Homo sapiens'in sadece iki gözü olmasına rağmen, filozoflar, mistikler ve din adamları yüzyıllardır üçüncü bir göz arzu etmişlerdir. Burada söz konusu olan ruhsal aydınlanmadır, üçüncü bir fiziksel göz değil (ki bu da herhangi bir tefekkür ya da dua yoluyla elde edilemez). Örneğin, bir makalede anlatıldığı gibi, "üçüncü gözünüzün" " engelini kaldırmak", duygusal yükün tanımlanmasına ve serbest bırakılmasına ve ayrıca grip semptomlarının olası hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Yüzlerce gözü olabilen böcekler haricinde, vahşi doğada ikiden fazla gözü olan bir hayvana nadiren rastlanır. Parietal gözün ya da "üçüncü gözün" sürüngenlerin kendi evrimsel geçmişlerinden kalan bir özellik olduğu düşünülmektedir. Ama evrimin bize bunun yerine üçüncü bir göz bahşettiğini varsayalım. Nasıl yaşadığımız konusunda gözle görülür bir fark yaratır mıydı? Yöneticilerimiz bizi duvarların arkasından görebilir miydi? What If Show ekibi bunu araştırdı ve ek bir göze sahip olmanın hayatımızı çok fazla iyileştirmeyeceğini buldu.
İnsan Görüşü Nispeten Oldukça İyidir
Sadece iki gözle ne kadar iyi idare ettiğimizi incelemek, üç gözümüz olsaydı nasıl olabileceğini hayal etmeye çalışmadan önce gerekli bir ilk adımdır. Ve hayvanlar dünyasının geri kalanıyla karşılaştırıldığında, insan görüşünün biraz karmaşa içinde olduğu ortaya çıkıyor.
Örneğin bir köpeğin görme testini geçmesini beklemek mantıksız olurdu. Bunun yerine bilim insanları, davranışlarına ve gözlerinin yapısına göre farklı hayvanların görme keskinliği hakkında veri topladı ve derece başına döngü olarak bilinen ölçü birimini ortaya çıkardı. Fizyolojik düzeyde, sizi ayrıntılardan kurtaracağız ve bunun yerine günlük yaşamdaki etkilerine odaklanacağız.
Görme derecesi (veya keskinliği) başına daha fazla döngü sayısına sahip hayvanlarda daha yüksek görme keskinliği gözlenir. Binlerce döngü, kartallar gibi yırtıcı kuşların süzülürken yüzlerce metre önlerindeki çimenlerin arasından fırlayan küçük fareleri fark etmelerini sağlar. Köpekler ve kediler derece başına sadece sekiz ila on beş döngü algılayabilirken, insanlar (ve diğer primatlar) yaklaşık altmış döngü algılayabilir.
Net görme yeteneği, görme yetisinin sadece bir yönüdür. Derinlik algısı, renk ayrımı ve çok daha fazlası vardır (kedilerin insanlardan daha iyi düşük ışık görüşüne sahip olduğu söylense de). İnsanın renkleri görme yeteneği başlı başına karmaşık bir konudur.
Ama Dahası da Var
Hayatınızın bir noktasında köpeğinizin renk körü olduğunu duymuş olabilirsiniz. Bu sadece siyah ve beyaz gördüğü anlamına gelmez; daha ziyade, belirli renkler arasında ayrım yapmakta zorluk çektiği anlamına gelir. Bunun nedeni, gözlerinde sadece iki koni bulunmasıdır; koniler renkleri ayırt etmeye yardımcı olan oküler organlardır. Healthline'a göre, dört koniye (tetrakromasi) sahip olan çok çok az kişi dışında, insanlarda tipik olarak üç koni (trikromasi) bulunmaktadır.
Karmaşık genetik nedenlerden ötürü neredeyse tamamen dişi olan tetrakromatlar, geri kalanımızın görebildiği bir milyon kadar renk tonunun aksine on milyonlarca renk tonunu görebilmektedir. Açıkçası tetrakromat olmanın seçici bir faydası yoktur. Örneğin, tetrakromatik kuşlar bu görsel özelliği eşlerini bulmaya çalışırken, tetrakromatik böcekler ise çiçekleri birbirinden ayırmak için kullanır. Ancak insanların bu özellik olmadan 200.000 yıl boyunca hayatta kalabilmiş olması, bu özelliğin önemini göz ardı edilebilir hale getirmektedir.
Beynin Önceliklendirme Sistemi
National Eye Institute tarafından açıklandığı üzere, ışık sinyalleri gözler tarafından toplanır ve görme olarak yorumlandıkları beyne gönderilir. Koku alamamanız, duyamamanız gibi diğer duyularınız da benzer şekilde duyarsızdır. Tek yaptıkları beyne veri iletmektir.
Beyin ise tüm bu verileri sıralamak, neyin en önemli olduğuna karar vermek ve geri kalanını atmak zorundadır. Hareket eden bir çalı parçası genellikle bir avcının ya da avın varlığına işaret eder, bu nedenle birincil amacı fiziksel sağlığınızı korumak olan beyniniz bunun farkında olmanızı sağlayacaktır. Öte yandan, belirgin bir kokunun olduğu bir alanda çalışmaya giderseniz, bir süre sonra bunu algılayamazsınız. Bunun nedeni beynin yeni deneyimlere tanıdık olanlardan daha fazla dikkat etmesidir.
Bu önemlidir çünkü üçüncü bir gözümüz olsaydı, beyin üçte bir oranında daha fazla görsel bilgi ile dolacak ve bunları anlamlandırmak için daha fazla çalışmak zorunda kalacaktı.
Üçüncü Bir Gözün Bir İşe Yaraması Mümkün Değildir
İnsan gözü ve beyni hakkındaki mevcut anlayışımıza dayanarak üçüncü bir gözün pek bir fark yaratmayacağı sonucuna varabiliriz. Buradaki çalışmanın yazarlarına göre, "üçüncü gözünüz muhtemelen sadece ışığı ve hareketi algılamak için yardımcı olacaktır, ancak başka bir şey yapmayacaktır." Bunun, bazı sürüngenlerin beyinlerinde bulunan kalıntı bir organ olan parietal gözün oynadığı rolle işlevsel olarak aynı olduğunu belirtmek gerekir. Teorik olarak, üçüncü göz potansiyel tehlikeleri görmemize yardımcı olarak ek bir savunma hattı sunabilir, ancak evrim bize zaten bu işi iyi yapan kulaklar verdi. Duyularımız bizi yanıltsa bile, insanların sosyal yaratıklar olduğu gerçeğine güvenebiliriz.
Üçüncü gözün yerleşimi de bir sorundur. Beyin zaten kafatasındaki mevcut alanın çoğunu kapladığından, üçüncü bir göz yuvası için yer açmak kafatasının başka bir bölümünden doku çıkarmayı gerektirecektir. Doğrudan başımızın üzerinde ilgi çekici bir şey olmadığından (kuşlar bizi avlamaz), başın üst kısmına yerleştirilen üçüncü bir göz işe yaramaz ve başın arkasına yerleştirilen üçüncü bir göz saçlar tarafından gizleneceğinden, yüze yerleştirilen üçüncü bir gözün bize zaten sahip olduğumuzun ötesinde yeni bir bilgi sağlaması pek olası değildir.
Üç Gözlü İnsanlar Vardı (Bir Ölçüde)
Bildiğimiz kadarıyla, en az bir canlı insan üç gözlü olarak doğmuştur. Ancak, bu özel durumda, bebeğe "üç gözlü" demek tam olarak doğru değildir.
West African Journal of Radiology (Batı Afrika Radyoloji Dergisi) tarafından belgelendiği üzere 2018'den önce üç gözlü bir bebek doğmuştur. Ancak bu bebek sadece üçüncü bir gözle doğan rastgele bir bebek değildi; bu bebekte, bazen diprosopus olarak da bilinen ve yüzün kafatası üzerinde kopyalanmış gibi göründüğü kraniyofasiyal duplikasyon adı verilen kalıtsal bir bozukluk vardı. Altta yatan biyolojik mekanizma yapışık ikizlere neden olan mekanizma ile aynıdır.
Başka bir deyişle, doğduğunda sadece bir gözü görünür şekilde mevcut olan bu bebeğin üçüncü bir gözü değil, ikinci bir yüzü vardı. Kraniyofasiyal duplikasyonla doğan bebeklerin yalnızca küçük bir yüzdesi doğumu tamamlayabilmektedir. Bununla birlikte, dergide üçüncü bir gözün "neredeyse tüm bileşenlerinin" doğumda nadiren mevcut olduğu belirtilmektedir. Bununla birlikte, dergi bu fenomenin bilimsel literatürde bu tür vakaların kaydının tutulmaya başlanmasından bu yana birkaç kez meydana geldiğini belirtiyor.
Araştırmacılar Afrikalı yenidoğanın üçüncü gözünün bulanık olduğunu, ancak göz kırptığında üç göz kapağının da birlikte hareket ettiğini tespit etmiştir.
