1819 Paniği ABD'deki ilk Büyük Buhran olarak kabul edilir. Bu kriz, 1819 Bankacılık Krizi ile birlikte ülke çapında kalıcı izler bırakan bir ekonomik kriz olmuştur. Bu krize 1812 Savaşı'nın sonu, Louisiana'nın Satın Alımı, Batıya Doğru Genişleme, özensiz bankacılık uygulamaları, azalan askeri üretim ve artan işsizlik gibi pek çok şey katkıda bulunmuştur.
Şimdi buna yol açan nedenleri ve koşulları analiz edelim.
Louisiana'nın Satın Alımı
Thomas Jefferson, 10 Kasım 1803 tarihinde Fransa'dan Mississippi Nehri bölgesinin batısında 15 milyon dolarlık bir arazi satın aldı. Bu 2.100.000 km²'lik bir alanı kapsıyordu. Louisiana'nın Satın Alımı bu işlemin resmi adıydı. Temsilciler Meclisi 25 Ekim 1803 tarihinde 90'a karşı 25 oyla satın alma lehinde oy kullandı.
Louisiana'nın Satın Alımı, günümüzde Louisiana, Iowa, Missouri, Oklahoma, Kansas, Arkansas, Nebraska ve Güney Dakota eyaletlerini kapsıyordu. Montana, Kuzey Dakota, Wyoming, Minnesota, Colorado, New Mexico ve Teksas da kapsam dahilindeydi.
Amerika Birleşik Devletleri'nde Batıya Doğru Genişleme
Batı'daki yeni federal mülk varlıkları, insanları Doğu Yakası'ndan batıya göç etmeye ikna etti. Lewis ve Clark Misyonu 1804'ten itibaren iki yıl boyunca keşfedilmemiş bölgelerin haritasını çıkardı.
Mississippi Nehri'nin batısına yönelen birçok öncü, Louisiana'nın Satın Alımı ile elde edilen bölgelerde köleliğin yasallaştırılıp yasallaştırılmayacağını tartışmaya başladı.
Köleci eyaletler ile özgür eyaletler arasındaki barışı korumak için Kongre 1820 yılında Missouri Uzlaşmasını kabul etti.
Buna göre Missouri bir köle eyaleti olurken, Maine özgür kalmaya devam edecekti. Ayrıca, Missouri'nin güney sınırının kuzeyindeki bölgelerin özgür eyaletler haline gelmesini zorunlu kıldı.
Açık Kader "Manifest Destiny", Birleşik Devletler'in Atlantik'ten Pasifik'e kadar büyümesi gerektiği teorisiydi. Bu fikir 19. yüzyılın başlarında ilgi görmeye başladı. Amerika Birleşik Devletleri'nin toplam nüfusunun yaklaşık %40'ı, yani yaklaşık 7 milyon kişi, 1840 yılına kadar Apalaş Dağları'nın batısına taşınmıştı.
1812 Savaşı'nın Arka Planı
Fransa imparatoru Napolyon Bonapart, 19. yüzyılın başlarında İngilizlerle savaşa girdi. İngiltere ve Fransa, düşmanlarının savaş sırasında ülkeyle ticaret yapmalarını engelleyerek ABD malzemelerine erişimlerini kesmeye çalıştı.
1807 yılında Büyük Britanya "Orders in Council" yayınladı. Bu direktiflerle, tarafsız ulusların Fransız hükümetinden izin almadan Fransa veya topraklarıyla iş yapmaları yasaklandı.
Büyük Britanya ayrıca impressment (Amerikan gemilerindeki denizcileri İngiliz Kraliyet Donanması'na hizmet etmeye zorlama) yöntemini de kullanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri zaten kızgındı ve bu durum işleri daha da kötüleştirdi.
Aynı yıl Başkan Jefferson, Amerika Birleşik Devletleri ile çatışma halinde olan ülkelerin Amerikan ticaretini engellemesini yasadışı hale getiren Ambargo Yasasını imzaladı. Yasanın getirdiği birçok ticari sınırlama nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nde işsizlikte keskin bir artış ve GSYİH'de önemli bir düşüş yaşandı.
Ambargo Yasası 1809 yılında yürürlükten kaldırılmış ve yerine Ticaret Yapmama Yasası (Non-Intercourse Act) getirilmiştir. Bu yasa, ülkenin Fransa ve İngiltere ile olan ticari bağlarını kesmiştir.
1810 yılında Kongre, ticaret engellerini kaldırmaları halinde Amerika Birleşik Devletleri'nin her iki ülkeyle de ticaret yapmaya devam edeceğini belirten bir yasa tasarısını kabul etti.
Napolyon'un Fransa'nın sınırlamalarını gevşeteceğini açıklamasının ardından, bir sonraki başkan James Madison İngiltere ile ticari bağları kopardı.
Bu arada Kongre'deki yeni yüzler, Amerikan vatandaşlarını baskı altında tuttuğu ve Batıya Doğru Genişlemeye karşı Amerikan yerlilerinin direnişini kışkırttığı için İngiltere ile topyekûn bir çatışmayı savunuyordu.
1812 Savaşı
Amerika Birleşik Devletleri 18 Haziran 1812'de Büyük Britanya'ya resmen savaş ilan etti. Bir İngiliz toprağı olan Kanada, saldırının ilk hedefiydi. Kuzeybatı Bölgesi'nde İngilizlere karşı birçok zafer Amiral Oliver Hazard Perry'ye nasip oldu. Bununla birlikte, savaşın masrafları ulusal borcu şişirdi ve mali açıklara neden oldu.
1814'te Fransa'ya karşı kazandıkları zaferin ardından İngilizler dikkatlerini Amerika Birleşik Devletleri'ne saldırmaya yöneltti. Hem Beyaz Saray hem de Senato 24 Ağustos 1814'te çıkan yangında yok oldu. ABD Donanması'nın galibiyet serisi aksiliklere rağmen devam etti.
İki ulus arasındaki uzlaşma görüşmeleri 1814 yılında başladı. Kuzeybatı Bölgesinde bir Kızılderili devleti İngiliz politikasının bir hedefiydi, ancak İngiliz hükümeti şimdi bu hedeften vazgeçme sözü verdi. Ayrıca Kanada üzerindeki haklardan da feragat edildi. 1812 Savaşı, 24 Aralık 1814'te Ghent Antlaşması'nın imzalanmasıyla resmen sona erdi.
İyi Hisler Dönemi
1812 Savaşı biter bitmez, Birleşik Devletler kısa süreli bir ekonomik dalgalanma yaşadı. Söz konusu zaman dilimi "İyi Hisler Dönemi" olarak adlandırılmıştır. Hem Fransa hem de İngiltere büyük ölçüde Amerikan ihracatına bel bağladığı için Amerika'nın ekonomisi savaşın bir sonucu olarak gelişti. Ancak çatışma sona erdikten sonra denizaşırı ülkelerde bu ürünlere olan talep azaldı.
Bu arada Amerikalılar Batı'daki mülkler için fahiş fiyatlar ödediler. Amerikan hükümetinden 1815 yılında yaklaşık bir milyon dönüm arazi satın alındı. Bu sayı 1819'da 3,5 milyon dönüme fırladı.
Gevşek Kredi Politikaları
Batı'da mülk edinmek için gerekli sermayeye sahip olmayan öncüler doğrudan krediye başvurdu. Birleşik Devletler Bankası'nda, devlet kurumlarında ve özel kuruluşlarda gevşek kredi politikalarında bir artış oldu.
Destekleyecek gerçek para olmadan çok sayıda banknot ve kredi limiti çıkardılar.
Yüksek enflasyon, kredi talebindeki artışa ve ardından gayrimenkul değerindeki yükselişe bağlanabilir. Enflasyon kontrolden çıkma tehlikesiyle karşı karşıya kalınca, yeni kurulan Birleşik Devletler İkinci Bankası yeni para yaratılmasını kısıtlayarak harekete geçti. Ve kredilerin geri ödenmesini de talep etmeye başladı. Bireyler borçlarını ödeyemeyince, diğer kurumlar da onları takip etti.
Pamuk fiyatlarındaki hızlı düşüş, yaygın yoksulluğa katkıda bulunan faktörlerden biriydi. Sonuç olarak, birçok pamuk üreticisi gelirlerinin azaldığını gördü. Yeni ekonomi de pamuğa olan bağımlılığı nedeniyle zarar gördü.
Aynı zamanda, insanların borçlarını geri ödeyememesi 1819 Bankacılık Krizini tetikledi ve bu da tarım arazilerinin haczedilmesine ve çok sayıda finans kurumunun çökmesine neden oldu. Ekonomik belirsizlik nedeniyle 1819 Paniği meydana geldi.
McCulloch v. Maryland
Daha sıkı kredi standartlarına tepki olarak, birçok hükümet Federal Rezerv üzerindeki gelir yükünü artırdı.
Federal bankayı vergilendirirlerse, biraz nakit bulabileceklerini düşündüler. Hükümet bu parayı halkına borç vererek onlara yardım etmek için kullanabilirdi.
Ancak Yüksek Mahkeme 1819 yılında McCulloch v. Maryland davasında federal hükümete ve kurumlarına eyalet yönetimlerinden daha fazla yetki verilmesi gerektiğine karar verdi.
Böylece hem kamu hem de özel bankalar federal vergilendirmeye tabi oldu. Birleşik Devletler Bankası, eyaletler tarafından vergilendirilmekten muaf tutuldu.
Federal hükümet tarafından çıkarılan 1820 Arazi Yasası'nın (Land Act of 1820) bir sonucu olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde emlak maliyetleri düşürüldü. Ayrıca 1821 tarihli Yardım Yasası da (Relief Act of 1821) yürürlüğe girmiş ve terk edilmiş mülkler karşılığında borç kredisi sağlamıştır.
Bu yasa üreticilerin sıkıntılarını hafifletmek amacıyla çıkarıldı. Ne yazık ki, çiftlikler için bir miktar rahatlama sağlanmasına rağmen, ekonomik kargaşa hala devam ediyordu.
1819'daki Paniğin Etkileri
1819 Paniği ülke çapında yıkıcı etkileri olan bir mali krizdi. Ulusal işsizlik oranı ve metropol yoksulluğu keskin bir şekilde artarken, ev değerleri ülke genelinde düştü.
Yüz binlerce Amerikalı borçlarını ödeyemedikleri için evlerinden vazgeçmek zorunda kaldı. Köklü Avrupalı şirketlerle mücadele etmekte zorlanan çok sayıda fabrika sahibi vardı. Para sıkıntısı nedeniyle, genel nüfus fabrika yapımı ürünleri satın alamıyordu.
Yoksulluğu hafifletmek amacıyla gazeteler, okuyucuların az kullanılmış giysi ve ayakkabılarını evsizler için barınaklara vermeleri için ricalar yayınlamaya başladı.
Belediye yönetimleri ve kiliseler de yoksullara yiyecek sağlamak için aşevleri kurdu.
Bazı kasabalarda iflasların ve kapanan şirketlerin sayısı arttı.
Borçluların protestoları da arttı ve birçoğu iflastan kaçınmalarına yardımcı olmak için "yasaları bekletme" çağrısında bulundu. Buna ek olarak, alacaklıların uyguladığı hacizlerin tamamen yasaklanmasını talep ettiler.
İmalat sektöründen gelen sevkiyatların daha sıkı bir şekilde düzenlenmesi çağrısı yapıldı. Yüksek gümrük vergileri Güney'deki birçok kişi tarafından ithal malların maliyetini arttırmak ve diğer ülkelerle ticareti engellemekle suçlandı.
Amerika Birleşik Devletleri'nde federal ve yerel harcamaları azaltmaya yönelik bir hareket vardı. Diğerleri, özellikle Batı ve Güney'dekiler, korkudan ülkenin kurumlarını ve sıkı para politikası uyguladığı için Birleşik Devletler Bankası'nı sorumlu tuttu.
1819'daki Paniğin Sonu
Korku ancak 1823 yılında nihayet azaldı. Ancak, ortaya çıkan hükümet değişiklikleri on yıllar boyunca hissedildi. Amerika Birleşik Devletleri'nde halk, eyalet anayasalarında oy vermeyi ve aday olmayı kolaylaştıracak değişiklikler yapılması için bastırdı.
Bankalar, mega şirketler ve karteller halkın öfkesinden doğrudan darbe aldı.
Cumhuriyetçi Parti içinde zaten var olan gerilim 1819 Paniği ile daha da şiddetlendi. Buna ek olarak, kuzeylilerin daha yüksek koruyucu vergiler istemesi ve güneylilerin vatansever ekonomi politikalarına karşı çıkmasıyla bölgesel bölünmeleri derinleştirdi.
Andrew Jackson'ın nihayetinde başkan seçilmesi, görev yaptığı dönemdeki ekonomik çalkantılardan yararlandı. New York Federal Rezerv Bankası'na karşı verdiği yoğun mücadele birçok Amerikalının dikkatini çekti.
Onu kendilerinden biri olarak gördüler, bu yüzden seçim çabalarını desteklediler ve Amerikan tarihinin gidişatını değiştirmeye yardımcı oldular.
