Pek çok alanda sabit hale gelmiş olan standart 8 saatlik iş günü evrensel olarak eleştirilmektedir. Çoğu kişi hafta boyunca ofiste olmalarını gerektiren işlere sahip olduğundan, haftada 40 saat, ayda 160 saat ve yılda yaklaşık 1900 saat çalıştıklarını tahmin edebiliriz.
Geçen yüzyılın normlarıyla karşılaştırırsak, 9'dan 5'e çalışma programı için kendinizi şanslı saymalısınız. İşçileri haftada altı gün, günde 18 saate kadar mesaide tutmak 19. yüzyılın sonlarında yaygın bir uygulamaydı. Çok az sayıda kişi günde sadece 8 saat çalışırdı, ancak kesin süre sektörlere ve iş sözleşmesi türlerine göre büyük farklılıklar gösterirdi. Şirket kurucuları da daha uzun saatler boyunca çalışıyordu.
O dönemde saat ücretinin düşük olması nedeniyle, çoğu işçi fiziksel olarak mümkün olduğu, hatta pratik olmadığı kadar çok saat çalışmak istiyordu. Başkan Franklin D. Roosevelt'in 1938'de asgari ücreti uygulamaya koymasından önce herkes alacağı ücreti karşılayabilmek için oldukça sıkı çalışmak durumundaydı.
Makul olmayan çalışma saatlerinin insanların zihinsel veya fiziksel sağlığını nasıl etkileyeceği konusunda kimsenin gerçekten endişe duyduğu sanılmasın. İşyerlerinde 19. yüzyıl boyunca yorgunluk, kazalardan daha fazla insanın ölümüne neden oldu. 20. yüzyılın başlarında işçi hakları tesis edildi.
Sabah 9, akşam 5 çalışma sistemine geçiş
8 saatlik çalışma modeli gerçekten de birçok faktörden etkilenmiştir, ancak bunlardan biri oldukça tuhaftır. Amerika bu modeli en sık kullanan ülke olmasına rağmen, bu fikri ilk ortaya atan kişi bir sosyalistti: Önde gelen bir İngiliz politikacı ve sosyalizmin kurucularından biri olan Robert Owen.
Owen, işçinin sağlığına öncelik verirken günün 24 saatini etkin bir şekilde bölmeye odaklanan bir sistem geliştirdi:
- 8 saatlik çalışma
- 8 saat dinlenme
- 8 saat uyku
Bu model, her bir işçiye iyi bir yaşam tarzı sağlayarak sosyalizm olasılığını en iyi şekilde örneklemektedir. Tanınmış bir sosyalist bir keresinde şöyle demişti: "Hayat yaşanmak içindir." Bu nedenle istihdam için günde 8 saatlik bir sınır belirlenmiştir. Yemek yemek, temizlik yapmak, yemek pişirmek ve alışveriş yapmak gibi günlük işler eğlence olarak kabul edilmez. Günümüzün yoğun yaşam tarzı için 8 saatlik uyku çok fazla olsa da, 1800'lerde ortalama bir insan için ideal miktardı.
Owen 1817'de bu prototipi İngiliz hükümetine teklif etti, ancak reddedildi. 1847'de nihayet kadınlar ve çocuklar için iş gününü 10 saate indirmeyi başardı, ancak erkekler hala herhangi bir şekilde düzenlenmemişti. Politikacıların ve iş sahiplerinin ortak amacı işverenlere daha fazla hareket alanı sağlamaktı, bu da işçilerin korunmasını azaltmak anlamına geliyordu.
Federal Sosyal Demokrat Parti üyesi Tom Mann, 1884 yılında 8 saat planını yeniden canlandırdı. Mann, özellikle imalat işçilerini temsil eden işçi örgütlerinin desteğine sahip güçlü bir politikacıydı. Mann'ın çabaları sonucunda İngiliz Kongresi, Owen'ın konseptinin işçiler için avantajlarını öğrendi. Hatta şirket yöneticilerini, getireceği verimlilik kazanımları nedeniyle çalışma paradigmasını benimsemeye ikna etmek için bir girişimde bulundu, ancak onlar sadece mali sonuçlarla ilgileniyorlardı ve bu yüzden bir kez daha reddettiler.
Çalışanların gerçek bir iyileşme görmesi için çok daha itibarlı ve etkili birinin dizginleri ele alması gerekiyordu. Aşağıdaki örnek, sadece zenginlerin dünyamızdaki olayları gerçekten etkileyebileceğini açıkça göstermektedir.
Henry Ford etkisi
İşçiler adına en önemli adımı Henry Ford attı. Ford, çalışanlarına olan ilgisini göstermek için ortalama ücreti 1905'te iki katına yükseltti ve o yıl tüm fabrikalarında 8 saatlik iş günü uygulamasını başlattı. Çalışanlara haklarını vermek istemeyen muhalifler bunun imparatorluğunu yok edeceğini ileri sürdüler, ancak bu aslında şirketin gelişimine ve üretkenliğine katkıda bulundu.
Buna rağmen Ford, bu yeni iş yaklaşımını benimsedikten sonraki iki yıl içinde kazancının dört katına çıktığını kamuoyuna açıkladı. Sonuç olarak, diğer imalatçılardaki işçiler Ford'un çalışanlarıyla aynı sosyal hakları ve çalışma saatlerini talep ederek protesto gösterilerinde bulundular. Bu noktada sendikalar devreye girerek kısa süreli bir grevin bile bir şirketi dize getirebileceğini ve yönetimi çalışanların taleplerine boyun eğmeye zorlayabileceğini gösterdi.
Şirketler, çalışanların greve gidebileceği endişesiyle Amerikan mevzuatını değiştirmek için hükümet kuruluşlarıyla anlaşmaya vardı. Amerikan hükümeti 1938 yılında Adil Çalışma Standartları Yasası (Fair Labor Standards Act 1938) kapsamında azami çalışma haftasını 56 saatten 44 saate indirdi. Sonuç olarak, fazla mesai ücreti eşiği 40 saat olarak belirlendi ve bu eşiğin üzerinde çalışılan her saat için normal ücretin 1,5 katı tazminat ödenecekti.
Çalışanlar bu yaklaşım altında daha üretkendir, dolayısıyla zaman içinde daha verimli olduğu gösterilmiştir. Bazı işletmeler tarafından 6 saatlik vardiyalar düşünülse de, saatlik çalışanlar için pek işe yaramayacaktır.
