkiye girdiği küçük bir adaya gitmişti. Aethra, sonra tekrardan Aegeus ile yatmıştı.

Theseus Miti

Poseidon, Aethra'nın birkaç ay içinde doğuracağı çocuğun, kendinden olsa bile, Aegeus'un çocuğu olarak görülmesi gerektiğine karar vermişti. Aegeus, ayılıp da kendini Aethra ile birlikte bulunca çocuğa, babasının kim olduğunu söylememesi talimatını vermişti. Fakat çocuk erkekse, ancak, altına bir kılıç ve sandaletler bıraktığı kayayı kaldırabilmeyi başardığı zaman onu Atina'ya yollamasını söylemişti. Zaman içinde Aethra, iyi bir çocuk olan Theseus'u doğurdu. Birkaç yıl sonra çocuk, yasal babasının emanetlerini kayanın altından almayı başardı. Baba arayışına (kahramanlık monomiti motifi) başlayan Theseus, Atina'ya doğru yola çıktı. Yolda Herakles (Herkül)'in görevlerini andıran birçok kahramanlık yapacaktı.

Epidaurus'da ünlü bir haydudu öldürdü. Korinth yakınında kötü şöhretli bir soyguncuyu öldürdü. Yolu boyunca canavar bir dişi domuzu ve bir başka haydudu öldürdü. Eleusis'de her ziyaretçiyi kendisiyle ölümüne güreşmeye zorlayan korkunç Cercyon ile karşılaştı, meydan okumasına karşılık verip, zorbayı yendi. Atina'nın dışındaki bir başka zorba Procrustes, konuklarını bir yatağa uzanmaya zorlar, eğer yatak onlara kısa gelirse konuklarını yatağın boyuna uyacak şekilde keserdi. Theseus, Procrutes'i öldürdü ve nihayet Atina'ya, Aegeus'un sarayına vardı.

Orada, Aegeus'tan olan oğlu Medus'un tahta geçmesini şiddetle arzulayan Aegeus'un büyücü karısı Medea ile mücadele etmek zorunda kaldı. Aegeus, ziyaretçisinin oğlu olduğunu anlamayıp, sadece tahtına göz koyabilecek ünlü bir kahraman olduğunu sanarak, Medea'nın konuğu için bir fincan zehir hazırlamasına izin verdi. Theseus, etini kesmek için kayanın altından aldığı babasının kılıcını kullanmamış olsaydı zehir komplosu işe yarayacaktı. Aegeus, kılıcı tanıyıp, zehirli içkiyi oğlunun eline vurarak düşürdü ve Theseus'u varisi olarak kabul etti. Medea ile oğlu sürgün edildiler.

Theseus'un savaş vergisi için rehine olarak Girit'e nasıl gönüllü gittiğini ve Minos'un kızları Ariadne ve Phaedra ile kaçmadan önce Minotor'u nasıl öldürdüğünü görmüştük. MÖ 5. yüzyıl şairi Bacchylides'in bir şiirinde Minos'un, Theseus'a iddia ettiği gibi Poseidon'un oğlu olduğunu kanıtlaması için nasıl meydan okuduğunun öyküsü anlatılmıştır. Minos, Poseidon'un denizine bir yüzük atmış ve ancak Poseidon'un bir oğlunun onu bulabileceğini söylemiştir. Theseus, denize dalmış ve Poseidon'un denizin altındaki hükümdarlığından hediyelerle dönmüştür.

Minotor'un öldürülmesinden sonra Theseus ve refakatçileri, Naksos adasına gitmişlerdir. Theseus, orada, Minotor'u alt etmesine yardım eden Ariadne'yi terk etmiş fakat Dionysos genç kıza acıyıp, onunla kendisi evlenmiştir.

Minotor'un Öldürülmesinden Sonra Theseus'a Ne Oldu?

Theseus, Girit'teki Atinalı gençleri kurtarmayı başarırsa beyaz bir yelken le döneceğine dair Aegeus'a söz vermişti. Fakat sözünü unutup, Sounion Burnu'na her zamanki siyah yelkenleri ile ulaştı. Heyecanla gelişini izleyen Aegeus, çaresizlik içinde kendini uçurumdan aşağı attı. İçine atladığı denize, onun onuruna Ege (Aegean) Denizi denir. O zaman, Theseus Atina kralı oldu.

Theseus, Atina krallarının en önemlisi olarak bilinmekteydi. Amazonlarla savaşmış ve Amazon kraliçesinin kız kardeşi Antiope ile evlenmiş, Hippolytus isimli bir oğulları olmuştu. Sonradan Theseus, büyük bir trajedi yaşadı. Ariadne'nin kız kardeşi olan ikinci karısı Phaedra, üvey oğlu Hippolytus'u baştan çıkarmaya kalkıştı, Hippolytus bunu reddettiğindeyse onun kendisini baştan çıkardığı yalanıyla suçlayarak Theseus'un öz oğlunu sürgün edip, ölümüne sebep olmasına yol açtı.

Theseus, arkadaşı Pirithous'un yarı insan yarı at varlıklar olan sentorlarla çarpışmasına katıldı. Onun Persephone'yi Yeraltı Dünyası'ndan kaçırma girişimine de katıldı. Bu macera başarısızlıkla sonuçlandı ve Theseus, Herakles onu kurtarana kadar Hades tarafından alıkonuldu. Dolayısıyla birçok kahraman gibi Theseus da ölüm ve tekrar yaşama dönüş sürecini yaşamıştır.

Kaynaklar: