Böcekler sesleri duyabilir mi bundan bahsedelim. Ses, havada taşınan titreşimlerle oluşur. Bir hayvanın "duyma" özelliği olması havadaki titreşimleri algılayan ve yorumlayan bir veya daha fazla organa sahip olduğu anlamına geliyor. Böceklerin çoğunda durum böyledir. Böcekler sadece duymakla kalmaz, diğer hayvanlardan daha hassas titreşimleri algılayabilirler. Böcekler birbiriyle bu yolla iletişim kurar.
Böcekler Sesleri Duyuyor mu?
Bazı böcekler avcılar tarafından yenilmemek için yalnızca onların seslerini dinlemeye programlıdır. Böceklerin sahip olabileceği dört farklı işitsel organ türü bulunuyor.
Timpanal organlar
Duyma özelliği olan birçok böcek, havadaki ses dalgalarını yakaladığında titreşen bir çift timpanal organa sahip. Timpani (kulak zarı) gibi timpanal organ da hava ile dolu bir oyuğun üzerine gerilmiş zardan oluşur. Sesler timpaninin zarına çarptığında titremeşini ve ses üretmesini sağlıyor.
Bu mekanizma, insanlarda ve diğer hayvan türlerindeki kulak zarı ile tamamen aynı. Birçok böcek bizim yaptığımıza oldukça benzer şekilde işitiyor.
Böceklerin ayrıca timpanal organdaki titreşimi algılayan ve sesi sinir atımına çeviren kordonsal organ adında özel bir reseptörü bulunuyor. Timpanal organlarıyla duyan böcekler arasında çekirge, cırcır böcekleri, ağustosböcekleri ve bazı kelebekler ve güveler var.
Johnston organı
Bazı böceklerde antenlerdeki duyusal hücreler işitsel bilgileri toplamakla görevli Johnston organını (reseptör) meydana getirir. Bu duyusal hücre grubu, antenin tabanındaki ikinci parça olan pedicel üzerindedir ve antenin yukarısından gelen titreşimleri algılar.
Sivrisinekler ve meyve sinekleri, Johnston organını kullanarak işiten böceklere örnek. Meyve sinekleri bu organı eşlerinin kanat çırpma frekanslarını duymak için kullanıyor ve şahin güvelerinde ise dengeli bir uçuşa yardımcı olduğu düşünülüyor.
Bal arılarında ise gıda kaynaklarının yerlerini tespit etmelerini sağlıyor.
Johnston organı bu yönüyle böceklerden başka hiçbir omurgasız hayvanda bulunmayan özel bir reseptördür. Organ Maryland Üniversitesi'nde ameliyat profesörü olan doktor Christopher Johnston'ın (1822-1891) adını taşır.
Kıllar (Seta)
Lepidoptera (kelebekler ve güveler) ve Orthoptera larvaları (çekirgeler, cırcır böcekleri vb.) ses titreşimlerini duymak için setae adı verilen küçük sert kıllara sahiptir. Tırtıllar bu titreşimlere genellikle savunmaya geçerek yanıt verir. Bazıları tamamen hareket etmeyi bırakır, bazıları kaslarını gererek savaş pozisyonuna geçer. Setae kılları birçok böcek türünde var. Lakin tüm böcekler sesi duymak için organlarını kullanmaz.
Labral pilifer
Şahin güvelerinde bulunan bu yapı yankı ile yön bulan (ekolokasyon) yarasalarda olduğu gibi ultrasonik sesleri duymayı sağlıyor. Saç benzeri küçük bir organ olan labral pilifer'in belirli frekanslarda titreşimleri algıladığına inanılır. Bilim adamları, şahin güveleri belirli frekanslardaki seslere maruz bıraktıklarında böceğin dilinde belirgin bir hareket olduğunu keşfetmiştir. Şahin güveler peşlerindeki yarasaların ekolokasyon sinyallerini algılamak için labral pilifer'i kullanırlar.