Genellikle Batı medeniyetinin beşiği olarak adlandırılan Yunanistan, antik dünyada bir öğrenme ve yenilik yeriydi. Yunanlılar bilimle uğraşmış (geometri, astronomi ve tıp gibi alanlar burada kök salmıştır), edebiyat ve oyunlar yazmış (bazıları bugün hala saygı görmektedir) ve hatta demokratik bir yönetime sahip olmuşlardır (ve genellikle demokrasinin en eski örneklerinden biri olarak kabul edilirler). Ancak Yunanlılar pek çok açıdan zamanın ötesinde olsalar da, yönetim tarzları Sokrates gibi önemli figürlerin tepkisini çekmiştir.
Demokrasi Doğrudan ya da Temsili Olabilir
Demokrasi, gücün halkın elinde toplandığı bir yönetim biçimidir. Bu iki ana şekilde olabilir: Doğrudan demokrasi (vatandaşlar kararları kendileri verir) veya temsili demokrasi (seçilmiş yetkililer vatandaşlar adına karar verir). Amerika Birleşik Devletleri, Almanya ve Birleşik Krallık gibi modern demokrasilerin çoğu bir çeşit temsili demokrasi ile işlemektedir. Ancak Antik Yunan'da doğrudan demokrasi vardı; vatandaşların hükümette doğrudan ve aktif bir rolü vardı, ancak bu o zamanlar bugüne göre daha kolaydı çünkü Yunan şehir devletleri nüfusu daha azdı ve 'vatandaş' tanımı daha ayrıcalıklıydı.
Sokrates Demokrasiyi Eleştirdi
Sokrates, MÖ 5. yüzyılda yaşamış Atinalı bir filozoftu ve döneminin en tanınmış düşünürlerinden biri olmayı başardı. Geride kendi yazılı eserlerini bırakmamış olsa da, öğrencileri onun mirasını canlı tuttu ve etkisi bugün de yankılanıyor. Bugün Sokratik Yöntem olarak bilinen ve eleştirel düşünceyi teşvik etmek için soru-cevap tartışma ortamının geliştirildiği öğretim tarzıyla tanınır.
Sokrates her şeye şüpheyle yaklaşılması gerektiğine inanır ve demokrasi konusunda vaaz ettiklerini uygulardı. Sokrates Atina hükümetinin açık sözlü bir eleştirmeniydi. Demokrasiye yönelik en büyük eleştirilerinden ikisi, çoğunluk yönetiminin bilgi eksikliği ve demagog potansiyeli ile ilgiliydi.
Çoğunluk Yönetimi Hakkında Endişeleri Vardı
Bir deniz yolculuğuna çıkmak üzere olduğunuzu hayal edin. Uzun bir yolculuk olacak, denizler fırtınalı olabilir ve yolculuk tehlikeli. Kararları kimin vermesini isterdiniz — gemideki herhangi birinin mi yoksa eğitimli kaptanın mı? Muhtemelen kaptan.
Pek çok kişi demokrasiyi ideal bir yönetim biçimi olarak görse de – ister kendi eylemleri ister seçtikleri kişiler aracılığıyla olsun — vatandaşlara söz hakkı verdiği için Sokrates bunun göründüğü kadar iyi olmadığına inanıyordu. Gemi hikayesine benzer bir örnek kullanarak, oy vermenin – doğrudan ya da temsilciler için — herkesin sahip olmadığı bir beceri ve bilgelik gerektirdiğini ve bu beceriye sahip olmayan insanlara oy verme yeteneği vermenin toplumsal gemi kazasına eşdeğer bir duruma yol açabileceğini savunmuştur.
Sokrates Demokrasilerin Demagogları Seçeceğinden Korkuyordu
Demagog, seçmenleri kendilerini seçmeye yönlendirmek için önyargılara, sahte vaatlere ve karizmaya dayanan bir tür siyasi liderdir. Bu terim Yunanistan'da MÖ 5. yüzyılda, Sokrates'in zamanında ortaya çıkmıştır ve genellikle olumsuz anlamda kullanılır. Sokrates'in kendisi demokratik formatın bir demagojiye yol açacağından son derece endişeliydi.
Çoğunluk yönetiminin yanlış bilgilendirilmiş oylamaya yol açabileceğinden korktuğu gibi, göreve aday olanların da liderlik etmek için gereken bilgelikten yoksun olmalarından ve seçildikleri pozisyonu kamu yararı yerine kişisel kazanç için kullanabileceklerinden korkuyordu. Antik Yunan'da demagogların yıkıcı olabildiği göz önüne alındığında – acımasız yönetimi Atina demokrasisini neredeyse yok eden Cleon gibi — Sokrates'in endişeleri haklı olabilir.
Demokratik Bir Jüri Tarafından Mahkum Edildi
Sokrates demokrasiye güvensiz olsa da, kurumla kötü ilişkiler yaşadığını ve nihayetinde ölümüyle sonuçlanan şeyin demokratik bir yargılama olduğunu unutmamak önemlidir. Atinalı bir jüri onu dinsizlikten ve gençliği yozlaştırmaktan suçlu bulduğunda eleştirilerinin haklılığı kanıtlanmıştı.
Başta Platon olmak üzere tüm öğrencileri aracılığıyla yaptığı uyarılar, güvenmediği hükümet tarafından öldürüldüğünde tam olarak yerine geldi. Kendi faaliyetlerini savunarak ve adil bir yargılamadan ziyade önyargıların kendisini cezalandırma kararını etkilediğini savunarak, onların mahkumiyetlerine sonuna kadar şüpheyle yaklaştı.
