1640'lara kadar İspanya Hollandası'nın genişliği günümüz Belçika'sının yüzölçümünü aşıyordu. Bu topraklar Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçasıydı ve Franche-Comté'yi de kapsayan Burgonya Çemberi içinde yer alıyordu. Lüksemburg Dükalığı da bu topraklar arasındaydı; ancak tarafsız bir kilise prensliği olarak işlev gören Liège bölgesi dahil edilmemişti. 17. yüzyıla gelindiğinde, bugünkü Belçika ile Hollanda'yı ayıran sınır çizgisi, İspanya Hollandası (Güney Hollanda olarak da anılır) ile Birleşik Eyaletler arasındaki sınıra kıyasla daha güneyde yer alıyordu.
15. yüzyıldan itibaren Hollanda, çeşitli dini reformları besleyen ve hümanist dalgayı teşvik eden önemli bir kültür merkezi olarak ortaya çıktı. Rotterdamlı Erasmus bu ikinci hareketin yönlendirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Özellikle III. Filip (Philip the Good), 1425 yılında prestijli Leuven Üniversitesi'ni kurmuştur. Leuven'de 1473 yılında ilk matbaanın kurulması Hollanda'yı Avrupa matbaacılığının ön saflarına taşıdı. Karmaşık ticaret ağları ve büyük mali rezervleri nedeniyle Antwerp 16. yüzyılın başlarında ekonomik bir merkez haline geldi.
Önemli Çıkarımlar: İspanyol Hollandası
- Güney Hollanda olarak da bilinen İspanyol Hollandası, Felemenklerde (günümüz Belçika'sı, Lüksemburg'u ve Hollanda'nın bir kısmı ile kuzey Fransa) yer alan tarihi bir bölgeydi.
- İspanya Hollandası, İspanya Habsburgları ile Hollanda Cumhuriyeti'ni karşı karşıya getiren Seksen Yıl Savaşları (1568-1648) sırasında önemli bir sahne olarak ortaya çıkmıştır. Nihayetinde, İspanya Hollandası'nın kuzey eyaletleri özerk Hollanda Cumhuriyeti'ne dönüşmüştür.
- Avrupa sanatına kalıcı bir etki bırakan Peter Paul Rubens gibi seçkin sanatçılar bu bölgeden çıkmıştır.
Hollanda İspanya'ya Karşı Cephe Aldı
Ghent'te (bugünkü Belçika) doğan Kutsal Roma İmparatoru V. Charles, diğer adıyla İspanya Kralı I. Charles, 1520'lerde Hollanda'da zemin kazanan Protestan "sapkınlığına" karşı güçlü bir kararlılık sergiledi. Onun Hristiyan birliği için verdiği mücadele, aslında dağınık Habsburg mülkleri arasındaki uyumu sürdürme mücadelesiydi.
"Sapkınlara" karşı verilen bu mücadele, dini konulara müdahale etme hakkı tanıyan merkezi bir modern devletin inşasına hizmet etti. "Placard "lara (Katolik karşıtı afişler) karşı Protestan karşıtı yasalar 1520 ile 1550 yılları arasında çıkarıldı. 1555 yılında V. Charles, oğlu İspanya Kralı II. Felipe lehine Hollanda ve İspanya üzerindeki haklarından feragat etti.
İmparator her zaman Hollanda'daki sosyal gelişmelere uyum sağlamıştı; gençliğini orada geçirmişti ve Hollandaca, Fransızca ve İspanyolcayı akıcı bir şekilde konuşabiliyordu.
II. Felipe İspanya'da büyüdü ve sadece İspanyolca konuşuyordu. Yönetimi altında, artan vergilendirme, Kalvinizmle mücadele ve merkezileşme politikası Hollanda halkıyla çok sayıda gerilime yol açtı. Felipe, Hollanda soylularının bazı temsilcilerine Hollanda'nın 17 ilini yöneten meclis olan States General'da bir rol teklif etti.
Hollanda'da doğan ve Hollandaca bilen üvey kız kardeşi Parmalı Margaret'i vali olarak atadı. 1558 yılına gelindiğinde, parlamento yeni vergileri onaylamayı reddederek ve İspanyol ordusunun geri çekilmesini talep ederek II. Felipe'nin taleplerine karşı çıktı.
Hollanda'nın Orta Çağ'dan miras kalan 17 ilin piskoposlukları artık coğrafi gerçeklere ve idari ihtiyaçlara karşılık vermiyordu. On yıllardır devam eden bir talep olan yeni piskoposlukların kurulması nihayet Mayıs 1559'da onaylandı, ancak bu karar yerel dini örgütlere danışılmadan Hollanda dışında alındı.
İlgili: İspanyol Engizisyonu'nun Hikayesi
Halk, Katolik dini mutlakiyetçiliğinin yükselişinden ve 1524 yılında resmen başlatılan Engizisyon'un güçlenmesinden endişe duymaya başladı. Protestan protestoları ülke çapında çoğaldı ve 1566'da soylulardan oluşan bir heyet Parmalı Margaret'e bir dilekçe sunarak dini zulümleri durdurmasını istedi.
İlgili: Engizisyon Mahkemelerinin Tarihi
Bu, "Dilenciler İsyanı'nın (Geuzen)" başlangıcına işaret ediyordu ve Kalvinistlerin önderliğindeki ikonoklastik isyanlar Hollanda'daki dini yapılara zarar verdi.
Hollanda Birleşik İllerinin Parçalanması ve Oluşumu
II. Felipe'nin kuzey bölgeleri üzerindeki hakimiyeti zayıflayınca ayaklanmayı bastırmak üzere ordusunu gönderdi. Ağustos 1567'ye gelindiğinde, Alba Dükü on bin askerden oluşan zorlu bir gücün başında Brüksel'e yürümüştü. İspanyol Krallığı'nın otoritesine karşı gelen herkesi yargılamakla görevlendirilen Kanlı Konseyi (Council of Troubles) kurdu.
1568 yılında göreve başlayan III. William, 6 Ocak 1579'da Arras Birliği ile sonuçlanan kararlı bir direniş politikasına girişti. Bu anlaşma Hollanda'nın güney eyaletlerini II. Felipe'nin egemenliği altına soktu. Buna karşılık yedi kuzey ili -Hollanda, Zeeland, Gelderland, Friesland, Utrecht, Overijssel ve Groningen- 23 Ocak 1579'da Utrecht Birliği'ni kurarak karşılık verdi.
1581'e gelindiğinde, çoğunluğu Protestan olan yedi il, Abjuration Act aracılığıyla özerkliklerini ileri sürerek etkin bir şekilde bağımsızlıklarını ilan etti ve kendilerini Birleşik İller olarak kurdu.
Buna karşılık, on Katolik güney ili İspanyol Kraliyetinin egemenliği altında kaldı ve İspanyol Hollandası'na dönüştü. İspanyol monarşisine bağlı olan bu bölgeler, Fransa Krallığı'nın genişliği ile coğrafi olarak ayrılmaları nedeniyle İber İspanyası'na asimile olmaya direndiler.
Habsburgların Burgonya mirasını taşıyan bu bölgeler, kendilerine özgü bir siyasi ve hukuki kimlik sergilediler. Taşra ve belediye ayrıcalıklarına güçlü bir bağlılık ve kökleşmiş özyönetim gelenekleri bu benzersizliği çok açık bir şekilde ortaya koyuyordu.
II. Felipe otoritesini kabul ettirmek için, taşra ve kent haklarına duyulan derin saygının köklü özerklik alışkanlıklarıyla iç içe geçtiği bu eski Burgonya topraklarının siyasi ethosuyla mücadele etmek zorundaydı.
Kısa Ömürlü Bir Refah Dönemi
II. Felipe'nin çocukları ve damadı olan Infanta Isabella ve Arşidük Albert'in 1598'de tahta çıkmasıyla başlayan ve "Arşidükler" dönemi olarak anılan oldukça müreffeh bir dönem yaşamıştır.
İspanyolların egemenliği, Arşidük Albert'in 1621'de ölümüne kadar önemli bir etkiye sahip olmaya devam etti. Bu hakimiyet, güçlü Flaman ordusuna ve Hollanda'nın stratejik coğrafi konumuna borçluydu. Arşidükler bağımsız hükümdarlar olarak otoritelerini ortaya koydular ve yönetimleri için uluslararası tanınırlık kazandılar.
1621'de Infanta Isabella Hollanda'nın valisi rolünü üstlendi; ancak Birleşik İller ile çatışmanın yeniden canlanması nedeniyle otoritesi azaldı. Sonraki valiler, 1700 yılında son İspanyol Habsburg'un vefatına kadar Brüksel'de birbirini takip etti.
Birincil görevleri, mali ve askeri desteği giderek azalsa da İspanyol kralının hakimiyetini korumaktı. Buna ek olarak, devletin tüm kademelerindeki hükümet kurumları üzerinde kontrol sahibi olan şehirler, nüfuzlu din adamları ve soylular gibi ülkenin elitlerinin oluşturduğu etkili karşı güçlerle de mücadele etmek zorundaydılar.
İspanya Hollandası: 17'nci Yüzyıl Avrupa Savaşlarının Savaş Alanı
17. yüzyıl boyunca İspanyol Hollandası savaşın sancıları içindeydi. Avrupa siyaset sahnesinde aktif olarak yer aldılar ve İspanyol davasına büyük destek veren saygın siyasi sürgünlere sıcak bir karşılama yaptılar.
Bunlar arasında Kraliçe Marie de Medici ve oğlu Gaston d'Orleans, Lorraine Dükü IV. Charles, İsveç Kraliçesi Christina ve geleceğin İngiltere Kralı II.
Hollanda Cumhuriyeti'ne karşı çatışma 1609'da on iki yıllık bir duraklamaya ulaşılana kadar aralıksız devam etti. Bu ara 1621'de sona erdi ve nihayetinde 1648'de Vestfalya Antlaşması tesis edildi.
1640'lar ve 1650'ler arasında Hollandalılar, İspanyol Hollandası'nın hayatta kalması için çok önemli olan güvenilir müttefikler olarak ortaya çıktılar. Endişeleri, komşuları olmasından endişe duydukları Fransız Kralının istekleri etrafında dönüyordu.
XIII. Louis ve Kardinal Richelieu tarafından 1640 yılında Arras'ın ele geçirilmesi önemli bir dönüm noktası oldu. Fronde dönemi (1648'den 1653'e kadar) İspanya monarşisinin IV. Felipe'nin Dunkirk ve Barselona'yı geri almasını sağladı.
Nihai çatışma 1658'de Dunkirk yakınlarında yaşandı ve Fransızlar, Cromwell'in İngiliz kuvvetleriyle ittifak halinde, İspanyol ve kralcı İngiliz birliklerinden oluşan birleşik bir orduya karşı zafer kazandı. 1659'daki Pireneler Antlaşması, Turenne liderliğindeki Fransız ordusunun İspanyol Hollandası'nı ilhak etmesini önledi.
XIV. Louis, 1662'de Dunkirk'ü İngilizlerden geri almış, ardından da 1667-1668 Devrilme Savaşları'nı ve 1672-1678 Fransa-Hollanda Savaşı'nı başlatmıştır. Bu çatışmalar İspanyol Hollandası için üçte bir oranında önemli bir toprak kaybıyla sonuçlandı.
Bölge, aralıklı çatışmalar için bir odak noktası ve önde gelen Avrupa uluslarının silahlı kuvvetleri için bir harekat alanı haline geldi. İspanya Veraset Savaşı'nın 1713'te sonuçlanmasının ardından İspanya Hollanda'sı Avusturya'nın mülkiyetine geçti.
