Tarih öncesi hayvanların büyüklüğünü zihnimizde canlandırarak anlamaya çalışmak zor olabilir. Bir tarafta 50 ton diğer tarafta 50 metre derken bir anda karşınızda filin fareden büyük olduğu kadar filden büyük olan tarihi hayvanlar ortaya çıkıyor. Tarih öncesi dönemde yaşamış bu canlıları günümüzdeki kuzenleriyle kıyaslarsak onların ortalama büyüklüklerini daha iyi anlayabiliriz. Bu makalemizde size günümüzden milyonlarca yıl önce yaşamış hayvanlar için "büyüklük" kelimesinin anlamını kıyaslamalarla açıklayacağız. Haydi başlayalım!
En Büyük Tarih Öncesi Hayvanlar
Argentinosaurus
Argentinosaurus, gezegenimizin bilinen tarihine göre yaşamış en büyük kara hayvanıdır. 100 milyon yıl önce Güney Amerika kıtasında hüküm süren bu otçul dinozorun ortalama uzunluğu baş bölgesinden kuyruk kısmına kadar 30 metreydi.
Ağırlığının ise 100 tona kadar çıktığı bilinmektedir; on altı adet Afrika Savana filinin ağırlığına eşit. Güney Amerika titanozorunun çağdaşı Giganotosarus tarafından avlandığı düşünülüyor. Bu teropod sürüler halinde saldırıyordu.
Hatzegopteryx
Kanat aralığı 10 ila 12 metre arasında olan Hatzegopteryx Romanya'nın Transilvanya bölgesinde (Hateg Adası) yaşamıştı. Zira en zengin fosil kaynakları bu bölgede bulunmuştur. Burası o zamanlar Avrupa kıtasının geri kalanından izoleydi. Hatzegopteryx yaşamış en büyük uçan canlıdır.
Bu türe ek olarak hemen hemen aynı boyutlarda olan başka bir tür de Quetzalcoatlus idi. Bu iki tür arasındaki büyüklük farkı net olarak tespit edilemediği için iki canlı da bilinen tarihin en büyük uçan canlıları kabul ediliyor. Ek olarak Hatzegopteryx'in net ağırlığı da tespit edilemedi ancak geniş kanat açıklığı nedeniyle ağırlığı muhtemelen birkaç yüz kiloydu. Zira aksi halde gelişmiş aerodinamik yapıya sahip olamazdı.
Deinosuchus
Mezozoik Dönem boyunca devasa boyutlara ulaşan tek sürüngen dinozorlar değildi. Aynı zamanda hem dinozorları avlayan hem de onlar kadar devasa büyüklüğe ulaşan başka bir tür de Deinosuchuslar'dır. Bir aligator cinsi olarak kabul edilen bu canlı yaşadığı dönemde Güney Amerika bölgesinde hüküm sürdü. Baş bölgesinden kuyruk kısmına kadarki uzunlukları 8 ila 12 metre olup, ağırlıkları en fazla 5 tondu. Kulağa devasa gelse de kendisinden önce yaşamış 15 tonluk SuperCroc'un (Sarcosuchus) yanında oyuncak gibi kalacaktır.
Aynı dönemi araştıran bilim adamlarının kayıtlarına göre, uzunlukları 30 metreyi bulan ve ağırlıkları 10 tona varan Deinosuchus türlerinin de olduğu ifade edilir. Günümüzden 80 milyon yıl önce yaşamış olan bu canlının ana menüsünde dinozorlar, balıklar ve sürüngenler vardı.
Indricotherium
Paraceratherium olarak da bilinen Indricotherium, şimdiye kadar yaşamış en büyük memeli canlıdır. Boynuzsuz gergedangillerden geldiği kabul edilen bu büyük memelinin baş bölgesinden ayak kısmına kadarki uzunluğu 12 metre, ağırlığı ise ortalama 18 ton civarında kabul ediliyor. Bu da Oligosen dönemde yaşamış bu toynaklıyı 50 milyon yıl önce yok olmuş titanozora yakın ağırlıkta yapıyor. Bu dev otçul hayvan kavrama yeteneği yüksek güçlü bir dudak yapısına sahipti. Bu nedenle bulunduğu habitat içerisindeki dev bitkileri yiyen tarih öncesi filler olarak anılıyorlar.
Brachiosaurus
Jurassic Park'ın gizli baş rol oyuncularından Brachiosaurus'a ait en zengin fosil kalıntıları Colorado ve Tanzanya bölgelerinde bulundu. Takribi olarak 150 milyon yıl önce var olmuş bu canlı, bilinen en uzun ve en büyük canlılar arasında yer alıyor. Uzun boyu, kalın ve geniş tabanlı ön ve arka bacaklarına kıyasla küçük bir kafası vardı. Ön ayakları arka ayaklarından daha uzun olan Brachiosaurus'ların ağırlıkları 30 tona ulaşır, yerden yüksekliği 12 metreye çıkardı. Boynunu tümüyle kaldırdığında ise 5 katlı ofis binası yüksekliğine ulaşabilirdi. Gövde uzunluğu 20 ila 25 metre arasıdır.
Megalodon
İşte karşınızda tek başına bilimi ve magazini bir araya getirerek insanlara büyük komplo teorileri ürettirmeyi başaran, üstelik yaşamış olduğu da kesince bilinmeyen "Megalodon". Eminim hepimiz bu canlıyı pek çok kez duymuşuzdur; hatta aramızda yakın geçmişte gördüğünü iddia edenler bile oldu! Ama olsun, biz yine de bildiklerimizi anlatalım. Beyaz köpek balığının uzak akrabası olarak bilinen Megalodon'un uzunluğu 20 metreye, ağırlığının da 80 ila 100 tona ulaştığı düşünülüyor. Sahip olduğu hacimli kütlesini de göz önüne alırsak ağırlıklı olarak balinalar ile beslenmesi şaşırtıcı gelmeyecektir. Bilimsel tahminlere göre bu devasa balığın Pasifik Okyanusu ve Atlas Okyanusu'na ait sularda yaşadığı öngörülüyor.
Yünlü mamut
Sonuncusu 4000 yıl önce yaşamış olan yünlü mamut (Mammuthus primigenius) bilindiği üzere soyu tükenmiş bir fil cinsidir. Dört farklı kıtaya yayılmayı başarmış olan bu tür, 4 metreye yakın boyları ile yaklaşık 5 ton ağırlığa ulaşmaktaydı. Bu da kendisini en büyük modern filden biraz daha iri yapıyor. Pleistosen Çağ'daki tarih öncesi ilk insanlar tarafından yarı tanrı kabul edilen ve tapılan bu hayvanlar zamanla kalın derileri için ve de beslenme zincirinin bir parçası olarak avlanılmaya başlandı.
Spinosaurus
93 ila 112 milyon yıl önce Kuzey Afrika bölgesinde yaşamış devasa Spinosaurus, teropodlardan evrimleşen bir dinozor cinsidir. T. Rex'e kıyasla Spinosaurus hem ağırlık hem de uzunluk olarak daha büyüktü. T. Rex'in ortalama boy uzunluğu 10-12 metre, ağırlığı 6 ila 7 ton arasıyken Spinosaurus'un boyu yaklaşık 16 metre ağırlığı ise yaklaşık 9 ton civarındaydı.
Spinosaurusun'un sırt kısmından başlayan ve omurgasına bağlanan yelken şekilli, deri ve kaslardan oluşan uzun bir çıkıntısı mevcuttu. Yapılan araştırmalar ve sunulan kaynaklarda gördüğümüz üzere Spinosaurun'un bilinen bütün etobur hayvanlar arasında en büyüğü olduğu öne sürülüyor. Kendisinin devasa tarih öncesi timsah Sarcosuchus ile mücadele ettiği düşünülmekte.
Titanoboa
Titanoboa yılanının tarihsel varoluşu günümüzden 58 ila 60 milyon yıl öncesine dayanmaktadır. Etkileyici uzunluğu 15 metreye kadar çıkarken ağırlığı yaklaşık 1 ton kadardı. Zamanımızdan 65 milyon yıl öncesinin jeolojik dönemi kabul edilen Paleosen döneminde Güney Amerika habitatında, kendisi gibi devasa kaplumbağa ve timsahlar ile aynı ortamda yaşadı ve yine bu canlıları kendi besin zincirine dahil etti.
Megatherium
Yünlü Mamut ile yakın ağırlıkta olan Megatherium'lar tembel hayvanların birer tarih öncesi örneğidir. 6 metre uzunluğunda ve 3 ton ağırlığındaydılar. Pliyosen ve Pleistosen Çağ'da Güney Amerika kıtasında yaşamış ve 12.000 yıl önce nesli tükenmiştir. Tahmin edileceği üzere otçul beslenme ile yaşamını sürdürmüştü ve güçlü arka bacakları ile son derece başarılı bir tırmanıcıydı.
Aepyornis
Fil Kuşu adıyla da bilinen, Pleistosen Madagaskar'ında yaşamış ve günümüzdeki torunları gibi uçamayan Aepyornis'ler 10 metrelik boyları ve yaklaşık 900 kiloluk ağırlıkları ile yakın zamana kadar varlığını sürdürdü. Fil Kuşu ismi ile anılmasının sebebi yavru bir fili taşıyacak kadar devasa büyüklükte olmasından dolayıdır. 17. yüzyılın sonlarında Hint Okyanusu adalarına yerleşimci olarak gelen insanlar tarafından nesli tükenene kadar avlanmış ve normal bir tavuk yumurtasının 100 katı büyüklüğe sahip olan yumurtalarını da çalmışlardır.
Giraffatitan
İsminin anlamı "Dev Zürafa" olan 150 milyon yıl önce yaşamış Giraffatitan, yeryüzünde yaşamış en büyük canlılardan biridir. İlk bakışta Brachiosaurus'a benzerliği ile dikkat çeken bu türün ağırlığı 30 ton ve uzunluğu 25 metre kadardı. Birçok paleontolog Giraffatitan'ın aslında bir Brachiosaurus türü olduğuna inanmaktadır. "Dev Zürafa" hakkında gerçekten dikkat çeken şeyse bu otobur canlının kafasını neredeyse 12 metre yüksekliğe kaldırmasına izin veren komik derecede uzun boynudur (bu sayede ağaçların en üstündeki lezzetli yaprakları yiyebiliyordu).
Sarcosuchus
Bu dünyada yaşamış en büyük timsah olan Sarcosuchus yani namı değer ağır siklet SuperCroc, baş kısmından kuyruk kısmına kadar yaklaşık 12 metre boyunda ve 15 ton ağırlığındaydı. 112 ile 113 milyon yıl önce şimdiki Güney Amerika ve Afrika bölgelerinde yaşamıştır. Kendisi bir Deinosuchus'tan (#3) biraz daha ürkütücüydü ve geç Kretase Afrikasında Spinosaurus (#8) ile aynı habitatı paylaşmıştı. Hangi sürüngenin baskın geldiğine dair pek ipucu yok.
Shantungosaurus
Sauropoda'nın iki haneli ağırlıklara ulaşan tek dinozor olduğu düşünülür ancak bazı ördek gagalı dinozorlar (hadrozor) en az onun kadar devasaydı. Şimdi de 15 metre boyunda ve yaklaşık 15 ton ağırlığında olan Asya kıtasının devasa avcısı Shantungosaurus ile tanışın. Shantungosaurus Çin'in Shandong Yarımadası'nda hüküm sürdü.
Shantungosaurus iri ve ağır cüssesine rağmen kısa mesafede şaşırtıcı derecede iyi bir koşucuydu. Bunun temel nedeni güçlü kısa iki arka bacağının sağladığı ani hızlanma yeteneğiydi. Bu sayede kendisinden daha yavaş hareket eden yırtıcı hayvanlardan kaçabiliyorlardı.
Titanotylopus
Titanotylopus, devegiller ailesine ait nesli tükenmiş bir karasal otçuldur. 10 milyon ila 5 milyon yıl önceki Miyosen dönemden Pleistosen döneme kadar Kuzey Amerika'ya özgü bir hayvan olarak yaşadı. Ortalama yüksekliği 3,5 metreydi ve bugünkü develer gibi sırtındaki hörgücünde yağ depolardı.